Перайсці да зместу

Стыў Возняк

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Стыў Возняк
англ.: Steve Wozniak
Імя пры нараджэнні англ.: Stephan Gary Wozniak
Род дзейнасці спецыяліст у галіне інфарматыкі, вынаходнік, праграміст, бізнесмен, настаўнік, акцёр
Дата нараджэння 11 жніўня 1950(1950-08-11)[1][2][…] (74 гады)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Жонка Janet Hill[d]
Месца працы
Альма-матар
Член у
Узнагароды і прэміі
Сайт woz.org (англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Стывен Гэры «Воз» Возняк (англ.: Stephen Gary Wozniak; нар. 11 жніўня 1950, Сан-Хасэ, ЗША) — амерыканскі інжынер, распрацоўшчык камп’ютараў і бізнесмен, сузаснавальнік фірмы Apple. Ганаровы доктар навук ад Універсітэта Паўночнай Караліны (май 2004) за ўклад у галіне персанальных камп’ютараў.

Нарадзіўся ў сям’і выхадцаў з Букавіны, бацька — украінец, маці — нямецкага паходжання [6][7]. Бацькі Стыва пераехалі ў ЗША пасля вайны. Лічыцца адным з бацькоў рэвалюцыі персанальных камп’ютараў, значна спрыяў вынаходству персанальнага камп’ютара ў 1970-х гадах. Вазняк заснаваў Apple Computer (цяпер Apple Inc.) разам са Стывам Джобсам у 1976 годзе. У сярэдзіне 1970-х ён стварыў камп’ютары Apple I і Apple II. Apple II набыў неверагодна вялікую папулярнасць і з часам стаў самым прадаваным персанальным камп’ютарам у 1970-х і пачатку 1980-х гадоў.

У Стывена было некалькі псеўданімаў, такіх як: «The Woz», «Wizard of Woz» і «iWoz» (каламбур; гульня слоў з iBook’ам і іншымі прадуктамі фірмы Apple). «WoZ» (скарачэнне ад «Wheels of Zeus») — гэта яшчэ і імя кампаніі, якую заснаваў Стывен. Таксама ён стварыў першапачатковы прататып класічнай гульні Breakout для Atari, за 4 дні. Ён вядомы сваім характарам інтраверта і знаходзіць сваю папулярнасць раздражняльнай. У Apple Computer яго таксама называлі «Іншы Стыў». Больш вядомага Стыва клікалі Стыў Джобс (Steven Jobs), ён сузаснавальнік і старшыня праўлення [8] Apple inc. Яшчэ яго звалі «Воз» для таго, каб адрозніваць Джобса і Возняка, таму што ў іх былі падобныя імёны. Толькі Джобса клікалі Steven, а Возняка Stephen.

Рассвет Apple

[правіць | правіць зыходнік]

Стывен нарадзіўся ў сям’і інжынера Фрэнсіса Вазняка. Яго бацька, выпускнік Каліфарнійскага тэхналагічнага інстытута, працаваў інжынерам у кампаніі Lockheed, займаючыся распрацоўкай сістэм навядзення ракет. Менавіта бацька прывіў маладому Стыву любоў да электронікі. Будучы ў 4 класе, Возняк атрымаў ліцэнзію радыёаматара, а ў восьмым сабраў складаны калькулятар, які атрымаў першы прыз на гарадскім конкурсе, які праводзіцца BBC. У школе Возняк самастойна вывучыў Фартран і пачаў працаваць у кампаніі Sylvania. Пасля школы Стыў паступіў ва Універсітэт Каларада, але з-за недахопу грошай у бацькоў ён правучыўся там толькі год і стаў вучыцца ва Універсітэце Дэн-Аса, які таксама неўзабаве пакінуў.

