Аляксей Дудараў: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі Тэгі: Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта |
адкат |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{пісьменнік}} |
|||
{{пісьменнік|Иван=Иван|Арыгінал імя=HaкeD By Дима Шестак +375 44 739 8882|Жонка=Влад}} |
|||
{{цёзкі2|Дудараў}} |
{{цёзкі2|Дудараў}} |
||
'''Аляксей Ануфрыевіч Дудараў''' (нар. {{ДН|6|6|1950}}, [[вёска Кляны|в. Кляны]], {{МН|Дубровенскі раён|у Дубровенскім раёне|}}, [[Віцебская вобласць]]) — беларускі [[драматург]]. |
|||
'''Мелитина''' (нар. 17 кастрычника 1980 |
|||
Быу зачат у кино». Працаваў акцёрам, загадчыкам літаратурнай часткі [[Беларускі рэспубліканскі т |
|||
== Біяграфія == |
|||
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і калгаснікаў. Скончыў у [[1968]] годзе [[Наваполацкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча нафтавікоў]], працаваў слесарам на нафтаперапрацоўчым заводзе. Скончыў у [[1976]] годзе [[Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут]] па спецыяльнасці «акцёр драмы і кіно». Працаваў акцёрам, загадчыкам літаратурнай часткі [[Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача|ТЮГа]] (1976—1979), членам сцэнарна-рэдакцыйнай калегіі «Тэлефільм» (Мінск, 1976—1983). З’яўляўся сябрам [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] (з 1979). З’яўляецца сакратаром [[Саюз тэатральных дзеячаў Беларусі|Саюза тэатральных дзеячаў Беларусі]] (з 1987). Член [[Беларускі ПЭН-цэнтр|Беларускага ПЭН-цэнтра]] (з 1989). У 1991—2002 г. займаў пасаду галоўнага рэдактара часопіса [[Мастацтва (1983)|«Мастацтва»]]. З 2003 па 2013 г. з’яўляўся мастацкім кіраўніком [[Драматычны тэатр Беларускай арміі|Драматычнага тэатра Беларускай арміі]]. |
|||
== Творчасць == |
== Творчасць == |
||
Дэбютаваў у друку ў 1973. Пісаў апавяданні, [[казкі]] для дзяцей. Вядомы як драматург і кінадраматург. Выдаў |
Дэбютаваў у друку ў 1973. Пісаў апавяданні, [[казкі]] для дзяцей. Вядомы як драматург і кінадраматург. Выдаў зборнікі апавяданняў «Святая птушка» (1979). Па сцэнарыях А. Дударава пастаўлены кароткаметражныя і мастацкія фільмы («Суседзі», 1979, «Белыя росы», 1984, і інш.). |
||
Аўтар п’ес «Выбар» (паст. 1979), «Парог» (паст. 1981), «Вечар» (паст. 1983), «Злом» (1989). П’есы «Апошні ўзлёт» (паст. 1982) і «Радавыя» (паст. 1984) прысвечаны падзеям Вялікай Айчыннай вайны. Трагедыя «Купала» (1994) увасабляе трагізм міжусобнай барацьбы ў ВКЛ напярэдадні Крэўскай уніі 1385, «Адцуранне» (1994) — фантасмагарычны погляд на эсхаталагічную загадку краю і народа. «Песня пра зубра» (1994) — сцэнічная варыяцыя па матывах паэмы М. Гусоўскага. Гістарычныя асобы ў яго творах не пафасна рамантызаваныя, а людзі, падуладныя моцным пачуццям, часам здольныя памыляцца, але ўнутрана годныя. |
|||
У п’есе «Палачанка» (1998) Аляксей Дудараў паказвае гісторыю шлюбу [[Рагнеда|Рагнеды]] і [[Уладзімір Святаславіч|Уладзіміра]] ў святле вялікіх пачуццяў, страсцей. Палачанка праклінае Уладзіміра, і праклён гэты, у духу рамантызаваных твораў, пераносіцца на лёс усёй радзімы. А. Дудараў вельмі актыўна працуе ў жанры гістарычнай драмы: п’есы «Князь Вітаўт», «Ядвіга», «Чорная панна Нясвіжа», «Крыж» і інш. Гледача ў творах А. Дударава на гістарычную тэму прывабліваюць дынамічнасць сюжэта, займальнасць інтрыгі, экзотыка і захаваны каларыт эпохі. У творах драматурга сустракаем незвычайнага героя, надзеленага такімі вартасцямі, як вернасць ідэалу, высакароднасць, шляхетнасць, самаахвярнасць, адданасць Бацькаўшчыне. |
|||
Драматург абапіраўся на пэўную літаратурную традыцыю, калі ствараў меладраму «Кім» (2001). У гэтым творы падлетак шукае сродкі, каб вылечыць ад цяжкай хваробы сваю названую сястру, кідаецца ў розныя авантуры, якія прыводзяць да самых неверагодных метамарфозаў і супадзенняў. У фінале расчулены глядач атрымлівае чаканы «хэпі-энд». Да жанру «меладраматычнага дэтэктыву» належыць таксама п’еса А. Дударава «Люці» (2002). |
|||
Пераклаў на [[Беларуская мова|беларускую мову]] хроніку [[У. Шэкспір]]а «Рычард III». |
|||
== Тэатральныя пастаноўкі == |
|||
'''Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета''': |
|||
