Веліжскі павет: Розніца паміж версіямі

Веліжскі павет
Веліжскі павет
	Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Віцебская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Веліж
Дата ўтварэння	1772
Дата скасавання	1927
Насельніцтва	100 079 жыхароў (1 897)
Плошча	4,4 тыс. кв. км

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 23:02, 28 сакавіка 2017

Ве́ліжскі павет, (Вяліжскі павет) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Пскоўскай і Полацкай губерняў, Полацкага намесніцтва, Беларускай, Віцебскай губерняў, якая існавала ў 1772-1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Трэці па плошчы (пасля Люцынскага і Полацкага) павет Віцебскай губерні (пасля скасавання ў 1866 г. Суражскага павета). Уваходзіў у мяжу аселасці. Цэнтр - горад Веліж.

Адміністрацыйны падзел

У 1906 годзе ў павеце было 13 валасцей ^[1]:

Баранаўская,
Будніцкая,
Вузскаўская,
Вязьменская (цэнтр - м. Крутое),
Ільінская,
Казакоўская,
Крэстаўская,
Маклакоўская,
Сярцейская,
Усвяцкая,
Усмынская,
Царкавішчанская,
Чапельская.

У 1926 годзе колькасць валасцей скарацілася да шасці:

Веліжская,
Ільінская,
Крэстаўская,
Селязнёўская,
Усвяцкая,
Усмынская.

Гісторыя

Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні Расійскай імперыі быў утвораны ў 1772 годзе пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай. У 1776 г. павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 г. — намесніцтва). У 1796 г. павет адышоў да Беларускай губерні, а ў 1802 г. — да Віцебскай. У сакавіку 1924 г. у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г. павет быў скасаваны разам з губерняй.

Насельніцтва

Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.^[2] У тым ліку беларусаў - 85,7%, яўрэяў - 9,8%, латышоў - 2,5%, рускіх - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 193 чал.

У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал.

Сучаснае становішча

У цяперашні час тэрыторыя павета (у межах на 1917 г.) уваходзіць у склад Веліжскага раёна Смаленскай вобласці, Куньінскага і Усвяцкага раёнаў Пскоўскай вобласці, Заходнедзвінскага і Жаркоўскага раёнаў Цвярской вобласці Расіі і Віцебскага раёна Віцебскай вобласці Беларусі.

Вядомыя асобы

Сяргей Вярхоўскі (1909—1963) — савецкі военачальнік беларускага паходжання, контр-адмірал.
Георгій Даўгяла (1902-1974) — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР.
Бацька Мінай (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, Герой Савецкага Саюза.
Мікалай Нікіфароўскі (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст.

Спасылкі

Зноскі

[1] Веліжскі павет на Radzima.net

[2] Дадзеныя агульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі на "Демоскоп Weekly"

[1]

[2]

@@ Радок 13: / Радок 13: @@
 |насельніцтва  = 100&nbsp;079 жыхароў (1897)
 }}
-'''Ве́ліжскі павет''', ('''Вяліжскі павет''') — адміністрацыйная адзінка ў складзе [[Пскоўская губерня|Пскоўскай]] і [[Полацкая губерня|Полацкай губерняў]],  [[Полацкае намесніцтва|Полацкага намесніцтва]], [[Беларуская губерня|Беларускай]], [[Віцебская губерня|Віцебскай губерняў]], якая існавала ў 1772-1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Цэнтр - [[горад Веліж]].
+'''Ве́ліжскі павет''', ('''Вяліжскі павет''') — адміністрацыйная адзінка ў складзе [[Пскоўская губерня|Пскоўскай]] і [[Полацкая губерня|Полацкай губерняў]],  [[Полацкае намесніцтва|Полацкага намесніцтва]], [[Беларуская губерня|Беларускай]], [[Віцебская губерня|Віцебскай губерняў]], якая існавала ў 1772-1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Трэці па плошчы (пасля Люцынскага і Полацкага) павет Віцебскай губерні (пасля скасавання ў 1866 г. Суражскага павета). Уваходзіў у [[Мяжа аселасці|мяжу аселасці]]. Цэнтр - [[горад Веліж]].
 == Адміністрацыйны падзел ==
@@ Радок 40: / Радок 40: @@
 == Гісторыя ==
-Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] быў утвораны ў [[1772]] годзе пасля [[Падзелы Рэчы Паспалітай|1-га падзелу Рэчы Паспалітай]]. У 1776 годзе павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 — намесніцтва). У 1796 годзе павет адышоў да [[Беларуская губерня|Беларускай губерні]], а ў 1802 — да Віцебскай. У сакавіку 1924 года, у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні, павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г. скасаваны разам з губерняй.
+Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] быў утвораны ў [[1772]] годзе пасля [[Падзелы Рэчы Паспалітай|1-га падзелу Рэчы Паспалітай]]. У 1776 г. павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 г. — намесніцтва). У 1796 г. павет адышоў да [[Беларуская губерня|Беларускай губерні]], а ў 1802 г. — да Віцебскай. У сакавіку 1924 г. у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г. павет быў скасаваны разам з губерняй.
 == Насельніцтва ==
@@ Радок 55: / Радок 55: @@
 * [[Бацька Мінай]] (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, [[Герой Савецкага Саюза]].
 * [[Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі|Мікалай Нікіфароўскі]] (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст.
+== Спасылкі ==
+* [http://starye-karty.litera-ru.ru/uezd/vit_karta-velizhskiy_uezd.html Старыя карты Веліжскага павета на сайце "Литера Ру"]
+* [https://www.radzima.net/be/uezd/velizhskiy.html Веліжскі павет на сайце Radzima.net]
+* [http://www.nobility.by/advices/church/orthodox/vialiski-paviet.shtml Праваслаўныя цэрквы Веліжскага павета на сайце [[Згуртаванне Беларускай Шляхты|Згуртавання Беларускай Шляхты]]]
+* [http://www.nobility.by/advices/church/roman-catholic/vialiski-paviet.shtml Рыма-Каталіцкія касцёлы Веліжскага павета на сайце [[Згуртаванне Беларускай Шляхты|Згуртавання Беларускай Шляхты]]]
 {{зноскі}}