Фрыдрых Гёльдэрлін

Фрыдрых Гёльдэрлін
ням.: Johann Christian Friedrich Hölderlin
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	20 сакавіка 1770(1770-03-20)[…]
Месца нараджэння	Лаўфен-на-Некары[d], Хайльброн, адміністрацыйная акруга Штутгарт[d], Бадэн-Вюртэмберг
Дата смерці	7 чэрвеня 1843(1843-06-07)[…] (73 гады)
Месца смерці	Цюбінген, Цюбінген, акруга Цюбінген[d], Германія
Пахаванне	Цюбінгенскія гарадскія могілкі[d]
Грамадзянства	Германія
Бацька	Heinrich Friedrich Hölderlin[d]
Маці	Johanna Christiana Gock[d]
Альма-матар	Цюбінгенскі ўніверсітэт Енскі ўніверсітэт імя Фрыдрыха Шылера Evangelical Seminaries of Maulbronn and Blaubeuren[d] Tübinger Stift[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, бібліятэкар, пісьменнік, перакладчык, раманіст, філосаф, лібрэтыст, гафмейстэр
Гады творчасці	1797 — 1820
Кірунак	класіцызм, рамантызм
Мова твораў	нямецкая
Подпіс
hoelderlin-gesellschaft.de (ням.)
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Іаган Крысціян Фрыдрых Гёльдэрлін (ням.: Johann Christian Friedrich Hölderlin; 20 сакавіка 1770, Лаўфен-на-Некары, Бадэн-Вюртэмберг — 7 чэрвеня 1843, Цюбінген) — выбітны нямецкі паэт-рамантык і мысляр.

Творчасць і асоба Гёльдэрліна ўплылі не толькі на пісьменнікаў (Ш. Цвэйг, Г. Гейм), але і на філосафаў і тэолагаў (В. Дзільтэй, Ф. Ніцшэ, К. Ясперс, М. Хайдэгер, М. Бланшо).

Акрамя лірычных вершаў Гёльдэрлін напісаў раман «Гіперыён, або Пустэльнік у Грэцыі» (ням.: Hyperion oder Der Hermit in Griechenland, тт. 1 — 2, 1797—1799). Няскончанай засталася трагедыя «Смерць Эмпедокла» (ням.: Der Tod des Empedokles, 1797—1800). Сярод апошніх твораў былі пераклады «Антыгоны», «Эдыпа-цара» і некалькіх гімнаў Піндара. З маладосці паэт цярпеў ад псіхічнага захворвання.

Беларускія пераклады

Выбраныя паэтычныя творы ў перакладзе Л. Баршчэўскага выйшлі ў 10-й кнізе з серыі «Паэты Планеты» (Мн., Зміцер Колас, 2016). Раней паэзію Гёльдэрліна перакладаў Алег Лойка ў зборніку «Маланкай жагнаныя» (2004).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
• «Sämmtliche Werke» Гёльдэрліна выд. у 1846 г.;
• «Dichtungen» у 1884 г. (Цюбінген), з біягр. нарысам Köstlin’a.
• Jung «Hölderlin und seine Werke» (1848);
• Litzmann «H’s. Leben» (Берлін, 1890)
• Wilbrandt в «Führende Geister» (Bd. II, 1890).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Фрыдрых Гёльдэрлін
• Афіцыйны сайт Гёльдэрлінаўскага Таварыствы ў Цюбінгене (мовы: ням., фр., італ.)
• Hölderlin, Friedrich «Hyperion oder der Eremit in Griechenland» / Фрыдрых Гёльдэрлін «Гіперыён або Пустэльнік у Грэцыі»
• Hölderlin, Friedrich «Gedichte» / Фрыдрых Гёльдэрлін «Вершы»
• Hölderlin, Friedrich «Urteil und Sein» / Фрыдрых Гёльдэрлін «Меркаванне і быццё»