Чужы (фільм)

Чужы
Чужы;
	англ.: Alien
Жанр	фільм жахаў, баявік, навукова-фантастычны фільм[d] і трылер[d]
Рэжысёр	Рыдлі Скот;
Прадзюсар	David Giler[d]; Уолтэр Хіл[d]; Gordon Carroll[d];
Сцэнарыст	Dan O'Bannon[d]; Ronald Shusett[d];
У галоўных; ролях	Yaphet Kotto[d]; Вераніка Картрайт[d]; Tom Skerritt[d]; Гары Дын Стэнтан; Джон Хёрт; Helen Horton[d]; Сігурні Уівер; Іэн Холм; Eddie Powell[d]; Bolaji Badejo[d];
Аператар	Derek Vanlint[d];
Кампазітар	Jerry Goldsmith[d];
Кінакампанія	20th Century Fox і Brandywine Productions[d]
Працягласць	117 хв.
Бюджэт	11 000 000 $
Зборы	106 285 522 $ і 81 900 459 $
Краіна	ЗША; Вялікабрытанія;
Мова	англійская
Год	25 мая 1979
Наступны фільм	Aliens[d]
IMDb	ID 0078748
Афіцыйны сайт (англ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Чужы́» (англ.: Alien) ― навукова-фантастычны фільм жахаў 1979 года рэжысёра Рыдлі Скота. Прэм’ера фільма ў ЗША адбылася 25 мая 1979 года.

Фільм займае шосты радок у спісе «100 самых вострасюжэтных амерыканскіх фільмаў за 100 гадоў» па версіі AFI.^[5] У 2002 годзе фільм быў уключаны ў Нацыянальны рэестр фільмаў ЗША.^[6]

Станам на люты 2024 года фільм займаў 53 месца ў рэйтынгу 250 найлепшых фільмаў IMDb.

Фільм стаў культавым, заўважна паўплываў на кінажанры хорара і навуковай фантастыкі, стварэнне візуальных эфектаў і паказ монстраў у кіно. Сусвет «Чужога» атрымаў тры прамых сіквелы, прыквел, два фільмы-красоверы з сусветам «Драпежніка», дзясятак відэагульняў і безліч коміксаў.

Сюжэт[правіць | правіць зыходнік]

У далёкай будучыні грузавы касмічны карабель, які вяртаецца на Зямлю, перахоплівае сігнал з невядомай планеты. Экіпаж, у адпаведнасці з асноўнымі інструкцыямі, абавязаны знайсці і даследаваць крыніцу сігналу. Апынуўшыся на планеце, астранаўты паўсюль знаходзяць прадметы, якія па выглядзе нагадваюць гіганцкія коканы.

У ролях[правіць | правіць зыходнік]

Акцёр	Роля
Сігурні Уівер	Рыплі Рыплі
Том Скерыт	Далас Далас
Джон Хёрт	Кейн Кейн
Вераніка Картрайт	Ламберт Ламберт
Гары Дын Стэнтан	Брэт Брэт
Іэн Холм	Эш Эш
Яфет Кото	Паркер Паркер

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

1979 — Кінафестываль у Сан-Себасцьяне
- Найлепшая аператарская работа і спецэфекты
1980 — Оскар
- Найлепшыя візуальныя эфекты
1980 — BAFTA
- Найлепшая работа мастака-пастаноўшчыка (Майкл Сеймур)
- Найлепшы гук
1980 — Прэмія «Х’юга»
- Найлепшая пастаноўка
1980 — Прэмія «Сатурн»
- Найлепшы навукова-фантастычны фільм
- Найлепшы рэжысёр (Рыдлі Скот)
- Найлепшая актрыса другога плана (Вераніка Картрайт)

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

↑ ^а ^б https://web.archive.org/web/20130413123201/https://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-alien-1979
↑ http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=alien.htm
↑ ^а ^б Box Office Mojo — 1999. Праверана 29 красавіка 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q223142"></a>
↑ Jean Giraud, the Comic-Book Artist Known as ‘Moebius,’ Dies at 73
↑ AFI's 10 Top 10: Top 10 Sci-Fi (нявызн.). Амерыканскі інстытут кінамастацтва. Архівавана з першакрыніцы March 28, 2014. Праверана July 22, 2014.
↑ National Film Preservation Board (нявызн.). National Film Preservation Board. Архівавана з першакрыніцы August 29, 2008. Праверана September 6, 2008.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Alien на сайце «Internet Movie Database» (англ.)

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Alien

[_6787901265c96f7e-1] а ^б https://web.archive.org/web/20130413123201/https://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-alien-1979

[_07d620b9bd39efe8-2] ttp://www.boxofficemojo.com/movies/?id=alien.htm

[_381a6302e4261488-3] а ^б Box Office Mojo — 1999. Праверана 29 красавіка 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q223142"></a>

[_5308b315e7c44dc8-4] Jean Giraud, the Comic-Book Artist Known as ‘Moebius,’ Dies at 73

[5] AFI's 10 Top 10: Top 10 Sci-Fi (нявызн.). Амерыканскі інстытут кінамастацтва. Архівавана з першакрыніцы March 28, 2014. Праверана July 22, 2014.

