Мікалай Мацвеевіч Грыбачоў

Мікалай Мацвеевіч Грыбачоў
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	6 (19) снежня 1910 ці 19 снежня 1910(1910-12-19)
Месца нараджэння	Лопуш[d], Трубчэўскі павет[d], Арлоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 сакавіка 1992(1992-03-10) (81 год)
Месца смерці	Масква, Расія
Пахаванне	Траякураўскія могілкі
Грамадзянства	СССР
Альма-матар	Ленінградскае ваенна-інжынернае вучылішча[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, паэт, журналіст, сцэнарыст
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Прэміі
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Мацвеевіч Грыбачоў (6 (19) снежня 1910, сяло Лопуш, цяпер Выганіцкага раёна Бранская вобласць Расія — 10 сакавіка 1992, Масква) — расійскі пісьменнік (паэт, празаік, публіцыст), грамадскі дзеяч. Дэпутат Вярхоўнага Савета РСФСР, старшыня Вярхоўнага Савета Расійскай СФСР. Кандыдат у члены ЦК КПСС у 1961—1990 гадах.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Пасля заканчэння сямі класаў вучыўся ў гідрамеліярацыйным тэхнікуме (1927—1930). З 1926 года выступаў з газетнымі публікацыямі, з 1927 года — з вершамі. Працаваў у пошукава-будаўнічых партыях Карэліі, публікаваў, акрамя карэспандэнцый па спецыяльных пытаннях, вершы і фельетоны (у прыватнасці, у газеце «Чырвоная Карэлія», дзе з 1932 года ўзначальваў аддзел).

У 1934 годзе быў дэлегатам першага з’езда савецкіх пісьменнікаў. У 1935 годзе выйшла першая кніга «Северо-Запад». З 1936 г. працаваў у газеце «Рабочий путь» у Смаленску, дзе ў 1939 годзе выдаў зборнік «Стихи и поэмы».

Ваяваў за далучэнне Заходняй Беларусі да Савецкага Саюза. Удзельнічаў у савецка-фінскай вайне. У 1941 годзе пайшоў добраахвотнікам на нямецка-савецкую вайну: быў камандзірам стралкоў узвода сапёрнага батальёна, ваяваў за Дон і Сталінград. З 1943 года — спецыяльны карэспандэнт газеты «Боевой товарищ», дзе ўпершыню быў надрукаваны яго верш «Россия».

Член ВКП(б) з 1943 года.

Пасля заканчэння вайны працаваў у газеце Паўднёвай групы войскаў «Савецкі воін». У 1950—1954 і 1956—1986 гадах — галоўны рэдактар часопіса «Советский воин». У 1953—1954 і з 1959 гг — сакратар праўлення Саюза пісьменнікаў СССР.

У 1980—1990 гадах — старшыня Вярхоўнага Савета Расійскай СФСР.

Грыбачоў увайшоў у свядомасць сучаснікаў перш за ўсё як афіцыйны аўтар, які свядома ставіў сваю паэзію на службу ўладзе. Аднак часам займаў незалежную пазіцыю і дапамагаў апальным пісьменнікам (напрыклад, Аляксею Аджубею), дамагаўся ўзнагароджвання годных людзей.

У 1961 годзе ён узначаліў Усесаюзны камітэт па святкаванні 100-годдзя з дня смерці Тараса Шаўчэнкі. Аўтар артыкула пра Шаўчэнку «Пясняр братэрства народаў» (1964), верша «Тарас Шаўчэнка» (1964).

Напісаў (у сааўтарстве) кнігу падарожных нарысаў «Десна — краса» (1956). Некаторыя творы Грыбачова перакладзены на ўкраінскую мову.

Пераклаў на рускую мову раман П. Броўкі «Калі зліваюцца рэкі».

Узнагароды і прэміі

• Герой Сацыялістычнай Працы (27.09.1974)
• чатыры ордэны Леніна (19.12.1960; 28.10.1967; 27.09.1974; 18.12.1980)
• Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (18.12.1970 г.)
• Ордэн Чырвонага Сцяга (17.08.1944)
• Ордэн Айчыннай вайны 1 ст (15.05.1945)
• Ордэн Айчыннай вайны ІІ ст. (11.03.1985)
• Ордэн Дружбы народаў (16 лістапада 1984 г.)
• два ордэны Чырвонай Зоркі (14.12.1942; 17.03.1944)
• медалі
• Ленінская прэмія (1960) — за кнігу «Тварам да твару» (1959, адзін з аўтараў).
• Сталінская прэмія I ступені (1948) — за паэму «Калгаснік-бальшавік» (1947).
• Сталінская прэмія ІІ ступені (1949) — за верш «Вясна ў „Перамозе“» (1948).

Літаратура

• Грибачёв Николай Матвеевич // Белорусская ССР: Краткая энциклопедия в 5 т. (руск.) / Ред. колл.: П. У. Бровка и др. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. Биографический справочник. — С. 170. — 737 с. — 50 000 экз.
• Різниченко Т. М. Грибачов Микола Матвійович // Українська літературна енциклопедія . — Т. 1. — К., 1988. — З. 487.
• Энцыклапедыя «Кругосвет» Архівавана 10 березня 2007.
• Ильин В. Николай Грибачёв: Гнев и нежность. — М., 1968