Ваўпянка
| Ваўпянка | |
|---|---|
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 31 км |
| Басейн | 165 км² |
| Расход вады | 0,8 м³/с (у вусці) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | каля вёскі Шніпава |
| • Каардынаты | 53°13′56″ пн. ш. 24°16′22″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Рось |
| • Месцазнаходжанне | Воўпаўскае вадасховішча |
| • Каардынаты | 53°22′13″ пн. ш. 24°23′01″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 2 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Рось → Нёман → Балтыйскае мора |
|
|
|
| Краіна | |
| Рэгіён | Гродзенская вобласць |
| Раён | Ваўкавыскі раён |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
Ваўпя́нка[1] (Воўпа, Волпа) — рака ў Беларусі, у Ваўкавыскім раёне Гродзенскай вобласці, левы прыток ракі Рось (басейн Нёмана).
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Назву ракі Воўпы ставяць у адзін шэраг з прускім гідронімам Walpis, з літоўскімі Velpė, Vilpesys. Далей параўноўваюць з літоўскім vilpišys "дзікая котка"[2]. Далей да індаеўрапейскага *u̯l̥p- "драпежная жывёла", ад якога таксама літоўскае lapė "ліса"[3].
Вышэй па цячэнні ракі Росі, у якую ўцякае Воўпа, таксама ўцякае рэчка Ваўкавыя, назва якой ад Vilkauja "Ваўчыная" (< vilkas "воўк"). Назвы Воўпы і Ваўкавыі, такім чынам, аднаго семантычнага гнязда, утвораныя ад назваў лясных драпежных звяроў.
Водаапісанне[правіць | правіць зыходнік]
Даўжыня ракі 31 км. Плошча вадазбору 165 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 0,8 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 2 м/км.
Пачынаецца каля вёскі Шніпава, цячэ па Ваўкавыскім узвышшы, упадае ў Воўпаўскае вадасховішча каля вёскі Воўпа (створана на рацэ Рось у сутоках з Ваўпянкай). Даліна выразная, трапецападобнай формы, шырынёй 0,4—0,6 км. Схілы даліны ўмерана стромкія. Абалона двухбаковая, шырынёй 200—400 м. Рэчышча звілістае, неразгалінаванае, на працягу 16,4 км каналізаванае (0,5 км ніжэй вёскі Бойдаты да вёскі Воўпа). Берагі ўмерана стромкія. Каля вёскі Цярэшкі створана сажалка (плошча 0,06 км²).
Зноскі
- ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 371, 384-385.
- ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. С. 1179.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Ваўпянка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз. — С. 424—425.