Валянцін Мікалаевіч Елізар’еў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Валянцін Мікалаевіч Елізар’еў
Дата нараджэння 30 кастрычніка 1947(1947-10-30) (76 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Жонка Маргарыта Мікалаеўна Ізворска-Елізар'ева
Адукацыя
Прафесія балетмайстар, харэограф, артыст балета, танцавальны педагог, выкладчык універсітэта
Тэатр
Прэміі
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Валянцін Мікалаевіч Елізар’еў (нар. 30 кастрычніка 1947, Баку) — савецкі, беларускі артыст балета, харэограф, балетмайстар, балетны педагог. Народны артыст Беларускай ССР (1979), Народны артыст СССР (1985). У 1996 годзе за харэаграфію і пастаноўку балета «Рагнеда» удастоены звання «Найлепшы харэограф года» і прэміі Benois de la Danse Міжнароднай асацыяцыі танца,

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Акадэмію рускага балета імя А. Я. Ваганавай (1967), балетмайстарскае аддзяленне Ленінградскай дзяржаўнай кансерваторыі імя М. А. Рымскага-Корсакава (1973). Працаваў кіраўніком харэаграфічнага гуртка ДК імя 1-й Пяцігодкі ў Ленінградзе (1967—1968), у 1968—1970 — кіраваў студыяй танца Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта.

У 1973 годзе 26-гадовы Валянцін Елізар’еў стаў галоўным балетмайстарам Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы і балета Беларусі. У 1982 годзе па стыпендыі ЮНЕСКА стажыраваўся ў галіне рэжысуры балета ў Парыжы (Францыя).

У 1992—1996 гадах мастацкі кіраўнік балетнай трупы Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь, у 1996—2009 — мастацкі кіраўнік-дырэктар Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь. З 2018 па 2021 год — мастацкі кіраўнік Вялікага тэатра оперы і балета Беларусі.

З 1995 года прафесар Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. З 1997 года акадэмік Пятроўскай акадэміі навук і мастацтваў (Санкт-Пецярбург). З 1996 года акадэмік Міжнароднай славянскай акадэміі (Масква).

З 1996 года член Савета Еўропы па культуры. У 2000—2008 гадах член Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Жонка — оперны рэжысёр, заслужаны дзеяч мастацтваў Беларускай ССР, доктар філасофскіх і педагагічных навук, прафесар Беларускай Акадэміі музыкі, педагог Маргарыта Ізворска-Елізар'ева.

Дзеці: сын — Аляксандр, дачка — Ганна, унукі — Баян, Руслан, Мікіта

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Пастаноўкі балетаў на беларускай сцэне[правіць | правіць зыходнік]

Творчасць Валянціна Елізар’ева садзейнічала сусветнаму прызнанню беларускага балета.

Пастаноўкі балетаў на замежнай сцэне[правіць | правіць зыходнік]

  • 1973 — А. Пятроў «Неўміручасць» (Маскоўскі класічны балет, Расія)
  • 1974 — С. Пракоф’еў «Класічная сімфонія» (Маскоўскі класічны балет, Расія)
  • 1976 — Р. Шчадрын «Настроі» (Вялікі тэатр Саюза ССР, Расія)
  • 1977 — Я. Глебаў «Легенда пра Ціля» (Ленінградскі тэатр оперы і балета імя Кірава, Расія)
  • 1979 — Балеты Валянціна Елізар’ева («Класічная сімфонія» С. Пракоф’ева, «Адажыета» Г. Малера, «Кармэн-сюіта[ru]» Ж. Бізэ—Р. Шчадрына) (Вялікі тэатр, Варшава, Польшча)
  • 1990 — А. Адан «Жызэль[ru]» (Славенскі тэатр оперы і балета, Любляна, Югаславія)
  • 1993 — Л. Мінкус «Дон Кіхот» (Тэатр оперы і балета, Стамбул, Турцыя)
  • 1995 — А. Хачатуран «Спартак[ru]» (Тэатр оперы і балета, Анкара, Турцыя)
  • 2003 — Ц. Пуні «Эсмеральда[ru]» (Тэатр NBA Ballet Company, Токіа, Японія)
  • 2010 — А. Хачатуран «Спартак[ru]» (Каірскі оперны тэатр, Егіпет)
  • 2011 — Л. Мінкус «Дон Кіхот» (Japan Ballet Association, Токіа, Японія)
  • 2013 — П. Чайкоўскі «Лебядзінае возера» (Japan Ballet Association, Токіа, Японія)
  • Харэаграфічныя мініяцюры і аднаактныя балеты: «Кантрасты» на музыку Р. Шчадрына, «Дарога» на музыку М. Самойлава, «Паэма» на музыку А. Пятрова и др.

