Пылюшнік

Пылюшнік
Пылюшнік светлы (Thalictrum lucidum)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Казяльцовакветныя Сямейства:  Казяльцовыя Падсямейства:  Isopyroideae Трыба:  Isopyreae Падтрыба:  Thalictrinae Род:  Пылюшнік
Міжнародная навуковая назва
Thalictrum Tourn. ex L., 1753
Сінонімы
Anemonella Spach Piuttia Mattei Schlagintweitiella Ulbr. Stipularia Delpino Syndesmon (Hoffmanns. ex Endl.) Britton
Тыпавы від
Thalictrum foetidum L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   18658 NCBI   46968 EOL   38035 GRIN   g:12028 IPNI   33250-1

Пылю́шнік (Thalictrum) — род кветкавых раслін сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae).

Батанічнае апісанне

Шматгадовыя травяністыя карэнішчавыя расліны вышынёй да 2,5 м. Сцябло прамастойнае, голае або аблісцелае. Лісце складанае, чаргаванае. Ніжняе лісце на чаранках, верхняе — сядзячае. Кветкі дробныя, шматлікія, у складаных суквеццях. Колер кветак белы, жоўты, ружовы, светла-бэзавы. Калякветнік складаецца з 4 (5) рана ападаючых лісцікаў. Формула кветкі: $\ast P_{4}\;A_{\infty }\;G_{\underline {5-8}}$. Тычынкі шматлікія, даўжэйшыя за лісцікі калякветніка. Плод — шматарэшак.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліны роду распаўсюджаны пераважна на тэрыторыі Паўночнага паўшар’я, таксама сустракаюцца у Паўднёвай Афрыцы. Не патрабавальныя да ўмоў. Размнажаюцца насеннем і вегетатыўна.

Гаспадарчае значэнне

Дэкаратыўныя і лекавыя расліны

Віды

Асноўны артыкул: Віды роду Пылюшнік

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 157 відаў:

Пылюшнік жоўты (Thalictrum flavum)

Thalictrum glaucum

Thalictrum delavayi

Thalictrum thalictroides

• Thalictrum alpinum L. — Пылюшнік альпійскі — Паўночная Еўропа, Каўказ, Сярэдняя Азія, Далёкі Усход, Гімалаі, Манголія, Паўночная Амерыка
• Thalictrum aquilegiifolium L. — Пылюшнік ворлікалісты, ці Пылюшнік вадазборалісты, ці Пажытнік, ці Расходнік, ці Чортава золата, ці Жывіцельнік, ці Лілейка, ці Стары дуб, ці Божае крэсла, ці Срэбранік — Еўрапейская частка Расіі, Сярэдняя і Паўднёвая Еўропа, Балканы, Малая Азія
• Thalictrum chelidonii DC. — Гімалаі
• Thalictrum dasycarpum Fisch. & Ave-Lall. — Паўночная Амерыка
• Thalictrum delavayi Franch. — Заходні Кітай
• Thalictrum dioicum L. — Паўночная Амерыка
• Thalictrum elegans Wall. ex Royle
• Thalictrum fendleri Engelm. ex A.Gray
• Thalictrum flavum L. — Пылюшнік жоўты, ці Вярэдаўнік, ці Вяха — умераная зона Еўразіі
• Thalictrum foeniculaceum Bunge.
• Thalictrum foetidum L. typus — Пылюшнік смярдзючы — Еўразія
• Thalictrum foliolosum DC.
• Thalictrum lucidum L. — Пылюшнік светлы, ці Пылюшнік вузкалісты, ці Руцьвянка, ці Балотная мятла, ці Мядуніца, ці Мядуніца лугавая, ці Пажытнік, ці Памошнік, ці Расходнік, ці Сузік — еўрапейская частка Расіі, Сярэдняя і Заходняя Еўропа, Міжземнамор’е, Балканы, Малая Азія
• Thalictrum minus L. — Пылюшнік малы  — Еўразія, Паўночная Амерыка
• Thalictrum petaloideum L. — Сібір, Далёкі Усход, Сярэдняя Азія, Кітай, Манголія, Японія
• Thalictrum polycarpum (Torr.) S.Watson
• Thalictrum revolutum DC.
• Thalictrum simplex L. — Пылюшнік просты — Украіна, Беларусь, еўрапейская частка Расіі, Сібір, Далёкі Усход, Сярэдняя Азія
• Thalictrum sparsiflorum Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.
• Thalictrum squarrosum Stephan ex Willd.
• Thalictrum tuberosum L. — паўднёвы захад Францыі, Іспанія, Японія, Кітай

У базе даных The Plant List від Thalictrum thalictroides (L.) A.J.Eames & B.Boivin прызнаны сінонімам віду Anemonella thalictroides (L.) Spach.

Літаратура

• Кухарава Л. В. Пылю́шнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 315—316. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
• Прохараў В. М. Пылю́шнік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 151. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
• Гаммерман А. Ф., Гром И. И. Дикорастущие лекарственные растения СССР. — М.: Медицина, 1976. — 288 с.
• Крупкина Л. И. Род 35. Василисник — Thalictrum L. // Флора Восточной Европы / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — СПб.: Мир и семья; Издательство Санкт-Петербургской государственной химико-фармацевтической академии, 2001. — Т. X. — Редактор тома Н. Н. Цвелёв. — С. 186—195. — 670 с. — 700 экз. — ISBN 5-8085-0122-9. — УДК 582.683.2 (470.1/6)
• Никифоров Ю. В. Алтайские травы-целители. — Горно-Алтайск: Юч-Сумер – Белуха, 1992. (Праверана 17 лістапада 2009)
• Thalictrum L. — Василисник // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 45, 56—59. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Губанов И. А. и др. Род Василисник — Thalictrum L. // Дикорастущие полезные растения СССР (руск.) / отв. ред. Т. А. Работнов. — М.: Мысль, 1976. — С. 130—131. — 360 с. — (Справочники-определители географа и путешественника). — 70 000 экз.
• Род Василисник — Thalictrum L. // Декоративные растения СССР (руск.) / Б. Н. Головкин, Л. А. Китаева, Э. П. Немченко. — М.: Мысль, 1986. — С. 119—120. — 320 с. — (Справочники-определители географа и путешественника). — 100 000 экз.

Спасылкі

• Василисник — род Thalictrum: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Thalictrum // ИАС «ООПТ России» (руск.)