Долар ЗША: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др Bot: + Шаблон:Normdaten |
др Bot: Migrating 131 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q4917 (translate me) |
||
Радок 88: | Радок 88: | ||
[[Катэгорыя:Грошы]] |
[[Катэгорыя:Грошы]] |
||
[[af:Amerikaanse dollar]] |
|||
[[als:US-Dollar]] |
|||
[[am:የአሜሪካ ዶላር]] |
|||
[[an:Dólar estatounitense]] |
|||
[[ar:دولار أمريكي]] |
|||
[[arz:دولار امريكانى]] |
|||
[[ast:Dólar de los Estaos Xuníos]] |
|||
[[az:ABŞ dolları]] |
|||
[[ba:АҠШ доллары]] |
|||
[[bar:US-Dollar]] |
|||
[[bat-smg:JAV duoleris]] |
|||
[[be-x-old:Амэрыканскі даляр]] |
|||
[[bg:Щатски долар]] |
|||
[[bh:अमरीकन डॉलर]] |
|||
[[bn:মার্কিন ডলার]] |
|||
[[bpy:ইউ এস ডলার]] |
|||
[[br:Dollar ar Stadoù Unanet]] |
|||
[[bs:Američki dolar]] |
|||
[[ca:Dòlar dels Estats Units]] |
|||
[[ce:IХМ доллар]] |
|||
[[ceb:Dolyar sa Estados Unidos]] |
|||
[[ckb:دۆلاری ئەمریکی]] |
|||
[[cs:Americký dolar]] |
|||
[[cu:Амєрїканьскъ доларъ]] |
|||
[[cv:АПШ долларĕ]] |
|||
[[cy:Doler yr Unol Daleithiau]] |
|||
[[da:Amerikanske dollar]] |
|||
[[de:US-Dollar]] |
|||
[[el:Δολάριο ΗΠΑ]] |
|||
[[en:United States dollar]] |
|||
[[eo:Usona dolaro]] |
|||
[[es:Dólar de los Estados Unidos]] |
|||
[[et:USA dollar]] |
|||
[[eu:Estatubatuar dolar]] |
|||
[[fa:دلار آمریکا]] |
|||
[[fi:Yhdysvaltain dollari]] |
|||
[[fo:Amerikanskur dollari]] |
|||
[[fr:Dollar américain]] |
|||
[[frr:US-Dooler]] |
|||
[[fy:Amerikaanske Dollar]] |
|||
[[gan:美金]] |
|||
[[gl:Dólar estadounidense]] |
|||
[[hak:Mî-kîm]] |
|||
[[he:דולר אמריקני]] |
|||
[[hi:अमेरिकी डॉलर]] |
|||
[[hif:United States dollar]] |
|||
[[hr:Američki dolar]] |
|||
[[hu:Amerikai dollár]] |
|||
[[hy:ԱՄՆ դոլար]] |
|||
[[ia:Dollar (SUA)]] |
|||
[[id:Dolar Amerika Serikat]] |
|||
[[io:Dolaro di Usa]] |
|||
[[is:Bandaríkjadalur]] |
|||
[[it:Dollaro statunitense]] |
|||
[[ja:アメリカ合衆国ドル]] |
|||
[[jv:Dolar AS]] |
|||
[[ka:ამერიკული დოლარი]] |
|||
[[kbd:АШЗ-м и доллар]] |
|||
[[kk:АҚШ доллары]] |
|||
[[kn:ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಡಾಲರ್]] |
|||
[[ko:미국 달러]] |
|||
[[krc:АБШ-ны доллары]] |
|||
[[kv:АӦШ-лӧн долларныс]] |
|||
[[ky:АКШ доллары]] |
|||
[[la:Dollarium (CFA)]] |
|||
[[lad:Dolar de Estados Unidos]] |
|||
[[lb:US-Dollar]] |
|||
[[lmo:Dolar statünidens]] |
|||
[[lt:Jungtinių Valstijų doleris]] |
|||
[[lv:ASV dolārs]] |
|||
[[mk:Американски долар]] |
|||
[[ml:യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഡോളർ]] |