* [[2013]] — «[[Вітаўт (балет)|Князь Вітаўт]]» (пастаноўка [[Юрый Антонавіч Траян|Ю. Траяна]]) |
|||
'''Дняпроўскі акадэмічны тэатр драмы і камедыі''': |
|||
* [[2004]] — «В сумерках» (пастаноўка [[Жан Аляксандравіч Мельнікаў|Ж. А. Мельнікаў]]) |
|||
== Прэміі і ўзнагароды == |
|||
Узнагароджаны [[Ордэн «Знак Пашаны»|ордэнам «Знак Пашаны»]] і інш. узнагародамі. Лаўрэат [[прэмія Ленінскага камсамола Беларусі|прэмій Ленінскага камсамола Беларусі]] (1982) за зборнік апавяданняў «Святая птушка» і п’есу «Выбар», Ленінскага камсамола (1984) за творы апошніх год, [[Дзяржаўная прэмія СССР|Дзяржаўнай прэміі СССР]] (1985) за спектакль «Радавыя», прэміі Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (2002). |
|||
== Бібліяграфія == |
|||
* «Кола»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1977) |
|||
* «Дэбют»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1978) |
|||
* «Суседзі»: сцэнарый мастацкага фільма (1979) |
|||
* «Выбар»: п’еса (паст. 1979) |
|||
* «Святая птушка»: зборнік апавяданняў (1979) |
|||
* «Буслянё»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1980) |
|||
* «Як гартавалася сталь»: інсцэніроўка рамана [[М. Астроўскі|М. Астроўскага]] (паст. 1980) |
|||
* «Парог»: п’еса (паст. 1981) |
|||
* «Сінявочка»: казка для дзяцей (1981) |
|||
* «[[Купальская ноч (фільм)|Купальская ноч]]»: сцэнарый мастацкага фільма (1982) |
|||
* «Апошні ўзлёт»: п’еса (паст. 1982) |
|||
* «Вечар»: п’еса (паст. 1983) |
|||
* «[[Белыя росы]]»: сцэнарый мастацкага фільма (1984) |
|||
* «Радавыя»: п’еса (паст. 1984) |
|||
* «Восеньскія сны»: сцэнарый мастацкага фільма (1986) |
|||
* «Майстар і Маргарыта»: інсцэніроўка рамана [[М. Булгакаў|М. Булгакава]] (паст. 1987) |
|||
* «Дыялог»: зборнік п’ес (1987) |
|||
* «Злом»: п’еса (паст. ў 1988) |
|||
* «Вежа»: п’еса, разам з [[У. Някляеў|У. Някляевым]] (паст. 1990) |
|||
* «Купала»: трагедыя (1994) — увасабляе трагізм міжусобнай барацьбы ў ВКЛ напярэдадні Крэўскай уніі 1385 |
|||
* «Адцуранне» (1994) — фантасмагарычны погляд на эсхаталагічную загадку краю і народа |
|||
* «Песня пра зубра» (1994) — па матывах паэмы [[М. Гусоўскі|М. Гусоўскага]] |
|||
* «Палачанка» (1998) |
|||
* «Чорная панна Нясвіжа» (1999) |
|||
* «Прынц Мамабук»: камедыя (1999) |
|||
* «Крыж»: зборнік п’ес (2000) |
|||
{{зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
|||
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Аляксей Дудараў}} |
|||
* Астроўская, Т. Драматургічныя дамінанты ў апавяданнях Аляксея Дударава / Т. Астроўская // Роднае слова. — 2008. — № 6. — С. 30-32. |
|||
* {{крыніцы/БП 1917-90|Дудараў Аляксей}} |
|||
* Дудараў Аляксей // Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны слоўнік: у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч (і інш.). — Мн., 1993. — Т. 2. — С. 396—399. |
|||
* Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 1998. — Т. 6. — С. 253. |
|||
* Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Памяць: Дубровенскі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі: у 2 кн. / рэдкал.: А. Я. Гаўруцікаў (і інш.); мастак Э. Э. Жакевіч. — Мн., 1997. — Кн. 1. — С. 513—514. |
|||
* Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (і інш.). — Мн., 1996. — Т. 3. — С. 311—312. |
|||
{{DEFAULTSORT:Дудараў Аляксей}} |
|||
[[Катэгорыя:Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР]] |
|||
[[Катэгорыя:Драматургі Беларусі]] |
|||
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]] |
|||
[[Катэгорыя:Пісьменнікі СССР]] |
|||
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]] |
Версія ад 09:16, 2 кастрычніка 2020
Аляксей Дудараў | |
---|---|
Асабістыя звесткі | |
Дата нараджэння | 6 чэрвеня 1950 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 27 лютага 2023 (72 гады) |
Месца смерці | |
Пахаванне | |
Грамадзянства | |
Альма-матар | |
Месца працы | |
Прафесійная дзейнасць | |
Род дзейнасці | драматург, пісьменнік, сцэнарыст |
Жанр | п’еса |
Мова твораў | беларуская |
Грамадская дзейнасць | |
Член у | |
Прэміі | |
Узнагароды |
Аляксей Ануфрыевіч Дудараў (нар. 6 чэрвеня 1950, в. Кляны, Дубровенскі раён, Віцебская вобласць) — беларускі драматург.
