Горы Азербайджана
Горы Азербайджана — больш за палову тэрыторыі Азербайджана займаюць горы, якія адносяцца да сістэмы Вялікага Каўказа на поўначы і Малога Каўказа на захадзе і паўднёвым захадзе. Разам з Талышскімі гарамі, яны ахопліваюць Кура-Араксінскую нізіну з поўначы, захаду і паўднёвага ўсходу.[1]
Базардзюзю
[правіць | правіць зыходнік]Найвышэйшай горнай вяршыняй рэспублікі з'яўляецца вяршыня Базардзюзю, вышынёй 4466 метраў.
У паўднёва-ўсходняй частцы Вялікага Каўказа ёсць 2 горныя хрыбты: з вяршыняй Базардзюзю (4466 метраў) Галоўны або межавы, з вяршыняй Шахдаг (4243 метра) Вялікі ці Бакавы. Да паўднёвым захадзе горныя хрыбты паступова памяншаюцца на 1000-700 метраў. Малы Каўказ ахоплівае паўднёва-заходнюю і заходнюю часткі рэспублікі, валодае параўнальна невялікі узвышшам, з'яўляецца горнай тэрыторыяй са складанай структурай. Асноўнымі горнымі хрыбтамі з'яўляюцца Мураўдаг, Шахдаг і Зангезур. Карабахскае пласкагор'е, пачынаючы ад поўдня Мураўдага да ракі Аракс, знаходзіцца на дугападобных конусах патухлых вулканаў і лаве чацвёртага перыяду.
Шахдаг
[правіць | правіць зыходнік]
Шахдаг — горная вяршыня ва ўсходняй частцы Вялікага Каўказа, у сістэме Бакавога хрыбта. Складзеная пераважна вапнякамі і даламітамі. Вышыня 4243 метраў. Ландшафт фармуюць ледавікі, вадаспады і высакагорныя лугі. У заходняй частцы Шахдагскага масіва, сярод скал на вышыні каля 3700-3800 м размешчаны два возеры, дарога да іх ляжыць праз заходнія «вароты» Шахдага" — вузкую цясніну, па якой сцякае адзін з прытокаў ракі Шахнабад. З гэтага боку Шахдаг вельмі моцна, падвяргаючыся эрозіі пад уздзеяннем ветру і ападкаў, разбураецца.[2][3]
Талышскія горы
[правіць | правіць зыходнік]Талышскія горы размешчаны на паўднёва-ўсходняй ўскраіне краіны і складаюць пераходнае звяно ад гор Малога Каўказа да Эльбурских гор. Яны складаюцца з трох асноўных горных хрыбтоў вышынёй 2477 метраў: Талышский межавы хрыбет, Пештасарский і Буроварский хрыбты. У адміністрацыйным плане на тэрыторыі Азербайджана Талышские горы размешчаны ў Астарынскім, Ленкаранскім, Лерыцккім, Масалінскім, Ярдымлінскім і Джалілабадскім раёнах Азербайджана, а таксама ў Наминском, Астарынскім, Фуманскскім, Масальскі, Калурскім і Масулінскім шахрэстанах Ірана.[4]
Янар Даг
[правіць | правіць зыходнік]
Гара Янар Даг (бел.: «Гара, якая гарыць») размешчана на тэрыторыі вёскі Мамадлі, Апшэронскага раёна Азербайджана. Паводле распараджэння прэзідэнта Азербайджанскай Рэспублікі Ільхама Аліева ад 2 мая 2007 года, у сувязі з аховай гары Янар Даг і развіццём турызму ў дадзенай мясцовасці быў створаны дзяржаўны гісторыка-культурны і прыродны запаведнік пад аднайменнай назвай.[5]
Мураўдаг
[правіць | правіць зыходнік]Мураўдаг — найбольш высокі горны хрыбет у сістэме Малога Каўказа. Даўжыня каля 70 км, вышыня 3724 м (гара Гямыш). Складзены пераважна асадкава-вулканагеннай тоўшчай са скалістым грэбнем.[6]