У кіно і на тэлебачанні[правіць | правіць зыходнік]

  • 1975 — «Фантазія» (тэлефільм-балет) А. Эфраса па аповесці «Вясновыя воды» І. Тургенева (з удзелам М. Плісецкай, фрагменты з музыкі П. Чайкоўскага) (Масква, ЦТ)
  • 1979 — «Стварэнне» (тэлефільм) В. Шавялевіча (Мінск, БТ)
  • 1987 — «Вяртанне „Вясны“» А. Канеўскага (Мінск, «Беларусьфільм»)
  • 1988 — «Вясна свяшчэнная», відэафільм (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1990 — «Рамео і Джульета» (відэафільм) М. Лук’янава (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1991 — «Дон Кіхот» (відэафільм) Г. Мікалаева (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1992 — «Балеро» (відэафільм) Г. Мікалаева (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1992 — «Кармен-сюіта» (відэафільм) Г. Мікалаева (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1992 — «Карміна Бурана» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1992 — «Щелкунчик» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1993 — «Валянцінаў дзень» (тэлефільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1993 — «Спартак» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1995 — «Страсці»(«Рагнеда») (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 1998 — «Жар-птушка» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2000 — «Спартак» (тэлефільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2001 — «Работа, якая называецца сачыненнем» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр», ТРА Саюза)
  • 2002 — «Валянцін Елізар’еў» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2003 — «Валянцін Елізар’еў — люстэрка часу» (хранікальна-дакументальны фільм) В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2003 — «Некалькі гісторый з жыцця харэографа» (відэафільм) В. Шавялевіча (Мінск, ТРА Саюза)
  • 2003 — «Балет, балет, балет», да 70-годдзя беларускага балета. Хроніка-дакументальны фільм В. Шавялевіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2008 — «Шклоўскі афорт» (хранікальна-дакументальны фільм) Ю. Цвяткова (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2012 — «Беларускі балет. Гісторыя» (мастацка-публіцыстычны фільм) А. Лукашэвіча (Мінск, «Белвідэацэнтр»)
  • 2014 — «Рагнеда». Інтрыга парыжскай сцэны. Тэлефільм Н. Голубевай і Т. Краўчанка (Мінск, «Зваротны адлік АНТ»)
  • 2014 — «Агульны Інтарэс» № 269 ад 09.12.2014 (Міждзяржаўная ТРК «МІР»)
  • 2017 — «Панарама з Я. Айзіковічам». ТАА «Кінаманія» па заказу ДУ «ТРА саюзнай дзяржавы»
  • 2017 — «Майстры і куміры. Народны артыст СССР і Беларусі — Валянцін Елізар’еў» (Мінск, ТК «Беларусь 3»)
  • 2017 — «Балет — мастацтва думкі», Хроніка-дакументальны фільм. Рэжысёры: Алег Лукашэвіч, Аляксандр Аляксееў (Мінск, ТК «Беларусь 1»)
  • 2017 — «Камертон», Народны артыст СССР Валянцін Елізар’еў (Мінск, ТК «Беларусь 3»)
  • 2017 — Валянцін Елізар’еў — пра свой юбілей, натхненне, сапраўднае і будучае балета (ТК СТВ)
  • 2019 — «Тэатр у дэталях. Балет „Рамэа і Джульета“» (Мінск, ТК «Беларусь 3») [1]
  • 2019 — «Маркаў. Нічога асабістага» (Мінск, ТК «АНТ») [2]
  • 2019 — «У людзях» (РТР-Беларусь) [3]
  • 2020 — «Тэатр у дэталях. Балет „Стварэнне свету“» (Беларусь 3) [4]
  • 2022 — «Елізар'еў» (Мінск, «Белтэлерадыёкампанія», Агенцтва тэлевізійных навін)
  • 2024 — «Скажынемаўчы», Народны артыст СССР і БССР, лаўрэат Дзяржпрэміі Валянцін Елізар'еў (Мінск, ТК "Беларусь 1")[5]