У 1975 годзе Возняк пакінуў Універсітэт Каліфорніі (вернецца туды пазней, каб скончыць сваё навучанне па EECS і ў 1986 годзе атрымае ступень бакалаўра) і з’явіўся з камп’ютарам, які з часам зрабіў яго знакамітым. Ён, зрэшты, зрабіў яго толькі для таго, каб уразіць членаў Клуба хатняга камп’ютара, што размяшчаецца ў Апала-Альта (англ.: Homebrew Computer Club). «Я сабраў Apple I, таму што мне хацелася падзяліцца ім з іншымі. Прычым бясплатна» — казаў ён пазней у інтэрв’ю.

У Стыва Джобса, яго школьнага таварыша, узнікла ідэя прадаць камп’ютар у выглядзе цалкам сабранага ПК. Возняк спачатку паставіўся да гэтага скептычна, але Джобс ведаў, як яго пераканаць. Ён не стаў завабліваць Возняка прыбытковасцю праекта, а проста сказаў, што гэта будзе займальная прыгода, і нават калі яны прагараць, то хоць бы змогуць расказаць сваім унукам аб тым, што валодалі ўласнай кампаніяй. Яны прадалі ўсе свае каштоўныя рэчы (Возняк, напрыклад, прадаў навуковы калькулятар HP, а Джобс фургон Volkswagen), выручылі 1300 долараў і сабралі першыя прататыпы ў спальні Джобса, а пазней, калі ўсё вольнае месца было занята, яны перабраліся ў гараж Джобса. Іх першы камп’ютар быў сапраўдным інжынерных цудам у кантэксце вылічальнай тэхнікі 1975 года. У прастаце выкарыстання ён на гады апярэджваў Altair 8800, які быў прадстаўлены раней у 1975 годзе. У Altair 8800 не было дысплея і сховішча даных, камп’ютар атрымліваў каманды з дапамогай перамычак (адна праграма, магла запатрабаваць некалькі тысяч пераключэнняў, выкананых без адзінай памылкі), а яго прылада вываду ўяўляла сабой набор мігаючых лямпачак. Altair 8800 выдатна падыходзіў для людзей, якія займаліся электронікай як хобі. Для такога роду людзей яго прырода, якая патрабуе абавязковай зборкі, была ўсяго толькі спецыфічнай асаблівасцю, але, на жаль, яна зусім не падыходзіла для шырокай публікі. У адрозненне ад яго, камп’ютар Возняка, які ён назваў Apple I, быў цалкам сабранай прыладай, на борце якой знаходзіўся мікрапрацэсар MOS Technology 6502 коштам 20 долараў і ПЗП. Каб атрымаўся сапраўдны ПК, заставалася дадаць трохі RAM, клавіятуру і манітор.

1 красавіка 1976 года Джобс і Возняк стварылі Apple Computer. Возняк звольніўся з Hewlett-Packard і стаў віцэ-прэзідэнтам, адказным за навуковыя даследаванні і распрацоўку ў кампаніі Apple. Камп’ютар Apple I быў выстаўлены на продаж па цане 666,66 долараў. Джобс і Возняк прадалі 100 сваіх першых камп’ютараў мясцовым дылерам.

Возняк цяпер мог засяродзіцца на выпраўленні недахопаў і пашырэнні функцыянальнасці Apple I. Яго новая канструкцыя павінна была захаваць самыя галоўныя характарыстыкі: прастату і выгоду ў выкарыстанні. У Apple II Вазняк укараніў графіку з высокім дазволам. Цяпер яго камп’ютар мог адлюстроўваць не толькі тэкст і сімвалы, але і малюнкі: «Я дадаў магчымасць вываду ў высокай якасці. Спачатку гэта было ўсяго два чыпа, бо я не ведаў, ці спатрэбіцца гэта людзям». Да 1978 ён таксама спраектаваў недарагі кантролер гнуткіх дыскаў Disk II. Разам з Рэндзі Вігінтанам (Randy Wigginton) ён напісаў Apple DOS і файлавую сістэму. Shepardson Microsystems была прыцягнута да стварэння простага кансольнага інтэрфейсу для яго DOS.

