Падчашы вялікі літоўскі

Падчашы вялікі літоўскі — пасада ў ВКЛ. Мусіў быў падаваць чашніку напоі для разліву вялікаму князю. Папярэдне мусіў пакаштаваць напой сам.

З цягам часу пасада стала намінальнай, аднак лічылася вельмі ганаровай, яе звычайна займалі толькі магнаты з такіх магутных радоў, як Радзівілы, Сапегі, Хадкевічы і іншых.

У 1635 была таксама ўведзена пасада павятовага падчашага.

Спіс вялікіх падчашых літоўскіх

Асоба	Дата прыняцця пасады	Дата складання пасады альбо смерці	Заўвагі
Падчашыі ВКЛ
Алехна Манцігірдавіч	1410
Алехна Судзімонтавіч	1448	1477	Паступіў на вялікага літоўскага канцлера і віленскага ваяводу
Багдан Сянковіч-Госцкі	1488
Аляксандр Гальшанскі	1488	1492	Паступіў на віленскага кашталяна
Мікалай Радзівіл	1493	студзень 1505	Паступіў на вялікага літоўскага маршалка і троцкага ваяводу
Альбрэхт Гаштольд	студзень 1505	люты 1509	Адначасова ваявода новагародскі (1508-1509). Пазбаўлены пасады за ўдзел у мяцежы Глінскіх
Юрый Радзівіл	красавік 1510	1517	Адначасова ваявода кіеўскі (1511-1514)
Ян Радзівіл	1517	студзень 1542	Адначасова жамойцкі староста (з 1535). Памер
Геранім Аляксандравіч Хадкевіч	1542	1544	Паступіў на троцкага кашталяна
Мікалай Радзівіл Руды	1544	май 1551
Станіслаў Кезгайла	1551	1554	Памер
Мікалай Пятровіч Кішка	1555	2 мая 1569	Паступіў на падляшскага ваяводу
Вялікія падчашыі літоўскія
Крыштаф Радзівіл Пярун	май — чэрвень 1569	16 кастрычніка 1579	Паступіў на троцкага кашталяна і літоўскага падканцлера
Ян Кішка	кастрычнік 1579	1588	Адначасова жамойцкі староста. Паступіў на віленскага кашталяна
Канстанцін Астрожскі	1588	май 1588	Памер
Андрэй Сапега	10 мая 1588	14 мая 1592	Паступіў на менскага кашталяна
Крыштаф Дарагастайскі	1 мая 1592	май 1596	Паступіў на надворнага літоўскага маршалка
Ян Караль Хадкевіч	27 мая 1596	19 ліпеня 1599	Паступіў на жамойцкага старосту
Януш Радзівіл	1599	1619	Паступіў на віленскага кашталяна
Андрэй Лаўрынавіч Война	1 чэрвеня 1620	1630	Памер
Мікалай Весялоўскі	1630	15 сакавіка 1633	Паступіў на жамойцкага кашталяна
Крыштаф Сапега	8 сакавіка 1633	27 лістапада 1637	Памер
Жыгімонт Караль Радзівіл	22 лютага 1638	ліпень 1642	Паступіў на новагародскага ваяводу. Памер у тым жа годзе
Гедэон Міхал Трызна	1642	5 красавіка 1644	Паступіў на вялікага літоўскага падскарбія
Казімір Тышкевіч	12 красавіка 1644	3 кастрычніка 1652	Памер
Міхал Кароль Радзівіл	4 студзеня 1653	1656	Памер
Міхал Казімір Радзівіл	16 жніўня 1656	18 лютага 1661	Паступіў на віленскага кашталяна
Крыштаф Патоцкі	1661	1675	Памер
Ян Кароль Дольскі	3 лютага 1676	22 чэрвеня 1685	Паступіў на надворнага літоўскага маршалка
Ежы Юзаф Радзівіл	8 чэрвеня 1686	31 снежня 1688	Паступіў на троцкага ваяводу
Марцін Міхал Крышпін-Кіршэнштэйн	1689	1 кастрычніка 1697	Паступіў на троцкага кашталяна
Казімір Чартарыйскі	15 жніўня 1699	1707	Паступіў на вялікага літоўскага падскарбія
Ежы Геранім Крышпін-Кіршэнштэйн	1707	1709
Казімір Чартарыйскі	1709	1712	Другі раз. Паступіў на літоўскага падканцлера
Фрыдэрык Юзаф Дэнгаф	23 красавіка 1712	1723	Памер
Ян Клеменс Браніцкі	1723	1724	Адмовіўся ад пасады
Аляксандр Пацей	23 сакавіка 1724	31 сакавіка 1739	Паступіў на віцебскага кашталяна
Геранім Фларыян Радзівіл	31 сакавіка 1739	25 жніўня 1750	Паступіў на вялікага літоўскага харужага
Антоні Тадэвуш Пшаздзецкі	1 верасня 1750	7 чэрвеня 1752	Паступіў на вялікага літоўскага рэферэндара
Караль Станіслаў Радзівіл "Пане Каханку"	7 чэрвеня 1752	23 кастрычніка 1752	Паступіў на вялікага літоўскага мечніка
Казімір Адрыян Масальскі	23 кастрычніка 1752	1756	Пакінуў пасаду па стану здароўя
Ян Мікалай Масальскі	20 снежня 1756	студзень 1763	Брат папярэдняга. Памер
Яўхім Кароль Патоцкі	3 лютага 1763	1780	Адмовіўся ад пасады
Піліп Нерэюш Алізар-Ваўчкевіч	30 жніўня 1780	1794	Адмовіўся ад пасады
Юзаф Ігнацы Касакоўскі	1794	1795	Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання Рэчы Паспалітай

Глядзі таксама

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 788 с.: іл. ISBN 985-11-0378-0.
Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.