Прызнанне[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=9fNOatsH6A8
  2. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=MPEJjv19YJo
  3. ↑ https://www.youtube.com/watch?list=PLwv42PED2hOWpnzcbGFUw1sz-UWve5KmP&v=zY0c5mXLJkk&feature=emb_logo
  4. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=pb7rLl_xpGI&feature=emb_logo
  5. ↑ Народный артист СССР и БССР, лауреат Госпремии | Валентин Елизарьев | СКАЖИНЕМОЛЧИ(нявызн.). Праверана 22 сакавіка 2024.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Шумілава Э. І. «Праўда балета» (Масква, выд. «Мастацтва», 1976)
  • Аркіна Н. Я. «Савецкія балетмайстары: новыя імёны» (Масква, выд. «Веды», 1979)
  • «Музыка і харэаграфія сучаснага балета» (выпуск 3) (Ленінград, выд. «Музыка», 1979)
  • «Балет. Энцыклапедыя» (Масква, выд. «Савецкая энцыклапедыя», 1981)
  • Чурко Ю. М. «Беларускі балетны тэатр» (Мінск, выд. «Беларусь», 1983)
  • Чурко Ю. М. «Беларускі балет у асобах» (Мінск, выд. «Беларусь», 1988) — ISBN 5-338-00345-7
  • The International Encyclopedia of Dance. Edited by Selma Jeanne Cohen and DANCE PERSPECTIVES FOUNDATION. Oxford University Press. 1998. ISBN 9780195173697
  • Чурко Ю. М. «Лінія, якая сыходзіць у бясконцасць» (Мінск, выд. «Полымя», 1999) — ISBN 985-07-0368-7
  • バレエ 誕生から現代までの歴史』 薄井憲二著　音楽之友社　1999年　ISBN 4-276-25013-7
  • Бяляева-Чэламбіцька Г. У. «Балет: эпоха Sovietica» (1917—1991) (Масква, выд. «Універсітэт Наталлі Несцеравай», 2005)- ISBN 5-901617-51-7
  • Мушынская Т. М. «Валянцін Елізар’еў» (Мн., 1997) — паралельна на беларускай, рускай і англійскай мовах,
  • Мушынская Т. М. «Валянцін Елізар’еў» (другое, дапоўненае выданне, Мн., 2003) — паралельна на беларускай, рускай і англійскай мовах,
  • В.Ф. Голубеў, А.А. Смольский і інш. Хто ёсць хто ў Беларусі. Хто есць хто ў Беларусі. Who is who in Belarus. — Мэджик Мэм, 2001. — 320 с. — ISBN 985-6544-16-5. Чурко Ю. М. «Хореография в зеркале критики» (Минск, изд. «БГУ культуры и искусств», 2010) — ISBN 978-985-6798-57-6
  • Чурко Ю. М. «Pro танец» (Мінск, выд. «Чатыры чвэрці», 2011) — ISBN 978-985-6981-80-0
  • «Беларусы, якія праславілі Расію. Рускія, якія праславілі Беларусь» (Мінск, БЕЛТА, 2011) — ISBN 978-985-6828-72-3
  • «БАЛЕТ XX ВЕК». (Москва, изд. «Балетный круг», 2011) — ISBN 978-5-901818-17-6
  • Мільто І. П. «Валянцін Елізар’еў — мастак і чалавек» (Мінск, выд. «Чатыры чвэрці», 2012) — ISBN 978-985-7026-79-1
  • «Танцавальны лабірынт. IFMC» (Мінск, выд. «Мэджык», 2013) — ISBN 978-985-6473-97-8
  • Васеніна А. «Сучасны танец постсавецкага пространства». Арт. Уланоўскай С. «Елізар’еўская школа». (Масква, выд. «Балетный круг», 2013) — ISBN 978-5-901818-12-1
  • «Тут музыка вянчае танец». 50 гадоў кафедры харэаграфіі СПб дзярж. кансерваторыі імя М. А. Рымскага-Корсакава. (выд. «Кампазітар — Санкт-Пецярбург», 2013)  — ISBN 978-5-7379-0610-8
