Маргарыта Шатландская
| Маргарыта Шатландская | |
|---|---|
 | |
| Нараджэнне |
каля 1045[1][2][…] |
| Смерць |
16 лістапада 1093 |
| Месца пахавання | |
| Род | Уэсекская дынастыя |
| Бацька | Эдуард Выгнаннік[d][3] |
| Маці | Агата Кіеўская[3] |
| Муж | Малькальм III[3][4] |
| Дзеці | Мэры Шатландская[d][3], Эдмунд[5][3], Ethelred of Scotland[d][5], Эдгар[3], Аляксандр I[5][3], Мацільда Шатландская[3], Давід I[3] і Edward of Scotland[d][5] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Святая Маргары́та Шатла́ндская (каля 1045, Венгрыя — 16 лістапада 1093, Эдынбург) — жонка шатландскага караля Малькальма III, маці каралёў Аляксандра і Давіда, а таксама Мацільды Шатландскай, бабуля англійскай «імператрыцы» Мацільды. У 1250 г. Папа Інакенцій IV прылічыў яе да ліку святых. Яна стала першай шатландскай святой; наступны за ёй шатландзец быў кананізаваны толькі ў 1976 годзе[6].
Бацькі Маргарыты Шатландскай — перадапошні прадстаўнік старажытнай Уэсэкскай дынастыі англійскіх каралёў, Эдуард, і яго жонка Агата, з якой ён ажаніўся падчас падарожжаў па Усходняй Еўропе. Гісторыкі сур’езна абмяркоўваюць верагоднасць таго, што бацькам Агаты (Агафіі) быў Яраслаў Мудры і Св. Маргарыта, такім чынам, даводзілася яму ўнучкай. Дзяцінства правяла з бацькамі і братам Эдгарам пры двары венгерскага караля Андраша і Анастасіі Яраслаўны.
Пасля вяртання да двара Эдуарда Спаведніка бацька Маргарыты быў адхілены ад пераходу ў спадчыну прастола Гаральдам, а пасля ўварвання нарманаў яго шанцы на прастол і зусім сышлі на нішто. Сямейства схавалася ў Шатландыі, дзе Маргарыта разам з сястрой Крысцінай, мабыць, рыхтавалася прысвяціць сябе манаскаму жыццю. Крысціна стала абатысай у Гэмпшыры, а Маргарыту чакала іншая доля — каля 1069 года яна абвянчалася ў Данфермлінскім абацтве з шатландскім каралём-удаўцом Малькальмам. У іх было не меней васьмі дзяцей.
У якасці каралевы Маргарыта была заступніцай царквы і манахаў; менавіта яна запрасіла ў Шатландыю бенедыкцінцаў. З яе дзейнасцю звязана пранікненне на паўночную ўскраіну Еўропы рыцарскай англа-французскай культуры. Сваім сынам яна давала кніжныя імёны, зусім не ўласцівыя для гэтых месцаў, — Давід і Аляксандр. Пахавана была каля мужа ў Данфермлінскім абацтве, хоць яе імя носіць найстаражытны будынак Эдынбурга, капліца каралеўскага замка (у рэчаіснасці пабудаваная яе сынам Давідам).
Паколькі яе брат Эдгар і сястра Крысціна памерлі халастымі, менавіта дзеці Маргарыты разглядаліся як патэнцыйныя спадчыннікі англійскай кароны тымі, хто не прызнаваў законнасці захопу ўлады Вільгельмам Заваёўнікам. Таму спадчыннік Вільгельма, кароль Генрых Баклерк, абраў у жонкі яе дачку Мацільду. У жылах іх нашчадкаў, такім чынам, злілася кроў Вільгельма Заваёўніка з крывёй Альфрэда Вялікага.
Памяць
[правіць | правіць зыходнік]- Універсітэцкі каледж каралевы Маргарэт у Эдынбургу, заснаваны ў 1875 годзе, першапачаткова разлічаны на навучанне жанчын, названы ў гонар Маргарыты Шатландскай.
Зноскі
- ↑ Margareta von Schottland // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Lundy D. R. Saint Margaret 'the Exile' (?) // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б в г д е ё ж з Kindred Britain
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ а б в г Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Our Sunday Vistor's Catholic Almanac 2009 - Matthew Bunson - Google Books. Праверана 10 сакавіка 2013.(недаступная спасылка)
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Маргарыта Шатландская- Стивен Мулбергер."Англия, Уэльс и Шотландия."
- Эдынбург. Архівавана 20 лютага 2018.
Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
| Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
| Генеалогія і некрапалістыка | ||||
| ||||