Долар Зімбабвэ

Долар Зімбабвэ
Код ISO 4217	ZWD
Краіна	Зімбабвэ

Зімбабві́йскі долар (англ.: Dоllar of Zimbabwe; код ISO 4217: ZWD) — афіцыйная валюта Зімбабвэ. Дзеліцца на 100 цэнтаў. Мае скарачэнне «$» ці «Z$» каб адрозніць ад іншых доларавых валютаў.

Гісторыя

Куча банкнот у Зімбабвэ. Адзін долар ЗША каштаваў каля 200—400 тыс. зімбабвійскіх долараў у 2006—2007

Інфляцыя ў 2008 годзе

Першы долар

Першы зімбабвійскі долар быў уведзены ў 1980 годзе для замены радэзійскага долара. Пры ўвядзенні, зімбабвійскі долар каштаваў меней за адзін амерыканскі долар. Тым не менш, курс рухнуў вельмі хутка. У 2006 годзе зімбабвійскі долар суадносіўся да амерыканскага як 1 000 000 да 1.

Другі долар

У кастрычніку 2005 года, кіраўнік Нацыянальнага банка Зімбабвэ абвясціў аб намеры ўвядзення новай валюты, але ў ліпені 2006 года міністр фінансаў Зімбабвэ спыніў увядзенне новай валюты да дасягнення макраэканамічнай стабілізацыі.

Тым не менш, новы долар быў уведзены 1 жніўня 2006 года замяніўшы стары долар па курсу 1 да 1000. Новы долар дзяліўся на 100 цэнтаў, але ў нашы дні яны ўжо не ўжываюцца. Нягледзячы на прынятыя меры стабілізацыі курса не атрымалася дасягнуць і да нашых дзён. У 2007 годзе інфляцыя складае больш за 4500% у месяц (да канца года перавысіла 100 000%).

У сувязі з тым, што інфляцыя на сярэдзіну ліпеня 2008 года па афіцыйных звестках склала 2,2 млн % у гадавым разліку (па неафіцыйных — 12,5 млн %), урад краіны ўвёў у абарачэнне банкноты вартасцю 100 млрд долараў (на якую можна купіць чатыры апельсіны). Напрыклад, банка піва 7 ліпеня 2008 года ў 17:00 па мясцовым часе каштавала 100 млрд зімбабвійскіх долараў, ужо праз гадзіну яна стала каштаваць 150 млрд.

Афіцыйны ўзровень інфляцыі ў Зімбабвэ
год	Інфляцыя ў %	год	Інфляцыя ў %	год	Інфляцыя ў %	год	Інфляцыя ў %	год	Інфляцыя ў %	год	Інфляцыя ў %
1980	7%	1981	14%	1982	15%	1983	19%	1984	10%	1985	10%
1986	15%	1987	10%	1988	8%	1989	14%	1990	17%	1991	48%
1992	40%	1993	20%	1994	25%	1995	28%	1996	16%	1997	20%
1998	48%	1999	56,9%	2000	55.22%	2001	112,1%	2002	198.93%	2003	598,75%
2004	132.75%	2005	585,84%	2006	1 281.11%	2007	66 212,3%	2008	231,150,888.87%

З ліпеня ў Зімбабвэ праводзіліся дзве дэнамінацыі. У выніку з зімбабвійскіх долараў увогуле «знікла» 13 нулёў. Аднак гэта не спыніла інфляцыю і не палепшыла эканамічнага становішча насельніцтва, каля 80 працэнтаў якога жывуць за рысай беднаты і не маюць працы. У краіне не хапае не толькі прадуктаў і тавараў першай неабходнасці, але нават банкнот. Яшчэ ў ліпені стала вядома, што ў краіне сканчаецца папера для друкавання грошай, бо яе пастаўшчык быў змушаны спыніць супрацоўніцтва з рэжымам Роберта Мугабэ.

У верасні 2008 Цэнтрабанк Зімбабвэ дазволіў хадню замежнай валюты ў краіне (батсванская пула, паўднёваафрыканскі ранд, долар ЗША, еўра і брытанскі фунт). У выніку нацыянальная валюта апынулася незапатрабаванай. Мяркуецца, што гэты дазвол будзе дзейнічаць на працягу паўтара года ў якасці «эксперыменту». Чыннікам стала інфляцыя, якая ў чэрвені бягучага года склала 11,2 мільёну працэнтаў у гадавым вырахаванні. У параўнанні з траўнем яна вырасла на дзевяць мільёнаў працэнтаў. Па неафіцыйных звестках, гэты паказчык яшчэ вышэй.

У верасні 2008 года інфляцыя ў Зімбабвэ дасягнула новага рэкорду, павялічыўшыся да 231 мільёну працэнтаў у год. Рост тэмпаў інфляцыі ў краіне адбыўся з-за росту коштаў на хлеб і збожжавыя. Па ацэнках ААН, харчовай дапамогі патрабуюць два мільёны зімбабвійцаў.

З сярэдзіны 2008 года ўрад Зімбабвэ не публікуе звесткі аб тэмпах інфляцыі ў краіне.

Становішча з інфляцыяй у краіне, якая пабіла ўсе гістарычныя максімумы, не палепшылася, нягледзячы на дамову аб падзеле ўлады ў краіне паміж прэзідэнтам Робертам Мугабэ і лідарам апазіцыі Морганам Тсвангіраі. Апошні атрымаў пасаду прэм'ер-міністра, аднак дамовіцца аб складзе ўраду бакам не атрымалася.

У сярэдзіне красавіка 2009 года ўрад Зімбабвэ прыняў рашэнне прыпыніць функцыянаванне нацыянальнай валюты. Урадавая пастанова ўзаконіла існую практыку, паколькі долар фактычна знік з абарачэння. Па словах міністра эканомікі краіны Элтана Мангомы, зімбабвійскі долар не будзе прымацца да аплаты на працягу года, паколькі «яго кошт не забяспечаны нічым».

Дэнамінацыя

Нацыянальны Банк Зімбабвэ 2 лютага 2009 года правёў дэнамінацыю, а таксама выпусціў у абарачэнне сем новых банкнотаў. Пасля дэнамінацыі старыя 10 трыльёнаў зімбабвійскіх долараў — банкнота максімальнай вартасці, стала каштаваць 10 новых долараў. Такім чынам, з банкнотаў былі выдалены 12 нулёў.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Долар Зімбабвэ
• Рэзервовы Банк Зімбабвэ(англ.)