Біяграфія
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і калгаснікаў. Скончыў у 1968 годзе Наваполацкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча нафтавікоў, працаваў слесарам на нафтаперапрацоўчым заводзе. Скончыў у 1976 годзе Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут па спецыяльнасці «акцёр драмы і кіно». Працаваў акцёрам, загадчыкам літаратурнай часткі ТЮГа (1976—1979), членам сцэнарна-рэдакцыйнай калегіі «Тэлефільм» (Мінск, 1976—1983). З’яўляўся сябрам Саюза пісьменнікаў СССР (з 1979). З’яўляецца сакратаром Саюза тэатральных дзеячаў Беларусі (з 1987). Член Беларускага ПЭН-цэнтра (з 1989). У 1991—2002 г. займаў пасаду галоўнага рэдактара часопіса «Мастацтва». З 2003 па 2013 г. з’яўляўся мастацкім кіраўніком Драматычнага тэатра Беларускай арміі.
Творчасць
Дэбютаваў у друку ў 1973. Пісаў апавяданні, казкі для дзяцей. Вядомы як драматург і кінадраматург. Выдаў зборнікі апавяданняў «Святая птушка» (1979). Па сцэнарыях А. Дударава пастаўлены кароткаметражныя і мастацкія фільмы («Суседзі», 1979, «Белыя росы», 1984, і інш.).
Аўтар п’ес «Выбар» (паст. 1979), «Парог» (паст. 1981), «Вечар» (паст. 1983), «Злом» (1989). П’есы «Апошні ўзлёт» (паст. 1982) і «Радавыя» (паст. 1984) прысвечаны падзеям Вялікай Айчыннай вайны. Трагедыя «Купала» (1994) увасабляе трагізм міжусобнай барацьбы ў ВКЛ напярэдадні Крэўскай уніі 1385, «Адцуранне» (1994) — фантасмагарычны погляд на эсхаталагічную загадку краю і народа. «Песня пра зубра» (1994) — сцэнічная варыяцыя па матывах паэмы М. Гусоўскага. Гістарычныя асобы ў яго творах не пафасна рамантызаваныя, а людзі, падуладныя моцным пачуццям, часам здольныя памыляцца, але ўнутрана годныя.
У п’есе «Палачанка» (1998) Аляксей Дудараў паказвае гісторыю шлюбу Рагнеды і Уладзіміра ў святле вялікіх пачуццяў, страсцей. Палачанка праклінае Уладзіміра, і праклён гэты, у духу рамантызаваных твораў, пераносіцца на лёс усёй радзімы. А. Дудараў вельмі актыўна працуе ў жанры гістарычнай драмы: п’есы «Князь Вітаўт», «Ядвіга», «Чорная панна Нясвіжа», «Крыж» і інш. Гледача ў творах А. Дударава на гістарычную тэму прывабліваюць дынамічнасць сюжэта, займальнасць інтрыгі, экзотыка і захаваны каларыт эпохі. У творах драматурга сустракаем незвычайнага героя, надзеленага такімі вартасцямі, як вернасць ідэалу, высакароднасць, шляхетнасць, самаахвярнасць, адданасць Бацькаўшчыне.
Драматург абапіраўся на пэўную літаратурную традыцыю, калі ствараў меладраму «Кім» (2001). У гэтым творы падлетак шукае сродкі, каб вылечыць ад цяжкай хваробы сваю названую сястру, кідаецца ў розныя авантуры, якія прыводзяць да самых неверагодных метамарфозаў і супадзенняў. У фінале расчулены глядач атрымлівае чаканы «хэпі-энд». Да жанру «меладраматычнага дэтэктыву» належыць таксама п’еса А. Дударава «Люці» (2002).
