Нараўлянская сінагога
Сінагога | |
Нараўлянская сінагога | |
---|---|
![]() | |
Краіна |
![]() |
Горад | Нароўля |
Канфесія | Іўдаізм |
Тып будынка | сінагога |
Дата пабудовы | XVIII стагоддзе |
Стан | знішчана |
![]() |
Нараўлянская сінагога — колішняя драўляная сінагога XVIII ст. у горадзе Нароўля Нараўлянскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі. Была разабрана ў 1936 г. па прычыне трухлявасці[1].
Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Nara%C5%ADlanskaja_synagoga._%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%28B._%C5%A0y%C5%A1ka%2C_1907%29.jpg/220px-Nara%C5%ADlanskaja_synagoga._%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%28B._%C5%A0y%C5%A1ka%2C_1907%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Nara%C5%ADlanskaja_synagoga._%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%28B._%C5%A0y%C5%A1ka%2C_1907%29_%282%29.jpg/220px-Nara%C5%ADlanskaja_synagoga._%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%28B._%C5%A0y%C5%A1ka%2C_1907%29_%282%29.jpg)
Знешнія формы Нараўлянскай сінагогі паўтараюць тыя, што мелі месца і ў Ваўпянскай. Асаблівую цікавасць выклікае ўладкаванне бакавых веж, якія адрозніваюцца тым, што маюць двух'ярусныя галерэі і больш важнае функцыянальнае прызначэнне. З другога яруса меўся спецыяльны лесвічны закрыты ўваход на галоўную галерэю, што месцілася ўнутры галоўнага аб'ёму. Гэта арыгінальнае і вельмі зручнае з функцыянальнага пункту гледжання рашэнне забяспечвала раздзяленне людскіх патокаў і вызваляла ўнутраную прастору ад залішніх канструкцый.
Ганак Нараўлянскай сінагогі быў вырашаны ў выглядзе невялічкага портыка на чатырох слупах. Разьбярамі былі маляўніча выкананы слупкі, парэнчы і краты вежавых галерэй. Прыгожа выглядалі спараныя арачныя вокны. Сцены на ўзроўні першага яруса не мелі шалёўкі, а на ўзроўні другога былі вертыкальна ашаляваны.
Уладкаванне галерэі для жанчын і знешні пад'ём на яе абумовіў частковы яе кансольны вынас вонку з прымяненнем крывалінейнага даху-застрэшка. Такое канструкцыйнае рашэнне сярод драўляных сінагог не мае аналагаў. Крывалінейны застрэшак пераходзіць у шырокі, аздоблены разьбою фрыз, над якім уздымаецца стромкі трох'ярусны дах. Увагнутыя і выгнутыя профілі дахавых ярусаў разам з дугою застрэшка ствараюць адзіны дынамічны малюнак архітэктурных форм, іх узаемнае перацяканне, лагічным завяршэннем чаму служаць двухсхільныя формы верхняга яруса даху з ашаляванымі ў «елачку» франтонамі.
Месцазнаходжанне[правіць | правіць зыходнік]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Oktiabrskaya_-_Kastrychnitskaya_square_in_Naro%C5%ADlia_town_-_2_-_May_5_-_2014_AD.jpg/250px-Oktiabrskaya_-_Kastrychnitskaya_square_in_Naro%C5%ADlia_town_-_2_-_May_5_-_2014_AD.jpg)
Сінагога знаходзілася на цяперашняй Кастрычніцкай плошчы там, дзе цяпер знаходзіцца аддзяленне "Беларусбанка"[2].
У мастацтве[правіць | правіць зыходнік]
У пачатку XX ст. мастакі Б. Шышка і Ян Віткевіч з натуры зрабілі малюнкі нараўлянскай сінагогі.
Каля 1927 г. Арон Рыгоравіч Касталянскі (1891—1934) намаляваў карціну «Сінагога ў Нароўлі», якая цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь.
-
Нараўлянская сінагога. Мастак Б. Шышка. Малюнак 1907 г.
-
Карціна Арона Касталянскага «Сінагога ў Нароўлі», каля 1927 г. (Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь)
-
Сінагога ў Нароўлі. Аўтар невядомы. Малюнак раней 1941 г.
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Лакотка А.І. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі / А.І. Лакотка. — Мн.: Беларусь, 2003. — 224 с. — ISBN 985-01-0423-6.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Нараўлянская сінагога
- Нараўлянская сінагога на сайце Radzima.org