Фенікс (астравы)

Фенікс
англ. Phoenix
Атол Манра
Характарыстыкі
Колькасць астравоў	10
Найбуйнейшы востраў	Атол Кантон
Агульная плошча	32,3 км²
Насельніцтва	41 чал. (2005)
Шчыльнасць насельніцтва	1,27 чал./км²
Размяшчэнне
3°40′ пд. ш. 172°20′ з. д.
Акваторыя	Ціхі акіян
Краіна	Кірыбаці
Фенікс
Фенікс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Астравы Фенікс (англ.: Phoenix Islands) — архіпелаг у Ціхім акіяне. Уваходзіць у склад дзяржаў Кірыбаці і ЗША. Агульная плошча - 32,3 км².

Геаграфія і прырода

Карта

Астравы Фенікс — група з 10 астравоў і атолаў каралавага паходжання. Месціцца ў цэнтральнай частцы Ціхага акіяна на поўнач ад Самоа. Самы вялікі і адзіны населены атол Кантон займае ўсяго 9 км². 8 астравоў і атолаў належаць дзяржаве Кірыбаці, 2 — ЗША.

Клімат марскі экватарыяльны. Сярэднегадавая колькасць ападкаў рэдка перавышае 1000 мм. У перыяды Эль-Ніньё яна можа паніжацца, а пад уздзеяннем трапічных цыклонаў — падвышацца. Сухі сезон цягнецца з сакавіка па чэрвень. Забяспечанасць пітной вадой нізкая. Сталых вадасцёкаў няма.

Астравы нізкія. Большасць астравоў мае вышыню 5—6 метраў над узроўнем акіяна. Знаходзяцца пад пагрозай глабальнага пацяплення і павышэння ўзроўню акіяну.

Прырода часткі астравоў Фенікс мала зменена чалавекам, а таму тут можна сустрэць першародныя лясы і гаі. Распаўсюджаны дрэвы: гіганцкая пізонія (Pisonia grandis), керасінавае дрэва (Cordia subcordata), геліятроп (Tournefortia argentea) і інш. На ўзлесках растуць хмызнякі. На тых астравах, дзе ішла здабыча фасфатаў, лясы амаль не захаваліся.

Наземная фаўна прадстаўлена птушкамі, чарапахамі, крабамі, яшчаркамі.

Значна большую разнастайнасць можна ўбачыць на падводных схілах астравоў і каралавых рыфаў, а таксама ў лагунах. Тут захаваліся многія рэдкія віды марскіх жывёл, у тым ліку 200 відаў каралаў, 18 відаў марскіх сысуноў, 500 відаў рыб.

Ахова

Астравы Бэйкер і Хоўленд, якія належаць ЗША, з'яўляюцца запаведнікамі.

Астатнія астравы ўваходзяць у склад Ахоўваемай Тэрыторыі Астравы Фенікс, якая разам з акіянічнымі прасторамі займае 408 250 км². Гэта самы вялікі марскі запаведнік у свеце. У 2010 г. Ахоўваемая Тэрыторыя была ўключана ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Спіс астравоў

Востраў/Атол	Тэрыторыя км²	Лагуна км²	Каардынаты
Астравы Фенікс (Кірыбаці)
Атол Кантон	9,0	50	02°50′ пд. ш. 171°43′ з. д.
Востраў Эндэрберы	5,1	0,6*	03°08′ пд. ш. 171°05′ з. д.
Востраў Бэрні	0,2	0.02*	03°35′ пд. ш. 171°31′ з. д.
Востраў Мак-Кін	0,57	0.2*	03°36′ пд. ш. 174°08′ з. д.
Востраў Равакі	0,65	0,35*	03°43′ пд. ш. 170°43′ з. д.
Востраў Манра	4,4	2,2*	04°27′ пд. ш. 171°15′ з. д.
Атол Арона	3,9	30	04°30′ пд. ш. 172°10′ з. д.
Атол Нікумарора	4,1	4	04°40′ пд. ш. 174°31′ з. д.
Астравы Фенікс (Кірыбаці)	27,6	84,5
Тэрыторыі ЗША
Востраў Бэйкер	2,1	-	00°13′ пн. ш. 176°28′ з. д.
Востраў Хоўленд	2,6	-	00°48′ пн. ш. 176°38′ з. д.
* Унутраныя лагуны

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 353. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0263-6 (Т. 16).

Спасылкі

Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 1325 рус. • англ. • фр.

• Астравы Фенікс на сайце ЮНЕСКА
• Астравы Фенікс на сайце National Geographic
• Ахоўваемыя тэрыторыі Архівавана 3 снежня 2019.
• Кліматычныя змены Архівавана 19 сакавіка 2012.