Пераклаў на беларускую мову хроніку У. Шэкспіра «Рычард III».
Тэатральныя пастаноўкі
Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета:
- 2013 — «Князь Вітаўт» (пастаноўка Ю. Траяна)
Дняпроўскі акадэмічны тэатр драмы і камедыі:
- 2004 — «В сумерках» (пастаноўка Ж. А. Мельнікаў)
Прэміі і ўзнагароды
Узнагароджаны ордэнам «Знак Пашаны» і інш. узнагародамі. Лаўрэат прэмій Ленінскага камсамола Беларусі (1982) за зборнік апавяданняў «Святая птушка» і п’есу «Выбар», Ленінскага камсамола (1984) за творы апошніх год, Дзяржаўнай прэміі СССР (1985) за спектакль «Радавыя», прэміі Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (2002).
Бібліяграфія
- «Кола»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1977)
- «Дэбют»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1978)
- «Суседзі»: сцэнарый мастацкага фільма (1979)
- «Выбар»: п’еса (паст. 1979)
- «Святая птушка»: зборнік апавяданняў (1979)
- «Буслянё»: сцэнарый кароткаметражнага фільма (1980)
- «Як гартавалася сталь»: інсцэніроўка рамана М. Астроўскага (паст. 1980)
- «Парог»: п’еса (паст. 1981)
- «Сінявочка»: казка для дзяцей (1981)
- «Купальская ноч»: сцэнарый мастацкага фільма (1982)
- «Апошні ўзлёт»: п’еса (паст. 1982)
- «Вечар»: п’еса (паст. 1983)
- «Белыя росы»: сцэнарый мастацкага фільма (1984)
- «Радавыя»: п’еса (паст. 1984)
- «Восеньскія сны»: сцэнарый мастацкага фільма (1986)
- «Майстар і Маргарыта»: інсцэніроўка рамана М. Булгакава (паст. 1987)
- «Дыялог»: зборнік п’ес (1987)
- «Злом»: п’еса (паст. ў 1988)
- «Вежа»: п’еса, разам з У. Някляевым (паст. 1990)
- «Купала»: трагедыя (1994) — увасабляе трагізм міжусобнай барацьбы ў ВКЛ напярэдадні Крэўскай уніі 1385
- «Адцуранне» (1994) — фантасмагарычны погляд на эсхаталагічную загадку краю і народа
- «Песня пра зубра» (1994) — па матывах паэмы М. Гусоўскага
- «Палачанка» (1998)
- «Чорная панна Нясвіжа» (1999)
- «Прынц Мамабук»: камедыя (1999)
- «Крыж»: зборнік п’ес (2000)
Зноскі
Літаратура
- Аляксей Дудараў // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.
- Астроўская, Т. Драматургічныя дамінанты ў апавяданнях Аляксея Дударава / Т. Астроўская // Роднае слова. — 2008. — № 6. — С. 30-32.
- Дудараў Аляксей // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
- Дудараў Аляксей // Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны слоўнік: у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч (і інш.). — Мн., 1993. — Т. 2. — С. 396—399.
- Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 1998. — Т. 6. — С. 253.
- Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Памяць: Дубровенскі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі: у 2 кн. / рэдкал.: А. Я. Гаўруцікаў (і інш.); мастак Э. Э. Жакевіч. — Мн., 1997. — Кн. 1. — С. 513—514.
- Дудараў Аляксей Ануфрыевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (і інш.). — Мн., 1996. — Т. 3. — С. 311—312.
- Нарадзіліся 6 чэрвеня
- Нарадзіліся ў 1950 годзе
- Нарадзіліся ў Дубровенскім раёне
- Памерлі 27 лютага
- Памерлі ў 2023 годзе
- Памерлі ў Мінску
- Пахаваныя на Усходніх могілках Мінска
- Выпускнікі Беларускай акадэміі мастацтваў
- Постаці Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача
- Супрацоўнікі часопіса «Мастацтва»
- Члены Саюза пісьменнікаў СССР
- Члены Беларускага саюза тэатральных дзеячаў
- Члены Беларускага ПЭН-цэнтра
- Члены Саюза беларускіх пісьменнікаў
- Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР
- Лаўрэаты прэміі Ленінскага камсамола
- Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
- Заслужаныя дзеячы мастацтваў Беларускай ССР
- Асобы
- Пісьменнікі паводле алфавіта
- Драматургі Беларусі
- Пісьменнікі Беларусі
- Пісьменнікі СССР
- Беларускамоўныя пісьменнікі