Акрамя распрацоўкі абсталявання, Возняк напісаў вялікую частку праграмнага забеспячэння, якое працавала на Apple. Ён напісаў прасунутую мову праграмавання Calvin, набор віртуальных інструкцый 16-бітнага працэсара, вядомых як SWEET16, і камп’ютарную гульню Breakout, якая стала прычынай дадання гуку.

Па той бок Apple II

[правіць | правіць зыходнік]

На працягу некалькіх гадоў Apple II заставаўся галоўнай крыніцай даходаў для Apple і забяспечваў жыццяздольнасць кампаніі, калі яе кіраўніцтва ўзялося за значна менш прыбытковыя праекты, такія як злапомны Apple III і камп’ютар Apple Lisa. Дзякуючы надзейным даходаў ад Apple II, кампанія змагла распрацаваць Macintosh, вывесці яго на рынак і зрабіць сваёй асноўнай тэхналогіяй.

У лютым 1981 Стыў Возняк трапіў у аварыю на сваім самалёце Beechcraft Bonanza, падчас узлёту з авіяцыйнага парку Санта-Круз. У выніку ён атрымаў рэтраградную амнезію і часовую антэраградную амнезію. Ён не памятаў аб гэтым здарэнні і не ведаў, што патрапіў у авіякатастрофу. Ён таксама не памятаў свайго знаходжання ў бальніцы або рэчаў, якія ён рабіў пасля таго, як яго выпісалі. Ён займаўся звычайнымі справамі, але не памятаў пра іх. Woz пачаў збіраць па кавалачках інфармацыю ад розных людзей. Ён спытаў сваю дзяўчыну, Кендзі Кларк (раней працавала ў Apple), не трапляў ён у якую-небудзь катастрофу. Калі яна распавяла яму пра інцыдэнт, яго кароткачасовая памяць вярнулася. Фактычна, Стыў і Кендзі былі заручаныя, яны замовілі вясельныя кольцы ў Сан-Дыега і ляцелі туды за імі. Таксама ў сваім вызваленні ад амнезіі Возняк дзякуе камп’ютарнай гульні на Apple II.

Стывен не стаў вяртацца ў Apple пасля авіякатастрофы. Замест гэтага ён ажаніўся з Кендзі Кларк (ён называў яе Супержанчына (англ.: Superwoman)) і вярнуўся ў Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі пад імем Рокі Кларк (англ.: Rocky Clark) («Rocky» клікалі яго сабаку, а «Clark» — дзявочае прозвішча яго жонкі), там ён атрымаў навуковую ступень у 1986 годзе. У 1983 ён вырашыў вярнуцца ў каманду распрацоўшчыкаў Apple.

У 1982 і 1983 Возняк спансаваў два нацыянальныя рок-фестывалі «The US Festival», якія былі прысвечаны развіццю тэхналогій і садружнасці музыкі, камп’ютараў, тэлебачання і людзей. Яны ўяўлялі сабой камбінацыю тэхналагічнай выстаўкі і рок-фестывалю. У фестывалях прымалі ўдзел такія легенды рока як Mötley Crüe, Озі Осбарн, Judas Priest, Scorpions, Van Halen, U2 і іншыя.

Возняк і Кендзі развяліся ў 1987 годзе. На той момант у іх было трое дзяцей, два хлопчыка і дзяўчынка. Пазней, падчас сустрэчы выпускнікоў, ён аднавіў адносіны з Сюзан Мулкерн (Suzanne Mulkern), былой кіраўніцай чырлідараў (група падтрымкі). Яны пажаніліся ў 1990 і развяліся ў 2000 годзе.

Кар’ера па-за Apple

[правіць | правіць зыходнік]

Праз 12 гадоў пасля заснавання кампаніі, 6 лютага 1987 г. Возняк зноў сыходзіць з Apple, на гэты раз назаўсёды. Нягледзячы на гэта, ён да гэтага часу значыцца там работнікам і нават атрымлівае заробак, таксама пры ім застаўся пакет акцый. Возняк затым заснаваў новае прадпрыемства «CL9», якое распрацоўвала пульты дыстанцыйнага кіравання. Яно выпусціла на рынак першыя ўніверсальныя пульты ДК. Джобс пагражаў яго пастаўшчыкам, каб яны спынілі бізнес з Вознякам, інакш яны страцяць бізнес з Apple.

