Фрыдрых V Вітэльсбах

З пляцоўкі Вікіпедыя
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Фрыдрых V.
Фрыдрых V Вітэльсбах
ням.: Friedrich V. von der Pfalz
Kurfürst Friedrich V. von der Pfalz als König von Böhmen.jpg
Arms of the Electoral Palatinate (Variant 1).svg

пфальцграф Рэйнскі[d]
19 верасня 1610 — 1623
Папярэднік Фрыдрых IV[d]
Пераемнік Максіміліян I Вітэльсбах
кароль Чэхіі[d]
4 лістапада 1619 — 13 лістапада 1620
Папярэднік Маціяс Габсбург
Пераемнік Фердынанд II Габсбург
Нараджэнне 26 жніўня 1596(1596-08-26)[1][2]
Смерць 29 лістапада 1632(1632-11-29)[3][4][…] (36 гадоў)
Месца пахавання
  • невядома
Род Вітэльсбахі
Бацька Фрыдрых IV[d][7]
Маці Луіза Юліяна Аранская-Насау[d][7]
Жонка Елізавета Сцюарт[7]
Дзеці Henry Frederick, Hereditary Prince of the Palatinate[d], Карл I Людвіг[7], Лізавета Багемская, Руперт Пфальцкі[7], Maurice of the Palatinate[d][8], Louise Hollandine of the Palatinate[d], Edward, Count Palatine of Simmern[d], Henriette Marie of the Palatinate[d], Сафія Гановерская[7], Philip Frederick of the Palatinate[d][8], Gustavus Adolphus of the Palatinate[d], Charlotte of the Palatinate[d] і Ludwig von der Pfalz[d][8]
Веравызнанне пратэстанцтва
Дзейнасць арыстакрат
Узнагароды
ордэн Падвязкі
Commons-logo.svg Фрыдрых V Вітэльсбах на Вікісховішчы

Фрыдрых V (ням.: Friedrich V, 26 жніўня 1596 — 29 лістапада 1632) — курфюрст Пфальцкі 1610—1623, кароль Чэхіі (Фрыдрых I) 1619—1620, сын і спадчыннік Фрыдрыха IV, курфюрста Пфальцкага, і Луізы Юліяны Аранскай, дачцы Вільгельма Аранскага і Шарлоты Манпансье дэ Бурбон.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Фрыдрых V атрымаў у спадчыну курфюрства Пфальц пасля смерці бацькі 19 верасня 1610 года. У 1618 годзе годзе пачалося чэшскае паўстанне супраць імператара Фердынанда II (т. з. Другая Пражская дэфенестрацыя), якое перарасло ў Трыццацігадовую вайну. Паўстанцы прапанавалі 28 верасня 1618 года Фрыдрыху карону Чэхіі, як лідару Евангелічнай уніі, заснаванай яго бацькам для абароны пратэстанцызму ў Свяшчэннай Рымскай імперыі.

Фрыдрых прыняў прапанову і быў каранаваны 4 лістапада 1619 года, аднак хутка пацярпеў паражэнне ў бітве на Белай Гары (8 лістапада 1620 года), атрымаўшы мянушку Зімовы кароль. Ён заставаўся намінальна каралём Багеміі да 13 лістапада 1620 года. Пасля гэтага імперскія войскі ўварваліся ў яго асноўныя ўладанні — Пфальц. Імперскім эдыктам у 1623 годзе ён быў пазбаўлены ўладанняў і тытула. Да канца жыцця ён з сям’ёй знаходзіўся ў выгнанні.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Жонка: з 1613 Елізавета Сцюарт, дачка Якава I, караля Англіі, і Ганны Дацкай. Дзеці:

Зноскі

  1. ↑ Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
  2. ↑ Frederik V van Bohemen // RKDartists
  3. ↑ Frederick V, Elector Palatine // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Frederick V // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. ↑ Frederik V van Bohemen // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
  6. ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118693522 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 жніўня 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Kindred Britain
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Lundy D. R. The Peerage
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Фрыдрых_V_Вітэльсбах&oldid=4182586"