Беларускі расследавальніцкі цэнтр

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Беларускі расследавальніцкі цэнтр
URL investigatebel.org
Тып сайта Журналісцкія расследаванні
Аўтар Станіслаў Івашкевіч
Бягучы статус актыўны

Беларускі расследавальніцкі цэнтр — незалежны сродак масавай інфармацыі, які спецыялізуецца на аналітычных жанрах журналістыкі. Цэнтр вырабляе пяць відаў кантэнту — журналісцкія расследаванні, антыфейк, а таксама аналітычныя рэпартажы, навінныя праграмы і эканамічныя агляды[1].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Беларускі расследавальніцкі цэнтр быў створаны ў 2018 годзе[2]. Каманда БРЦ з’ехала з Беларусі ў 2021-м годзе, калі беларускія ўлады сталі актыўна рэпрэсаваць розныя СМІ і арыштоўваць журналістаў. Таксама разграмілі студыю БРЦ у Мінску, пасля чаго большая частка каманды выехала за мяжу[1].

29 чэрвеня 2021 года сайт БРЦ быў заблакаваны[1].

У кастрычніку 2022 года па заяве пракуратуры горада Мінска інфармацыйная прадукцыя Беларускага расследавальніцкага цэнтра, а таксама лагатыпы, якія змяшчаюць абрэвіятуру «BIC» і словы «Belarusian Investigative Center» былі прызнаныя «экстрэмісцкімі матэрыяламі»[3].

У снежні 2022 г. Беларускі расследавальніцкі цэнтр далучыўся да Глабальнай сеткі журналістаў-расследавальнікаў[en]. Раней сёлета цэнтр стаў сябрам Цэнтра па даследаванні карупцыі і арганізаванай злачыннасці[en][4].

У верасні 2023 года Вярхоўны суд Беларусі прызнаў БРЦ экстрэмісцкай арганізацыяй[5].

Расследаванні[правіць | правіць зыходнік]

У студзені 2022 года Беларускі расследавальніцкі цэнтр разам з Re:Baltica, Delfi Estonia апублікаваў матэрыял-расследаванне, у якім паказалі трохразовы рост экспарту нафты з Беларусі ў Эстонію пры параўнанні паказчыкаў за 2021 і 2020 гады. 4 лютага 2022 года Эстонія абвясціла аб увядзенні дадатковых санкцый у дачыненні да Беларусі ў выглядзе прыпынення транзіту вугальнай нафты[6].

Пасля расследавання БРЦ і The Guardian улады Вялікабрытаніі замарозілі лонданскую маёмасць Саіда Гуцарыева, сына «кашалька» Лукашэнкі Міхаіла Гуцарыева, на 200 мільёнаў долараў[7].

У снежні 2022 года бізнесмена Саўлюса Гірчыса, які ўдзельнічаў у схеме нелегальнага продажу беларускага лесу ў ЕС праз Казахстан і Кыргызстан, у выніку расследавання БРЦ выключылі са сваёй палітычнай партыі[8].

Пасля сумеснага расследавання з Siena пра спосабы абыходу санкцый супраць Гродна Азот, Літва канфіскавала беларускія ўгнаенні на мільёны еўра і ўзмацніла меры кантролю на мяжы[9].

Праграмы[правіць | правіць зыходнік]

  • Навіны з Чалым
  • Чалы: Эканоміка
  • Weekly Top Fake (WTF) — штотыднёвае шоу, якое выкрывае фальшывыя навіны ў беларускіх і расійскіх СМІ. Праграма-падпісант кодэкса прынцыпаў Міжнароднай сеткі праверкі фактаў Інстытута Пойнтэра[en][10].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Журналісты БРЦ — лаўрэаты нацыянальнай прэміі «Вольнае слова» Беларускай асацыяцыі журналістаў за расследаванні ў 2018, 2019, 2020 і 2021 гадах. На «Вольным слове» у 2021 годзе каманда БРЦ атрымала першае месца ў катэгорыі «Аналітыка»[11].

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]