Ён знайшоў іншых пастаўшчыкоў, наўзамен тых, з кім ён працаваў на працягу чатырох гадоў, але быў расчараваны ў сваім самым блізкім сябры.

Возняк займаўся выкладчыцкай дзейнасцю (ён навучаў школьнікаў пятага класа) і дабрачыннай дзейнасцю у галіне адукацыі. Пасля звальнення з Apple Возняк перавёў усе свае грошы для тэхналагічнай праграмы школьнай акругі Los Gatos (акруга, у якім Стыў жыве і ў якім яго дзеці наведваюць школу). Unuson (Unite Us in Song) — арганізацыя, якую заснаваў Стыў, каб арганізаваць два Нацыянальных Фестывалі — зараз, у асноўным, выкарыстоўваецца ім для сваіх адукацыйных і філантрапічнай праектаў.

У 1985 Рональд Рэйган ўручыў Возняку нацыянальны медаль тэхналогій.

У 1997 годзе ён быў прызначаны членам Музея Камп’ютарнай Гісторыі ў Сан-Хасэ. Возняк быў галоўным спонсарам і мецэнатам Дзіцячага Музея Адкрыццяў (вуліцу насупраць музея перайменавалі ў яго гонар, Woz Way).

У верасні 2000 года Возняк увайшоў у Нацыянальны Зал Славы Вынаходнікаў.

У 2001 годзе ён заснаваў кампанію «Wheels Of Zeus» для стварэння бесправадной GPS-тэхналогіі, якая павінна была «дапамагчы звычайным людзям знаходзіць звычайныя рэчы». У 2002 годзе ён далучыўся да савета дырэктараў кампаніі Ripcord Networks Inc., у якую ўвайшлі таксама іншыя «выпускнікі» Apple. Пазней у тым жа годзе Возняк стаў членам савета дырэктараў у Danger Inc., стваральніка Hip Top’а (aka SideKick ад T-Mobile). У маі 2004 года Возняк атрымаў ганаровую ступень доктара навук ад Універсітэта штата Паўночная Караліна за яго ўклад у вобласці персанальных камп’ютараў.

Цікавыя факты

[правіць | правіць зыходнік]

Цытата: «Ніколі не давярай камп’ютару, які не можаш выкінуць з акна».

У 1980 годзе, у Каліфорніі, быў пасвячоны ў масонскі ордэн [9]. Яго першая жонка Эліс уваходзіла ў Ордэн Усходняй зоркі і менавіта жаданне праводзіць больш часу са сваёй жонкай заахвоціла Стывена Возняка ўступіць у Братэрства вольных муляраў.

У 1982 годзе выступаў ініцыятарам першага тэлемосту паміж СССР і ЗША.

Стыў Возняк зняўся ў другім эпізодзе чацвёртага сезону тэлесерыяла «Тэорыя вялікага выбуху», прычым гуляе ён самога сябе [10].

Інтэрв’ю

[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Hosch W. L. Steve Wozniak // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Steve Wozniak // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ https://www.politika.rs/scc/clanak/588146/Stiv-Voznijak-od-sutra-drzavljanin-Srbije
  4. ↑ https://www.gamasutra.com/view/feature/1460/woz_was_here__steve_wozniak_on_.php?print=1
  5. ↑ https://www.nae.edu/30600/Mr-Steve-Wozniak
  6. ↑ Стів Возняк / Персоналії / Проект «Українці в світі» Архівавана 13 мая 2013.
  7. ↑ Welcome to Woz.org Архівавана 26 верасня 2013.
  8. ↑ Кароткая біяграфія Стыва Джобса на apple.com
  9. ↑ Steve Wozniak
  10. ↑ Яго заява з Facebook на сайце Gizmodo(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2016. Праверана 2 ліпеня 2013.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
commons: Стыў Возняк на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Стыў_Возняк&oldid=4830928"