Веліжскі павет: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др →Спасылкі: арфаграфія |
др рыма- ==> рымска-, перанесена: Рыма-Каталіцкі → Рымска-Каталіцкі, typos fixed: → з дапамогай AWB |
||
| Радок 19: | Радок 19: | ||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=5 Дадзеныя агульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі на "Демоскоп Weekly"]</ref> У тым ліку [[беларусы|беларусаў]] - 85,7%, [[яўрэі|яўрэяў]] - 9,8%, [[латышы|латышоў]] - 2,5%, [[рускія|рускіх]] - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 |
Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=5 Дадзеныя агульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі на "Демоскоп Weekly"]</ref> У тым ліку [[беларусы|беларусаў]] - 85,7%, [[яўрэі|яўрэяў]] - 9,8%, [[латышы|латышоў]] - 2,5%, [[рускія|рускіх]] - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 193 чал. |
||
У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал. |
У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал. |
||
| Радок 54: | Радок 54: | ||
* [[Георгій Хрысанфавіч Даўгяла|Георгій Даўгяла]] (1902-1974) — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР. |
* [[Георгій Хрысанфавіч Даўгяла|Георгій Даўгяла]] (1902-1974) — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР. |
||
* [[Бацька Мінай]] (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, [[Герой Савецкага Саюза]]. |
* [[Бацька Мінай]] (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, [[Герой Савецкага Саюза]]. |
||
* [[Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі|Мікалай Нікіфароўскі]] (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст. |
* [[Мікалай Якаўлевіч Нікіфароўскі|Мікалай Нікіфароўскі]] (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст. |
||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
| Радок 60: | Радок 60: | ||
* [https://www.radzima.net/be/uezd/velizhskiy.html Веліжскі павет на сайце Radzima.net] |
* [https://www.radzima.net/be/uezd/velizhskiy.html Веліжскі павет на сайце Radzima.net] |
||
* [http://www.nobility.by/advices/church/orthodox/vialiski-paviet.shtml Праваслаўныя цэрквы Веліжскага павета на сайце [[Згуртаванне беларускай шляхты|Згуртавання беларускай шляхты]]] |
* [http://www.nobility.by/advices/church/orthodox/vialiski-paviet.shtml Праваслаўныя цэрквы Веліжскага павета на сайце [[Згуртаванне беларускай шляхты|Згуртавання беларускай шляхты]]] |
||
* [http://www.nobility.by/advices/church/roman-catholic/vialiski-paviet.shtml |
* [http://www.nobility.by/advices/church/roman-catholic/vialiski-paviet.shtml Рымска-Каталіцкія касцёлы Веліжскага павета на сайце [[Згуртаванне беларускай шляхты|Згуртавання беларускай шляхты]]] |
||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
{{ |
{{Паветы Віцебскай губерні}} |
||
[[Катэгорыя:Паветы Віцебскай губерні]] |
[[Катэгорыя:Паветы Віцебскай губерні]] |
||
Версія ад 12:01, 20 сакавіка 2021
| Веліжскі павет | |||
|---|---|---|---|
|
|||
| Краіна |
 Расійская імперыя |
||
| Уваходзіць у | Віцебская губерня | ||
| Адміністрацыйны цэнтр | Веліж | ||
| Дата ўтварэння | 1772 | ||
| Дата скасавання | 1927 | ||
| Насельніцтва | 100 079 жыхароў (1 897) | ||
| Плошча | 4,4 тыс. кв. км | ||
 |
|||
Ве́ліжскі павет, (Вяліжскі павет) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Пскоўскай і Полацкай губерняў, Полацкага намесніцтва, Беларускай, Віцебскай губерняў, якая існавала ў 1772-1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Трэці па плошчы (пасля Люцынскага і Полацкага) павет Віцебскай губерні (пасля скасавання ў 1866 г. Суражскага павета). Уваходзіў у мяжу аселасці. Цэнтр - горад Веліж.
Гісторыя
Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні Расійскай імперыі быў утвораны ў 1772 годзе пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай. У 1776 г. павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 г. — намесніцтва). У 1796 г. павет адышоў да Беларускай губерні, а ў 1802 г. — да Віцебскай. У сакавіку 1924 г. у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г. павет быў скасаваны разам з губерняй.
Насельніцтва
Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.[1] У тым ліку беларусаў - 85,7%, яўрэяў - 9,8%, латышоў - 2,5%, рускіх - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 193 чал.
У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал.
Адміністрацыйны падзел
У 1906 годзе ў павеце было 13 валасцей [2]:
- Баранаўская,
- Будніцкая,
- Вузскаўская,
- Вязьменская (цэнтр - м. Крутое),
- Ільінская,
- Казакоўская,
- Крэстаўская,
- Маклакоўская,
- Сярцейская,
- Усвяцкая,
- Усмынская,
- Царкавішчанская,
- Чапельская.
У 1926 годзе колькасць валасцей скарацілася да шасці:
- Веліжская,
- Ільінская,
- Крэстаўская,
- Селязнёўская,
- Усвяцкая,
- Усмынская.
Сучаснае становішча
У цяперашні час тэрыторыя павета (у межах на 1917 г.) уваходзіць у склад Веліжскага раёна Смаленскай вобласці, Куньінскага і Усвяцкага раёнаў Пскоўскай вобласці, Заходнедзвінскага і Жаркоўскага раёнаў Цвярской вобласці Расіі і Віцебскага раёна Віцебскай вобласці Беларусі.
Вядомыя асобы
- Сяргей Вярхоўскі (1909—1963) — савецкі военачальнік беларускага паходжання, контр-адмірал.
- Георгій Даўгяла (1902-1974) — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР.
- Бацька Мінай (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, Герой Савецкага Саюза.
- Мікалай Нікіфароўскі (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст.
Спасылкі
- Старыя карты Веліжскага павета на сайце "Литера Ру"
- Веліжскі павет на сайце Radzima.net
- Праваслаўныя цэрквы Веліжскага павета на сайце Згуртавання беларускай шляхты
- Рымска-Каталіцкія касцёлы Веліжскага павета на сайце Згуртавання беларускай шляхты
Зноскі
 Паветы Віцебскай губерні (1802—1924) | ||
|---|---|---|
 | ||