Латышы

Латышы (latvieši)
Агульная колькасць	1 423 тыс.
Рэгіёны пражывання	Латвія: 1 323 713 ЗША: 91 096 Расія: 18 979 Літва: 2 300 Беларусь: 1 549
Мова	латышская
Рэлігія	хрысціянства
Блізкія этнічныя групы	літоўцы

Латышы́ (лат.: latvieši) — балцкі народ, складае 60 % насельніцтва Латвіі. Асноўная мова — латышская балтыйскай групы індаеўрапейскай сям'і. Вернікі латышы — пераважна лютэране, ёсць таксама каталікі і праваслаўныя. Агульная колькасць — 1 423 000 чал., у тым ліку ў Латвіі — 1 326 000 чал.

Паходзяць ад латгалаў — старажытнабалцкай народнасці (адкуль і саманазва — латвіешы), а таксама іншых балцкіх плямён (куршаў, селаў, земгалаў). З XIII ст. латышы знаходзіліся пад нямецкім валадарствам, затым пад шведскім, а з 1795 года латышскія землі сталі часткай Расійскай Імперыі. Латышская народнасць склалася да XVII ст.; пратэстантызм распаўсюдзіўся ў XVI ст. (не прыжыўся ён толькі ў Латгаліі).

Знакамітыя латышы

• Улдзіс Браунс
• Лайма Вайкуле
• Крыш’яніс Валдэмарс
• Івар Калныньш
• Андрыс Ліепа
• Ілзэ Марысаўна Ліепа
• Марыс Ліепа
• Ліліта Арвідаўна Озаліня
• Раймандс Паўлс
• Андрэйс Пумпурс
• Вільгельмс Пурвіціс
• Яніс Стрэйч
• Яніс Чакстэ

Літаратура

• Археология СССР. Т. 17. Финно-угры и балты в эпоху средневековья / Л.А. Голубева [и др.]; Отв. ред. тома В.В. Седов; Редкол.: Б.А. Рыбаков (гл. ред.) [и др.]. — М.: Наука, 1987. — 510 с.
• Балтийские языки в настоящем и прошлом / АН ЛатвССР, Ин-т языка и литературы ; ред. А. Блинкена. — Рига : Зинатие, 1985. — 249 с.
• Меркель, Г.Г. Латыши, особливо в Ливонии, в исходе философского столетия : Доп. к народоведению и человекознанию / Соч. Г. Меркеля; Пер. с нем. А.Н. Шемякина; [Предисл.] О. Бодянский. — Москва : О-во истории и древностей рос. при Моск. ун-те, 1870. — 181 с.
• Палионис, Й. К проблеме диахронно-типологического изучения балтийских литературных языков / Й. Палионис // Балтийские языки в настоящем и прошлом / АН ЛатвССР. Ин-т языка и литературы им. А. Упита. — Рига : Зинатие, 1985. — С. 13—17.
• Плаканс, А. Краткая история стран Балтии: [перевод с английского] / А. Плаканс. — Москва : Весь Мир, 2016. — 478 с.
• Тугай, У.В. Латышы на Беларусі / У.В. Тугай. — Мн.: Ул. Скакун, 1999. — 133 с.
• Языки мира: Балтийские языки / РАН. Ин-т языкознания; Ред. кол.: В.Н. Топоров, М.В. Завьялова, А.А. Кибрик и др. — Москва : Academia, 2006. — 224 с.
• Plakans, A. The Latvians : a short history / A. Plakans. — Stanford, Calif. : Hoover Institution Press, Stanford University, 1995. — 257 p.