  • Большая энциклопедия Большого театра Беларуси. — Минск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2014. — ISBN 978-98511-0827-1.
  • Лохава Г. «Саркіс і Лапачка» (Мінск, выд. «Чатыры чвэрці», 2016. ISBN 978-985-581-038-5
  • Розанава В. «Прыма-балерына Кацярына Борчанка. Інтрыгуючы талент» (Санкт-Пецярбург, выд. «Балтыйскія сезоны», 2016) — ISBN 978-5-903368-95-2.
  • В. Уральская «БАЛЕТ назіранні, заметкі, разважанні». Серыя — Балетны круг (Масква "Рэдакцыя журнала «Балет», 2016) — ISBN 978-5-901818-26-8
  • Л. Абызава «Гісторыя харэаграфічнага мастацтва. Айчынны балет XX — пачатку XXІ стагоддзя» («Кампазітар — Санкт-Пецярбург, 2017») — ISBN 978-5-7379-0501-9
  • «Беларуская дзяржаўная кансерваторыя — акадэмія музыкі. Гісторыя ў асобах 1932—2017» (Мінск, «Мастацкая літаратура», 2017) — ISBN 978-985-02-1800-1
  • Чурко Ю. М. Дыялогі, ці Валянцін Елізар’еў: «Балет — мастацтва думкі» (Мінск, выд. Лукашэвіч А. В., 2017) — ISBN 978-985-90433-1-4
  • Фотаальбом «ІМГНЕННІ. Валянцін Елізар’еў. Кастрычнік — Лістапад 2017». Фатограф Аляксей Казнадзей, www.kaznadey.com (Мінск, 2018)
  • Валянцін Елізар’еў. «Спартак». Рэпартаж з сучаснага часу: каталог / Аўтар тэксту Саша Варламов; фатограф Мікіта Фядосік. — Мінск: Дзівімакс, 2017.
  • «Мікалай Цыскарыдзэ. Дзённік рэктара. 2016—2018». Складальнік і рэдактар — Г. Пятрова (Выдавецтва АРБ, Санкт-Пецярбург, 2018) — ISBN 978-5-93010-118-8
  • Фотаальбом «ІМГНЕННІ. „Рамэа і Джульета“. Валянцін Елізар’еў. Лістапад — снежань 2018 г.» Фатограф Аляксей Казнадзей, www.kaznadey.com (Мінск, 2019)
  • Фотаальбом «ІМГНЕННІ. „Стварэнне свету“. Валянцін Елізар’еў. Снежань 2019 г.» Фатограф Аляксей Казнадзей, www.kaznadey.com (Мінск, «Рэгістр», 2020) — ISBN 978-985-7215-34-8
  • Фотаальбом «ІМГНЕННІ Валянціна Елізар’ева „Шчаўкунок“. Верасень-Снежань, 2020». Фатограф Аляксей Казнадзей, www.kaznadey.com (Мінск, «Рэгістр», 2021) — ISBN 978-985-90456-6-0
  • Плескачэўская І. Феномен Валянціна Елізар’ева. — Мінск: Выд. «Звязда», 2022. — ISBN 978-985-575-339-2
  • Прыгодзіч З. Творцы. — Кн. 3. — Мінск: «Мастацкая літаратура», 2022 — ISBN 978-985-02-2099-8
  • Плескачэўская І. Валянцін Елізар’еў. Палёт насустрач жыццю. Як нараджаецца балет. — Масква: АСТ, 2023. — ISBN 978-5-17-149413-1
  • Прыгодзіч З. К. Незабыўныя сустрэчы-2 — Мінск: «Деловая печать». 2023  — ISBN 978-985-90586-1-5
  • Буклет. «Валянцiн Елізар’еў. 50 год творчай дзейнасцi». Складальнiкi: Вольга Ягорава, Наталля Баграцова. (Вялiкi тэатр Беларусi, 2023).
  • І. Плескачэўская «Плісецкая стыхія на імя Майя. Партрэт на фоне эпохі» (Масква, выд. АСТ, 2024) — ISBN 978-5-17-108528-5
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Валянцін_Мікалаевіч_Елізар’еў&oldid=4701020"