Авеню (спецаперацыя)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Авеню — сарваная аперацыя ўкраінскіх спецслужбаў. Пасля расследавання Bellingcat яна стала вядомая як «Вагнергейт». Праводзілася пры непацверджаным удзеле ЗША з прыцягненнем Turkish Airlines. Яе мэтай было затрыманне наймітаў ПВК Вагнер[1].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Заманеных у Мінск байцоў Вагнера павінны былі затрымаць у Кіеве з-за вымушанай пасадкі самалёта. Праз званок з вышэйшага кола прэзідэнта транспартная аперацыя была адкладзена на адзін дзень у сувязі з запланаванымі перамовамі з Расіяй. Пасля званка, 29 ліпеня 2020 года, беларускае дзяржаўнае інфармацыйнае агенцтва БелТА паведаміла пра затрыманне 33 вагнераўцаў у Беларусі[2]. Пазней Мінск перадаў наймітаў Расіі[3].

Верагодны зрыў спецаперацыі быў звязаны з уцечкай інфармацыі пасля дакладу ў офісе Прэзідэнта Украіны. Па словах кіраўніка спецаперацыі, на яе пераносе настаяў начальнік офіса прэзідэнта. Аперацыя была падрыхтавана ўкраінскімі спецслужбамі па затрыманні вагнераўцаў, у тым ліку датычных да крушэнне ўкраінскага транспартнага Іл-76 і крушэння рэйса 17 Malaysia Airlines. Апублікаваная журналістамі інфармацыя аб пераносе і зрыве спецаперацыі выклікала шырокі грамадска-палітычны рэзананс ва Украіне. За зрыў раскрытыкавалі кіраўніка дзяржавы Уладзіміра Зяленскага і кіраўніка офіса прэзідэнта Андрэя Ермака[4].

Расследванне[правіць | правіць зыходнік]

17 лістапада 2021 года Bellingcat і The Insider апублікавалі першую частку расследавання «Вагнергейта»[5]. На думку аднаго з галоўных следчых аперацыі Хрыста Грозева, сам факт пераносу аперацыі мог стаць прычынай яе правалу. Ход аперацыі, абставіны правядзення і раскрыцця «Авеню» былі прадстаўлены ім сумесна з журналістамі Bellingcat у падрабязным даследаванні, апублікаваным пад назвай «Вагнергейт»[6]. Падрабязнасці Грозеў пракаментаваў у інтэрв’ю расійскай журналістцы Юліі Латынінай[7].

Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Факт існавання самой аперацыі ставіў пад сумнеў офіс прэзідэнта Украіны[8]. Пазней лідар краіны прызнаў факт правядзення аперацыі, але абвінаваціў іншыя краіны ва ўцягванні ў яе Кіева[9]. На думку прадстаўнікоў «Еўрапейскай салідарнасці», зрыў «Вагнергейта» нанёс міжнародную рэпутацыйную шкоду Украіне, рэпутацыйную шкоду разведслужбам, паставіў пад пагрозу ўкраінскія дыппрадстаўніцтвы ў іншых краінах, прывёў да пераследу ўдзельнікаў і арганізатараў аперацыі.

Украінскі журналіст Юрый Бутусаў падазраваў, што да развязвання аперацыі супраць вагнераўцаў датычны першы намеснік сакратара РНБА Руслан Дземчанка. Таксама наяўнасць і зрыў спецаперацыі пацвердзіў звольнены экс-кіраўнік Офіса прэзідэнта Украіны Андрэй Богдан[10][11].

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Приземление валькирий. История спецоперации Украины по перехвату самолета с боевиками ЧВК Вагнера. Ч. I — вербовка (руск.). The Insider. Архівавана з першакрыніцы 18 лістапада 2021. Праверана 31 студзеня 2022.
  2. ↑ Под Минском задержаны 32 боевика иностранной частной военной компании (подробности) (руск.). www.belta.by (29 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2020. Праверана 31 студзеня 2022.
  3. ↑ Видача "вагнерівців" РФ негативно вплине на відносини України й Білорусі – Данілов (укр.). Українська правда. Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2022. Праверана 31 студзеня 2022.
  4. ↑ Затримання "вагнерівців" мало бути українською операцією, яка зірвалась після доповіді в ОП (укр.). Українська правда. Архівавана з першакрыніцы 4 лютага 2022. Праверана 31 студзеня 2022.
  5. ↑ Inside Wagnergate: Ukraine's Brazen Sting Operation to Snare Russian Mercenaries (англ.). bellingcat (17 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 21 сакавіка 2022. Праверана 31 студзеня 2022.
  6. ↑ The Data and the Dossier: Validating the "Wagnergate" Operation (англ.). bellingcat (17 лістапада 2021). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2022. Праверана 31 студзеня 2022.
  7. ↑ [англійская] https://www.youtube.com/watch?v=6HKRPAphTgw. {{cite book}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
  8. ↑ [англійская] https://www.youtube.com/watch?v=ZxbA0g4uAHQ. {{cite book}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
  9. ↑ [англійская] https://www.youtube.com/watch?v=fAPSWg5jw3o. {{cite book}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
  10. ↑ Богдан: Операцію з вагнерівцями зруйнував один телефонний дзвінок. Я знаю, хто телефонував і кому. gordonua.com. Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2020. Праверана 31 студзеня 2022.
  11. ↑ Справа "вагнерівців": слідчі ДБР допитали журналіста Бутусова – включення (укр.). 5 канал. Архівавана з першакрыніцы 2 кастрычніка 2020. Праверана 31 студзеня 2022.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Авеню_(спецаперацыя)&oldid=4577961"