|||
[[mn:Америк доллар]] |
|||
[[mr:अमेरिकन डॉलर]] |
|||
[[ms:Dolar Amerika Syarikat]] |
|||
[[mwl:Dólar amaricano]] |
|||
[[my:အမေရိကန်ဒေါ်လာ]] |
|||
[[nds:US-Dollar]] |
|||
[[nl:Amerikaanse dollar]] |
|||
[[nn:US-dollar]] |
|||
[[no:Amerikansk dollar]] |
|||
[[oc:Dolar american]] |
|||
[[os:Доллар (АИШ)]] |
|||
[[pl:Dolar amerykański]] |
|||
[[pnb:ڈالر]] |
|||
[[ps:امريکايي ډالر]] |
|||
[[pt:Dólar dos Estados Unidos]] |
|||
[[qu:Amirikanu dollar]] |
|||
[[rm:Dollar american]] |
|||
[[ro:Dolar american]] |
|||
[[ru:Доллар США]] |
|||
[[rue:США долар]] |
|||
[[sah:АХШ дуоллара]] |
|||
[[sco:Unitit States dollar]] |
|||
[[se:USA dollár]] |
|||
[[sh:Američki dolar]] |
|||
[[si:අමෙරිකා එක්සත් ජනපද ඩොලර්]] |
|||
[[simple:United States dollar]] |
|||
[[sk:Americký dolár]] |
|||
[[sl:Ameriški dolar]] |
|||
[[sq:Dollari amerikan]] |
|||
[[sr:Амерички долар]] |
|||
[[stq:Amerikoanske Dollar]] |
|||
[[sv:Amerikansk dollar]] |
|||
[[sw:Dola ya Marekani]] |
|||
[[szl:Dolar amerikański]] |
|||
[[ta:அமெரிக்க டாலர்]] |
|||
[[tg:Доллари ИМА]] |
|||
[[th:ดอลลาร์สหรัฐ]] |
|||
[[tk:Dollar]] |
|||
[[tl:Dolyar ng Estados Unidos]] |
|||
[[tr:ABD doları]] |
|||
[[tt:АКШ доллары]] |
|||
[[ug:ئامېرىكا دوللىرى]] |
|||
[[uk:Долар США]] |
|||
[[ur:امریکی ڈالر]] |
|||
[[uz:AQSh dollari]] |
|||
[[vec:Dołaro statunitènse]] |
|||
[[vep:AÜV:oiden dollar]] |
|||
[[vi:Đô la Mỹ]] |
|||
[[wa:Dolår amerikin]] |
|||
[[war:Dolyar han Estados Unidos]] |
|||
[[wuu:美元]] |
|||
[[xmf:ამერიკული დოლარი]] |
|||
[[yi:אמעריקאנער דאלאר]] |
|||
[[yo:Dọ́là Orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà]] |
|||
[[zh:美元]] |
|||
[[zh-classical:美金]] |
|||
[[zh-min-nan:Bí-kim]] |
|||
[[zh-yue:美金]] |
|||
[[zu:IDola]] |
|||
{{Normdaten |
{{Normdaten |
||
|PND= |
|PND= |
Версія ад 03:17, 9 сакавіка 2013
Долар ЗША англ.: United States dollar | |
---|---|
Код ISO 4217 | USD |
Краіна | ЗША |
Абрэвіятура | $ |
Цэнтральны банк | Федэральная рэзервовая сістэма ЗША[d] |
Друк грошай | Bureau of Engraving and Printing[d] |
Амерыканскі долар, долар ЗША (Код валюты: USD) — афіцыйная валюта Злучаных Штатаў Амерыкі. Звычайна ён таксама абрывіяруецца знакамітым значком $, альбо US$, каб адрозніць ад іншых валютаў з назваю «долар». Амерыканскі долар дзеліцца на 100 цэнтаў (скарачэнне — ¢). У абароце ёсць манеты наміналам у 1, 5, 10, 25 і 50 цэнтаў і 1 долар, а таксама банкноты наміналам у 1, 2, 5, 10, 20, 50 і 100 долараў.
