Апісальная статыстыка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Апісáльная статыстыка (англ.: Descriptive statistics, руск.: Описательная статистика) — дысцыпліна колькаснага апісання асноўных асаблівасцей збору інфармацыі або ўжо сабранай інфармацыі. Апісальная статыстыка адрозніваецца ад метаду статыстычных высноў (або індуктыўнай статыстыкі) тым, што апісальная статыстыка імкнецца абагульніць выбарку, а не выкарыстоўваць яе, каб даведацца пра генеральную сукупнасць, якой гэтая выбарка, як лічыцца, належыць. Як правіла, гэта азначае, што апісальная статыстыка і яе метады, у адрозненне ад метаду статыстычных высноў, не распрацаваны на аснове тэорыі імавернасцей. Нават тады, калі асноўны аналіз дадзеных прадстаўлены метадам статыстычных высноў, апісальная статыстыка, як правіла, таксама мае месца. Напрыклад, у медыцынскіх навуковых працах (з удзелам чалавека ў якасці суб’екта), як правіла, ёсць табліца, якая дае агульны памер выбаркі, памеры асобных падгруп (для кожнага варыянта лячэння або фактара ўздзеяння), а таксама дэмаграфічныя або клінічныя характарыстыкі (такія як сярэдні ўзрост, доля суб’ектаў кожнага полу, доля з адпаведнымі спадарожнымі захворваннямі і г.д.).

Для агульнага апісання набору дадзеных выкарыстоўваюцца меры цэнтральнай тэндэнцыі, меры зменлівасці або варыяцыі. Меры цэнтральнай тэндэнцыі ўключаюць сярэдняе значэнне, медыяну і моду.

Для апісання зменлівасці асобных вымярэнняў выкарыстоўваюцца стандартнае адхіленне (або дысперсія), мінімальная і максімальнае значэнні зменных, каэфіцыенты эксцэсу і асіметрыі.

Апісальная статыстыка дае інфармацыю аб выбарцы ў некалькіх простых лічбах (зводках) або графіках. У залежнасці ад мэты, апісальная статыстыка можа:

1) або ўяўляць сабой першапачатковую аснову апісання дадзеных, як часткі больш шырокага статыстычнага аналізу;
2) або быць дастатковай сама па сабе для канкрэтнага даследчага пытання.

Напрыклад, працэнт пападанняў у баскетболе з’яўляецца апісальнай статыстыкай, якая сумуе якасць гульца або каманды. Каб вылічыць працэнт пападанняў, патрэбна раздзяліць колькасць пападанняў на агульную колькасць зробленых кідкоў. Напрыклад, гулец, які кідае на 33 %, пападае кожны трэці кідок. Працэнт апісвае некалькі дыскрэтных падзей.

Разгледзім таксама сярэдні бал. Гэта адзіны лік, які апісвае агульную прадукцыйнасць студэнта па дыяпазоне курсавых заняткаў.