Хуана I Вар’ятка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Хуана I Вар'ятка
Juana La Loca
Сцяг каралева Кастыліі і Леона
1504 — 1555
Папярэднік Ізабела
Пераемнік Карл V

Нараджэнне 6 лістапада 1479[1][2][…]
Смерць 12 красавіка 1555[1][2][…] (75 гадоў)
Месца пахавання
Род Трастамара
Бацька Фердынанд II Арагонскі[4]
Маці Ізабела I[4]
Муж Філіп I Прыгожы[4][5]
Дзеці Элеанора Аўстрыйская[4], Карл V Габсбург[4], Ізабела Габсбургская, Фердынанд I Габсбург[4], Марыя Аўстрыйская, Кацярына Аўстрыйская і Rietje Koane[d]
Веравызнанне Каталіцкая Царква
Дзейнасць манарх
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хуана I (ісп.: Juana I de Castilla; 6 лістапада 1479 — 12 красавіка 1555), якую празвалі Хуана Вар’ятка (ісп.: Juana La Loca) была каралевай Кастыліі і Леона і маці імператара Карла V. Хуана была другой дачкой Фердынанда II, караля Арагона і Ізабелы I, каралевы Кастыліі. Яна нарадзілася ў Таледа ў 6 дзень лістапада 1479 года.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

У 1496 годзе Хуана была выдадзеная замуж за Філіпа Прыгожага, герцага Бургундскага і сына імператара Максіміліяна I. На працягу 14981507 гг яна нарадзіла 6 дзяцей — два імператары і чатыры каралевы. Самым вядомым з іх, напэўна, стаў Карл V, імператар Свяшчыннай Рымскай Імперыі

Па смерці яе брата і старэйшай сястры кастыльскія картэсы вызналі Хуану за законную спадкаемцу кароны ў 1502 годзе. Яе сын, будучы імператар Карл быў вызнаны за яе спадкаемцу, а яе муж за караля-кансорта. Яна атрымала тытул прынцэсы Астурыйскай — традыцыйны тытул спадкаемцаў Кастыльскага каралеўства.

Хуана стала каралевай ў 1504 годзе. Нягледзячы на шматлікія спробы ўтрымаць уладу, бацька Хуаны, кароль Арагона Фердынанд II быў пазбаўлены тытула караля Кастыліі на карысць мужа Хуаны, які стаў каралём Філіпам I пры поўнай падтрымцы шляхты і сваёй жонкі. 20 чэрвеня 1506 года Філіп і Фердынанд падпісалі дамову, паводле якой Фердынанд меў вярнуцца да Арагону і не ўмешвацца ва унутраныя справы Кастыліі. Адначасова Фердынанд і Філіп вызнавалі, што Хуана нездаровая псіхічна, а таму недзеяздольнай у справе кіравання краінай. Уся паўната ўлады пераходзіла да Філіпа. Аднак у той жа самы дзень Фердынанд адмовіўся ад дамовы, якую падпісаў з Філіпам, і заявіў, што ніхто не можа пазбавіць каралявання яго дачку, як законную спадкаемцу кастыльскай кароны, такім чынам пакідаючы за сабой права ўмешвацца ў палітыку суседняга каралеўства.

Пасля нечаканай смерці свайго мужа 25 верасня 1506 года, Хуана паспрабавала замацаваць уладу ў сваіх руках, але пацярпела няўдачу сутыкнуўшыся з чуткамі пра сваё псіхічнае здароўе, апазіцыі часткі шляхецтва, якое хацела ўстанаўлення рэгенцтва Фердынанда ды палітычнымі манеўрамі самога бацькі каралевы.

У выніку, астатняе жыццё Хуана правяла ў сапраўднай вязніцы у замку Тардэсійяс паблізу Вальядаліда. Яна ніколі не мела аніякай ролі ў жыцці свайго каралеўства. Але яна мела вялікую славу з-за кахання да свайго мужа Філіпа Бургундскага, цела якога, яна трымала побач з сабой праз гады пасля яго смерці.

Хуана памерла 12 красавіка 1555 года.

Большасць гісторыкаў лічаць, што Хуана хварэла на шызафрэнію. Яна намінальна заставалася каралевай Кастыліі ўсё сваё жыццё, такім чынам прадстаўляючы легітымнасць улады свайго бацькі, а пасля і свайго сына.

Зноскі

  1. а б Johanna van Castilie — 2009.
  2. а б в г Juana I. La Loca // Diccionario biográfico españolReal Academia de la Historia, 2011. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. https://capillarealgranada.com/los-reyes-fundadores/ Праверана 22 мая 2020.
  4. а б в г д е Kindred Britain
  5. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]