На сённяшні дзень долар ЗША — найбольш распаўсюджаная і часта выкарысуемая валюта ў сусветнай эканоміцы. У некаторых краінах долар уведзены ў якасці афіцыйнай валюты, амаль усе ўрады захоўваюць частку ці ўсе золата-валютныя рэзервы ў амерыканскіх доларах. На 2005 год у свеце ў звароце было 760 мільярдаў долараў, з якіх толькі адна траціна прыходзілася на Злучаныя Штаты Амерыкі. За дзесяць год з 1995 г. гэтая лічба вырасла ўдвая.
Гісторыя
Назва долара ЗША паходзіць ад іспанскай срэбнай манеты ў 8 рэалаў, што важыла адну ўнцыю. Манета была вельмі папулярнай сярод амерыканскіх каланістаў, якія называлі яе «іспанскім доларам», назва якога пайшла ад нямецкай манеты падобнага памеру і вагі — талера.
З 1775 у амерыканскіх штатах пачала выпускацца «кантынентальная валюта», дэнамінаваная ў «іспанскіх доларах» і ў валютах асобных штатаў. Кантытентальны долар цярпеў моцную інфляцыю і быў заменены на срэбраны долар па курсе 1 срэбраны долар = 1000 кантынентальных долараў.
Долар быў абвешчаны афіцыйнай валютай Амерыкі Кангрэсам канфедэрацыі Злучаных Штатаў 6 ліпеня 1785 г. Першыя доларавыя манеты былі выпушчаныя Манетным дваром ЗША пасля вайны за незалежнасць. Пэўны час іспанскія і амерыканскія срэбраныя долары хадзілі паралельна ў краіне.
Пасля Першай і Другой Сусветных войнаў ЗША ператварыліся ў вядучую эканоміку свету. Адпаведна, амерыканскі долар здабыў сваю сучасную вагу ў якасці сусветнай валюты.
Міжнародная роля долара
Некаторыя краіны добраахвотна перайшлі на амерыканскі долар у якасці афіцыйнай валюты. Гэты працэс звычайна завецца даларызацыяй. Гэтыя краіны:
- Эквадор (2000)
- Сальвадор (2001)
- Усходні Тымор (2000)
Таксама ў якасці нацыянальнай валюты амерыканскі долар мае хаджэнне ў былых амерыканскіх пратэктаратах у Ціхім акіяне, якія не сталі ўводзіць уласныя нацыянальныя валюты пасля атрымання незалежнасці:
Панама таксама выкарыстоўвае долар ЗША з 1904, хаця мае і ўласную валюту.
Дзве брытанскія залежныя тэрыторыі таксама выкарыстоўваюць амерыканскі долар:
Валюты некаторых краін прывязаныя да долара ЗША па пэўным курсе:
Аргенціна ўжывала фіксаваны абменны курс песа да долара як 1:1 з 1991 па 2002 гг.
Да амерыканскага долару быў з 1983 прымацаваны курс Ганконгскага долара як HK$7.8/USD. Курс патакі, валюты Макао, быў прымацаваны да курсу Ганг-Конскага долара як MOP1.03/HKD, і такім чынам праз яго пасрэдніцтва таксама быў прымацаваны да долара ЗША.
Валюты некаторых краін Персідскага заліву, як Саудаўскае Аравіі і Кувейта, прымацаваныя да далара з той прычыны, што долар пераважна выкарыстоўваецца ў міжнародным гандлі нафтай.
Кітайскі юань рэнмінбі нефармальна быў прымацаваны да долара ў сярэдзіне 1990-х гадоў па курсе Y8.28/USD. Аналагічна, Малайзія прымацавала свой рынгіт да долара па курсе RM3.8/USD in 1997. 21 ліпеня 2005 г. абедзве краіны змянілі прывязку да долара прывязкаю да кошыка валют.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Долар ЗША
- Федэральная рэзервная сістэма — Цэнтральны банк Злучаных Штатаў
- Манетны двор Злучаных Штатаў Амерыкі
- Бюро гравіроўкі і друку ЗША
- Цікавыя долар. Галерэя банкнот