Алесь Бачыла

Алесь Бачыла
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Аляксандр Мікалаевіч Бачыла
Дата нараджэння	2 сакавіка 1918(1918-03-02)
Месца нараджэння	Лешніца, Пярэжырская воласць, Ігуменскі павет, Мінская губерня
Дата смерці	3 студзеня 1983(1983-01-03) (64 гады) ці 4 студзеня 1983(1983-01-04) (64 гады)
Пахаванне	Усходнія могілкі
Грамадзянства	БССР
Альма-матар	Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. М. Горкага (1939)
Месца працы	Літаратура і мастацтва Полымя Мастацкая літаратура Настаўніцкая газета
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	драматург, перакладчык, паэт, празаік, лібрэтыст, рэдактар
Гады творчасці	1934 — 1983
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды	Заслужаны дзеяч культуры Беларускай ССР (1967)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Алесь Бачы́ла, сапр. Аляксандр Мікалаевіч (2 сакавіка 1918, в. Лешніца, цяпер Пухавіцкі раён Мінскай вобласці — 4 студзеня 1983) — беларускі паэт, драматург, перакладчык. Заслужаны дзеяч культуры БССР (1967).

Біяграфічныя звесткі

Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Каралішчавіцкай і Сінілаўскай школах на Міншчыне. Завочна скончыў Мінскі настаўніцкі інстытут (1939). Восенню 1939 прызваны ў Чырвоную Армію, служыў да 1945. Удзельнічаў у паходзе ў Іран, у баях на Крымскім, Паўночна-Каўказскім (Чарнаморская група войск), Варонежскім, 2-м Беларускім і 1-м Прыбалтыйскім франтах. Пасля вайны працаваў у «Настаўніцкай газеце», потым у газеце «Літаратура і мастацтва» — загадчыкам аддзела, адказным сакратаром (1946—1951), намеснікам галоўнага рэдактара (1952-57). У 1951-52 г. — уласны карэспандэнт «Литературной газеты», рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва БССР. З 1952 года нам. галоўнага рэдактара газеты «Літаратура і мастацтва». У 1957—1972 г. — адказны сакратар часопіса «Полымя», у 1972—1978 — старшы рэдактар выдавецтва «Мастацкая літаратура».

Творчасць

Дэбютаваў у друку ў 1934 года. Аўтар зборнікаў паэзіі «Шляхі» (1947), «Зоры вясеннія» (1954), «Юнацтва» (1959), «Дарыце цюльпаны» (1966), «Тры багіні» (1973), «Белы бярэзнік» (1976), «Гараць лісты кляновыя» (1981) і інш., паэмы «Асенняя аповесць» (1965), «Паэмы тугі» (апубл. 1987) пра калектывізацыю, раскулачвання, адвучвання селяніна быць гаспадаром на зямлі.

Сюжэтнасць верша, напеўнасць радка далі магчымасць многія яго вершы пакласці на музыку («Радзіма мая дарагая», музыка У. Алоўнікава, і інш.). Аўтар лібрэта опер «Яснае світанне» (1958, муз. А. Туранкова), «Калючая ружа» (1960), «Калі ападае лісце» (1968), «Зорка Венера» (1970) і аперэты «Паўлінка» (1973, усе на муз. Ю. Семянякі).

Аўтар кнігі пра М. Багдановіча «Дарогамі Максіма» (1971; 2-е выд., 1983). Пісаў сатырычныя творы (зборнік «Кавалер Мікіта», 1967) і творы для дзяцей (зб. «Мне купілі самакат», 1981).

На беларускую мову перакладаў творы рускіх, украінскіх, латышскіх паэтаў, «Залаты ключык, або Прыгоды Бураціна» А. Талстога, «Тараса Бульбу» М. Гогаля (з М. Паслядовічам), «Брэсцкую крэпасць» С. Смірнова (з. А. Бажко) і інш.

Бібліяграфія

• 3бор твораў. Т. 1—3. Мн., 1986—87;
• Выбранае. Т. 1—2. Мн., 1978;
• Крыло неспакою: Пошук, роздум, палеміка, успаміны. Мн., 1985.

Літаратура

• Алесь Бачыла // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.
• Бачыла Алесь // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
• Беларуская ССР: кароткая энцыклапедыя. У 5 т. Т. 5. — Мінск, 1981.
• Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 2. — Мінск, 1996.
• Беларусь: энцыклапедычны даведнік. — Мінск, 1995.
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. У 5 т. Т. 1. — Мінск, 1984.
• С. Грахоўскі. У бядзе не пакідай. 1986 г. www.grahouski.org.