Касцёл Святых Пятра і Паўла (Новы Свержань)
| Каталіцкі храм | |
| Касцёл Святых Пятра і Паўла | |
|---|---|
 Петрапаўлаўскі касцёл | |
| 53°27′05″ пн. ш. 26°44′10″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Вёска | Новы Свержань |
| Канфесія | Рымска-каталіцкая царква |
| Епархія | Мінска-Магілёўская архідыяцэзія |
| Благачынне | Стаўбцоўскі дэканат |
| Архітэктурны стыль | рэнесанс з элементамі готыкі |
| Заснавальнік | Мікалай Крыштоф Радзівіл Сіротка |
| Дата заснавання | 17 кастрычніка 1588 |
| Дата пабудовы | сярэдзіна XVI стагоддзя |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 612Г000620 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Касцёл Святых Пятра і Паўла — каталіцкі храм у в. Новы Свержань (Стаўбцоўскі раён). Помнік архітэктуры рэнесансу з элементамі готыкі.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік].jpg)
Новы Свержань увайшоў у склад уладанняў Радзівілаў у 1575 г. 17 кастрычніка 1588 г. Мікалай Крыштоф Радзівіл Сіротка даў фундуш на будаўніцтва і абсталяванне тут касцёла. Верагодна, як паведамляюць інвентары, у тым жа 1588 г. і пачалося будаўніцтва парафіяльнага касцёла Св. Пятра і Паўла. Як доўга ішло будаўніцтва, звестак не захавалася. Вядома, што ў 1600 г. касцёл ужо функцыянаваў. За гісторыю існавання касцёл не зведаў значных перабудоў. У 1818 г. пад час буры быў знесены дах і часткова вежа. Пасля гэтага будынак быў адрамантаваны, асобна пастаўлена званіца, якая згарэла пры пажары 1890 г. Рамонты адбываліся ў 1828, 1856 гг. У 1864 г. закрыты, у 1901 г. адкрыты. Пасля Вялікай Айчыннай вайны выкарыстоўваўся ў гаспадарчых мэтах, у 1988 г. вернуты каталікам.
Архітэктура
[правіць | правіць зыходнік].jpg)
Касцёл уяўляе сабой мураваны прамавугольны ў плане аднавежавы храм са слаба акрэсленым трансептам, масіўнай абарончай вежай над уваходам і невысокай паўкруглай алтарнай апсідай, якая ўнутры мае складаны абрыс; скляпенні цыліндрычныя з распалубкамі. З паўночнага боку асноўнага аб'ёму пазней (праз 30—40 гадоў) прыбудаваная трох'ярусная квадратная ў плане вежа, накрытая чатырохгранным шатром з кароткім шпілем. Ніжняя частка ўмацаваная контрфорсамі, верхнія ярусы аздобленыя плоскімі арачнымі нішамі, у другім ярусе фланкіраванымі аркадай з пілястрамі. У цэнтральных нішах кожнай грані прарэзаныя паўцыркульныя праёмы. Вокны паўцыркульныя.
Інтэр'ер зальнага тыпу. Абапал нефа размешчаны бакавыя капліцы: Найсвяцейшай Дзевы Марыі (справа) і Св. Антонія (злева). У ніжнім ярусе вежы вылучаны бабінец з размешчанымі над ім хорамі, якія адкрываюцца ў асноўнае памяшканне невялікім арачным праёмам. Лесвіца на хоры — у тоўшчы заходняй сцяны. Скляпенні цыліндрычныя з распалубкамі. У бабінцы скляпенне апрацаванае дэкаратыўнымі нервюрамі. Першапачаткова, да 1818 г., вонкавыя сцены касцёла былі неатынкаваныя. Перабудовы ў другой чвэрці ХІХ ст. некалькі змянілі мастацкае аблічча будынку.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, [1984—1988].
- Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 71-72.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Касцёл Святых Пятра і Паўла (Новы Свержань)- Касцёл Святых Пятра і Паўла (Новы Свержань) на сайце Radzima.org
- Касцёл Святых Пятра і Паўла (Новы Свержань) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
