Нароўля

Горад Нароўля Альтанка-маяк Герб Краіна Беларусь Вобласць Гомельская Раён Нараўлянскі Каардынаты 51°48′ пн. ш. 29°30′ у. д. Першае згадванне сярэдзіна XVIII ст. Горад з 1971 Насельніцтва 7 910 чалавек (2017) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 02355 Паштовы індэкс 247800 Аўтамабільны код 3 Нароўля на карце Беларусі ±

Нароўля на Вікісховішчы

Наро́ўля (афіц. транс.: Naroŭlia) — горад раённага падпарадкавання ў Гомельскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Нараўлянскага раёна, прыстань на правым беразе ракі Прыпяць. За 125 км ад Гомеля, 25 км ад чыгуначнай станцыі Ельск на лініі Калінкавічы—Оўруч. Аўтадарогі на Мазыр, Ельск. Насельніцтва 7 910 чал. (2017).

Гісторыя

Сінагога ў Нароўлі

Карціна «Сінагога ў Нароўлі» (каля 1927 г.), мастак Арон Касталянскі

Палац Горватаў на здымку пач. XX ст.

Нараўлянскі парк на здымку пач. XX ст.

Нароўля вядома з сярэдзіны XVIII ст. як мястэчка і каралеўшчына(руск.) бел. (каралеўскае ўладанне). У 1764 г. канвакацыйны сойм прызнаў каралеўшчыну Нароўля (разам з фальваркамі), якую доўга паводле леннага права трымалі Аскеркі, вотчынай Рафала-Алаіза Антоніевіча Аскеркі і яго нашчадкаў.

З 1793 г. у складзе Расійскай Імперыі, мястэчка, цэнтр воласці Рэчыцкага павета Мінскай губерні.

З 1810-х гг. да 1909 г. належала панам Горватам.

У 1909 г. у маёнтку Рудакоў адбылося гучнае ва ўсім беларуска-літоўскім краі вяселле Станіслава Станіслававіча Ваньковіча (1885—1943) і Аляксандры Эдвардаўны Горват (1895—1943), на якое з'ехаліся многія вядомыя дваранскія сем'і. У якасці пасагу Аляксандра Горват прынесла свайму мужу Станіславу Ваньковічу значны маёнтак Нароўля, які стаў належаць Ваньковічам да канца 1917 г..

З 1917 г. у складзе Украінскай Народнай Рэспублікі. З 1919 г. у Гомельскай губерні РСФСР, з 1924 г. у складзе БССР, цэнтр раёна Мазырскай акругі.

З 1938 г. гарадскі пасёлак у Палескай вобласці. У жніўні 1941 г. акупіраваная немцамі, вызваленая ў 1943 г. З 1954 г. у Гомельскай вобласці. У 1962—1965 гг. у Ельскам раёне.

З 1971 г. мае статус горада.

Нароўля пацярпела ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, частка насельніцтва пераселеная.

Насельніцтва

• XXI стагоддзе: 2005 — 8 329 чал.; 2006 — 8,5 тыс. чал.; 2016 — 7 929 чал.; 2017 — 7 910 чал.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініца.

Культура

• Нараўлянскі этнаграфічны музей.

Славутасці

• Нараўлянскі сядзібна-паркавы ансамбль
• жылы дом (2-я пал. XIX ст.).

Вядомыя асобы

• Рафал-Алаіз Антоніевіч Аскерка (1708—1767), мазырскі маршалак, багрымавіцкі староста, уласнік Нароўлі
• Даніэль Ігнатавіч Горват (1811—1868), уласнік Нароўлі
• Эдвард Артуравіч Горват (1866—1935), уласнік Нароўлі
• Давід Рыгоравіч Сімановіч (1932—2014), беларускі паэт, перакладчык
• Станіслаў Станіслававіч Ваньковіч (1885—1943), уласнік Нароўлі, сенатар (1928—1935) Польшчы, віцэ-старшыня Начальнай рады арганізацый землеўласнікаў (1936)
• Мікалай Уладзіслававіч Смольскі (1905—1976), беларускі батанік, акадэмік НАН Беларусі
• Уладзімір Васільевіч Тугай (нар. 1951), беларускі гісторык
• Майсей Лейвікавіч Співак (1919—1943), удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза

Гл. таксама

• Гарады Гомельскай вобласці
• Гарады Беларусі

Літаратура

• Ваньковичи / Департамент по архивам и делопроизводству Министерства юстиции Республики Беларусь [и др.] ; сост.: Н.А. Голубева, Н.М. Усова, Л.В. Языкович ; под научной редакцией В.И. Прокопцова. — Минск : БелЭн, 2012. — 442 с.
• Aftanazy, R. Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej : w 11 t. / R. Aftanazy. — Wrocław – Warszawa – Kraków : Zaklad im Ossolinskich, 1991. — Cz. 1. Wielkie księstwo Litewskie. Inflanty. Kurlandia. — T. 1. Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie. — 352 s.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Нароўля

• Геаграфічныя звесткі па тэме Нароўля на OpenStreetMap
• Палацавы комплекс Горватаў ў Юркавым куточку