Перайсці да зместу

Фрыдрых Аўгуст фон Хаек

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Фрыдрых Хаек)
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Хаек.
Фрыдрых Аўгуст фон Хаек
Friedrich August von Hayek
Дата нараджэння 8 мая 1899(1899-05-08)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 23 сакавіка 1992(1992-03-23)[3][2][…] (92 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Аўгуст фон Хаек[d]
Жонка Helen Berta Maria von Fritsch[d] і Helene Bitterlich[d]
Дзеці Laurence Hayek[d] і Christine von Hayek[d]
Род дзейнасці эканаміст, філосаф, гісторык, палітолаг, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера эканоміка і філасофія
Месца працы
Навуковая ступень доктар юрыдычных навук і кандыдат палітычных навук[d]
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Людвіг фон Мізес
Вядомыя вучні Marjorie Grice-Hutchinson[d]
Вядомы як эканаміст і філосаф аўстрыйскай школы
Член у
Узнагароды
Нобелеўская прэмія — 1974 Нобелеўская прэмія па эканоміцы (1974)
Прэзідэнцкі медаль Свабоды
Прэзідэнцкі медаль Свабоды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Фрыдрых Аўгуст фон Хаек (ням.: Friedrich August von Hayek; 8 мая 1899, горад Вена — 23 сакавіка 1992, Фрайбург) — аўстрыйскі эканаміст і філосаф, прадстаўнік новай аўстрыйскай школы, прыхільнік ліберальнай эканомікі і свабоднага рынку. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1974).

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Фрыдрых Аўгуст фон Хаек быў старэйшым сынам урача і прафесара батанікі Венскага ўніверсітэта Аўгуста фон Хаека і яго жонкі Феліцытас (дзявочае прозвішча Юрашак). Сям’я паходзіла з дваранскага роду ваеннага і з боку маці была фінансава забяспечана. Бацька маці, Франц фон Юрашак, быў прафесарам, а пазней прэзідэнтам Цэнтральнай статыстычнай камісіі.

У дзяцінстве Фрыдрых цікавіўся спачатку мінералогіяй, насякомымі і батанікай. Пазней з’явілася цікавасць да выкапнёвых жывёл і тэорыі эвалюцыі. Пасля вайсковай службы падчас Першай сусветнай вайны, дзе ён хварэў малярыяй, Фрыдрых Аўгуст фон Хаек паступае ў Венскі ўніверсітэт на курс правазнаўства, аднак наведвае і лекцыі па палітычнай эканоміі і псіхалогіі. Недастатковыя магчымасці прафесійнай работы ў галіне псіхалогіі прывялі Хаека да рашэння паглыбіць свае веды ў галіне эканомікі, у прыватнасці пад кіраўніцтвам прафесара Фрыдрыха фон Візера. Акрамя таго ён прымае актыўны ўдзел у прыватных семінарах Людвіга фон Мізеса, дзе лічыцца лепшым вучнем.

У 1921 годзе Хаеку прысвойваецца тытул доктара юрыдычных, а ў 1923 — доктара эканамічных навук. З 1927 года Хаек і Мізес ўзначальваюць Аўстрыйскі інстытут вывучэння эканамічных цыклаў. Хаек працягвае працу Мізеса ў вывучэнні вагання ўзроўню дзелавой актыўнасці. У 1931 годзе Хаека запрашаюць у Лонданскую школу эканомікі і палітычных навук, дзе ён у 1930-я і 1940-я гады лічыцца асноўным прадстаўніком Аўстрыйскай школы і апанентам Джона Кейнса.

У 1947 годзе фон Хаек запрашае навукоўцаў-лібералаў на сустрэчу пры Мон Пелерын ў Швейцарыі, якая заклала пачатак Таварыству «Мон Пелерын». У 1950 годзе фон Хаек стаў прафесарам ва ўніверсітэце Чыкага, а ў 1962 прафесарам універсітэта Фрайбурга і пасля членам савета дырэктараў Інстытута Вальтэра Ойкенса. У 1967 фон Хаек атрымлівае статус эмерыта, аднак працягвае выкладаць да 1969 года.

У 1974 годзе Фрыдрыху Аўгусту фон Хаеку (разам са шведам Гунар Мюрдалем) прысуджаецца Нобелеўская прэмія ў галіне эканомікі. Пасля прафесуры ва ўніверсітэце Зальцбурга Хаек вяртаецца ў Фрайбург, дзе ён пражывае да сваёй смерці ў 1992 годзе.

У 1991 годзе яму прысвойваецца Прэзідэнцкі Медаль Свабоды — вышэйшая ўзнагарода ЗША. Фрыдрых Аўгуст фон Хаек пахаваны ў Вене.

Зноскі

  1. ↑ https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-06912-5_8
  2. ↑ а б Friedrich August Hayek // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ https://fee.org/articles/friedrich-a-hayek-1899-1992/
  4. ↑ Lord and Lady of the media — ABC News, 2012.
  5. ↑ https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11138-013-0221-0.pdf
  6. ↑ Friedrich von Hayek Dies at 92; An Early Free-Market Economist // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1992. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 11 сакавіка 2021.
  7. ↑ NNDB — 2002.
  8. ↑ The Rehabilitation of the Cold-War Liberal // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2006. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  9. ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1856936/Winners-of-the-Nobel-Prize-for-Economics
  10. ↑ Sparring for Liberty // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1989. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 11 сакавіка 2021.
  11. ↑ https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam Праверана 6 красавіка 2023.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Фрыдрых_Аўгуст_фон_Хаек&oldid=4463863"