Дэбеляцыя

Не блытаць з анексіяй — яшчэ адным неправамерным спосабам набыцця тэрыторыі.

Дэбеляцыя (познелац.: debellatio, ад de-bellare — перамагаць, заваёўваць) — спыненне міжнароднай асобы і правасуб’ектнасці дзяржавы праз знішчэнне на яе тэрыторыі дзяржаўнай улады. Анексія такіх тэрыторый дзяржавай-агрэсарам паводле сучасных норм міжнароднага права характарызуецца гэтым паняццем.

Дэбеляцыя ўласціва міжнароднаму публічнаму праву мінулага, якое прызнавала вайну і анексію тэрыторыі законнымі сродкамі ажыццяўлення дзяржавамі сваёй знешняй палітыкі. Таму дэбеляцыя дасягалася, звычайна, захопам адной дзяржавай тэрыторыі іншай дзяржавы. Сучаснае міжнароднае права не прызнае дэбеляцыю, бо нават захоп ворагам усёй тэрыторыі дзяржавы і поўнае знішчэнне ўсіх яе ўладных структур не спыняюць існаванне дзяржавы як члена міжнароднай супольнасці паводле Статута Арганізацыі Аб’яднаных Нацый.

Нават у гэтым крайнім выпадку дзяржава застаецца суб’ектам міжнароднага права і мае права на аднаўленне свайго дзяржаўнага суверэнітэту праз саюзнікаў і міжнародную супольнасць агулам.

Гл. таксама

• Акупацыя
• Цэсія (міжнароднае права)
• Casus belli

Літаратура

• Armstrong, Anne (1974). Unconditional Surrender: The Impact of the Casablanca Policy upon World War II. Praeger. ISBN 978-0837170428.
• Rheinstein, Max (November 1948). «The Legal Status of Occupied Germany». Michigan Law Review (The Michigan Law Review Association) 47: 23-40.
• Everding, Gerry (3 March 2004). «U.S. rules Iraq under international law doctrine of ‘debellatio’ and will until stable government is formed». Washington University in St. Louis Newsroom. Retrieved 10 September 2012.
• ICRC Commentary on Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), 8 June 1977. Commenting on the term «The general close of military operations» in Article 3.b of Protocol I the ICRC states in their commentary in footnote 5 «Some of the literature refers to this situation ['The general close of military operations' when the occupation of the whole territory of a Party is completed, accompanied by the effective cessation of all hostilities, without the necessity of a legal instrument of any kind] as 'debellatio', but this is a narrower interpretation of the term than other publicists ascribe to it. On the concept of 'debellatio' and the various definitions of this term, cf. K.U. Meyn, 'Debellatio', in R. Bernhardt (ed.) [Encyclopaedia of Public International Law], Instalment»
• Patterson, Melissa (Summer 2006). «Who’s Got the Title? or, The Remnants of Debellatio in Post-Invasion Iraq». Harvard International Law Journal 47.
• Roberts, Adam (2006). «Transformative Military Occupation: Applying the Laws of War and Human Rights». The American Journal of International Law 100: 580—622. Retrieved 10 September 2012.
• Wedgwood, Ruth (16 November 2004). «Judicial Overreach». Wall Street Journal. Retrieved 10 September 2012.