[6] National Film Preservation Board (нявызн.). National Film Preservation Board. Архівавана з першакрыніцы August 29, 2008. Праверана September 6, 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Фільмы Рыдлі Скота
1960-я	Хлопчык і веласіпед (1965)
1970-я	Дуэлянты (1977) • Чужы (1979)
1980-я	Бягун па лязе (1982) • Легенда (1985) • Той, хто мяне беражэ (1987) • Чорны дождж (1989)
1990-я	Тэльма і Луіза (1991) • 1492: Заваяванне рая (1992) • Белы шквал (1996) • Салдат Джэйн (1997)
2000-я	Гладыятар (2000) • Ганібал (2001) • Чорны ястраб (2001) • Цудоўная афёра (2003) • Царства нябеснае (2005) • Нябачныя дзеці (2005) • Добры год (2006) • Гангстар (2007) • Сукупнасць хлусні (2008)
2010-я	Робін Гуд (2010) • Праметэй (2012) • Саветнік (2013) • Выхад: Цары і багі (2014) • Марсіянін (2015) • Чужы: Запавет (2017) • Усе грошы свету (2017)
2020-я	Апошні двубой (2021) • Дом Gucci (2021) • Напалеон (2023) • Гладыятар 2 (2024)

Прэмія «Оскар» за найлепшыя візуальныя эфекты
1971—1979	Булавешка і венік (1971) Прыгода «Пасейдона» (1972) Землетрасенне (1974) Гіндэнбург (1975) Кінг-Конг + Уцёкі Логана (1976) Зорныя войны. Эпізод IV: Новая надзея (1977) Супермен (1978) Чужы (1979)
1980—1989	Зорныя войны. Эпізод V: Імперыя наносіць удар у адказ (1980) Шукальнікі страчанага каўчэга (1981) Іншапланецянін (1982) Зорныя войны. Эпізод VI: Вяртанне джэдая (1983) Індыяна Джонс і храм лёсу (1984) Кокан (1985) Чужыя (1986) Унутраны космас (1987) Хто падставіў труса Роджэра (1988) Бездань (1989)
1990—1999	Поўны ўспамін (1990) Тэрмінатар 2: Судны дзень (1991) Смерць ёй да твару (1992) Парк юрскага перыяду (1993) Форэст Гамп (1994) Бэйб: Чацвераногі малыш (1995) Дзень незалежнасці (1996) Тытанік (1997) Куды прыводзяць мары (1998) Матрыца (1999)
2000—2009	Гладыятар (2000) Уладар пярсцёнкаў: Брацтва пярсцёнка (2001) Уладар пярсцёнкаў: Дзве вежы (2002) Уладар пярсцёнкаў: Вяртанне караля (2003) Чалавек-павук 2 (2004) Кінг-Конг (2005) Піраты Карыбскага мора: Куфар мерцвяка (2006) Залаты компас (2007) Загадкавая гісторыя Бенджаміна Батана (2008) Аватар (2009)
2010—2019	Пачатак (2010) Захавальнік часу (2011) Жыццё Пі (2012) Гравітацыя (2013) Інтэрстэлар (2014) З машыны (2015) Кніга джунгляў (2016) Бягун па лязе 2049 (2017) Першы чалавек (2018) 1917 (2019)
2020—2029	Тэнэт (2020) Дзюна (2021) Аватар: Шлях вады (2022) Гадзіла мінус адзін (2023)

Прэмія «Сатурн» за найлепшы навукова-фантастычны фільм
1973—1980	Бойня нумар пяць (1973) Зялёны сойлент (1975) Ролербол (1976) Уцёкі Логана (1977) Зорныя войны. Эпізод IV: Новая надзея (1978) Супермен (1979) Чужы (1980)
1981—1990	Зорныя войны. Эпізод V: Імперыя наносіць удар у адказ (1981) Супермен 2 (1982) Іншапланецянін (1983) Зорныя войны. Эпізод VI: Вяртанне джэдая (1984) Тэрмінатар (1985) Назад у будучыню (1986) Чужыя (1987) Рабакоп (1988) Нацыя прышэльцаў (1990)
1991—2000	Поўны ўспамін (1991) Тэрмінатар 2: Судны дзень (1992) Зорны шлях 6: Неадкрытая краіна (1993) Парк Юрскага перыяду (1994) Зорная брама (1995) 12 малпаў (1996) Дзень незалежнасці (1997) Людзі ў чорным (1998) Армагедон / Цёмны горад (1999) Матрыца (2000)
2001—2010	Людзі Ікс (2001) Штучны розум (2002) Асобная думка (2003) Людзі Ікс 2 (2004) Вечнае ззянне чыстага розуму (2005) Зорныя войны. Эпізод III: Помста сітхаў (2006) Дзіця чалавечае (2007) Монстра (2008) Жалезны чалавек (2009) Аватар (2010)
2011—2020	Пачатак (2011) Паўстанне планеты малп (2012) Мсціўцы (2013) Гравітацыя (2014) Інтэрстэлар (2015) Зорныя войны: Абуджэнне Сілы (2016) Ізгой-адзін. Зорныя войны: Гісторыі (2017) Бягун па лязе 2049 (2018) Першаму гульцу прыгатавацца (2019)
2021—	Зорныя войны: Узыходжанне Скайуокера (2021) Не (2022) Аватар: Шлях вады (2023)
Прэмія «Сатурн»