Геязань
[правіць | правіць зыходнік]Геязань (азерб.: Göyəzən) — адзінкавая скалістая гара вулканічнага паходжання, вышынёй 858 метраў. Размешчана на дне шырокай пласкадонныя кальдерной катлавіны ў басейне ніжняга цячэння ракі Джогас (левы прыток ракі Акстафы) у Казахскім раёне Азербайджана, за 15-16 км ад раённага цэнтра горада Казах.[7]
Спіс самых высокіх гор
[правіць | правіць зыходнік]Вялікі Каўказ
[правіць | правіць зыходнік]| Вышыня (м) | Назва | Арыгінальнае назва |
|---|---|---|
| 4466[8] | Базардзюзю | Bazardüzü |
| 4243[8] | Шахдаг | Şahdağ |
| 4206[8] | Туфандаг | Tufandağ |
| 4126[8] | Базарюрд | Bazaryurd |
| 4116[8] | Ярыдаг | Yarıdağ |
| 4079[8] | Чарундаг | Çarındağ |
| 4042[8] | Пік Ільхам | İlham zirvəsi |
| 4020[8] | Рагдан | Raqdan |
Малы Каўказ
[правіць | правіць зыходнік]| Вышыня (м) | Назва | Арыгінальнае назва |
|---|---|---|
| 3906[8] | Капыджык | Qapıcıq dağı |
| 3865[8] | Алагёз | Alagöz |
| 3827[8] | Агдабан | Ağdaban dağı |
| 3814[8] | Казангёльдаг | Qazangöldağ |
| 3754[8] | Сарыдэрэ | Sarıdərə dağı |
| 3724[8] | Гямыш | Gamışdağ |
| 3613[8] | Дэлідаг | Dəlidağ |
| 3560[8] | Дэвебойну | Dəvəboynu dağı |
| 3549[8] | Кашбулак | Qoşabulaq dağı |
| 3437[8] | Кэтыдаг | Kəti dağı |
| 3367[8] | Гіналдаг | Hinaldağ |
| 3364[8] | Алінджа | Əlincə dağı |
Талышскія горы
[правіць | правіць зыходнік]| Вышыня (м) | Назва | Арыгінальнае назва |
|---|---|---|
| 2493[8] | Кюмюркёй | Gömürgöy |
| 2433[8] | Гызюрду | Qızyurdu |
Галерэя
[правіць | правіць зыходнік]- widths="160px"
-
Горны рэльеф у Кубінскім раёне -
Горны краявід у Шэкі -
Высакагорная вёска Хыналыг -
Від на вяршыню Базардзюзю -
-
Талышскія горы -
Талышскія горы -
Талышскія горы -
-
Янар Даг
Зноскі
- ↑ CIA — The World Factbook (кніга фактаў ЦРУ) Архівавана 9 ліпеня 2016. (англ.)
- ↑ Шахдаг ў БСЭ Архівавана 15 ліпеня 2014. (руск.)
- ↑ Шахдаг (4243 м) з поўначы Архівавана 16 чэрвеня 2009. (руск.)
- ↑ Талышскія горы(недаступная спасылка) (руск.)
- ↑ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI: «Yanar dağ» dövlət tarix-mədəniyyət və təbiət qoruğunun yaradılması haqqında (азерб.)
- ↑ Муровдаг(недаступная спасылка) (руск.)
- ↑ Гейазан(недаступная спасылка) (руск.)
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х Азербайджанскія Горныя Вяршыні Tourism.az (руск.)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Гроссгейм А.А. У гарах Талыша. М., Выд. Акадэміі Навук СССР, 1960 г. (руск.)
- Allenbach P., "Geologie und Petrographie des Damavand und Nordische Elburz (Talisch, Baghrow)",Iran, Mitteil.Geol.Inst.Eidgenossidchen Tech. Hochschule Univ. Zurich, 1966, N. F. 63. (ням.)
- Ш.А. Азізбек і інш., "Геалогія і вулканізму Талыша", Баку, "Элм", Інстытут геалогіі ім. І.М. Губкіна (руск.)
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Бо гэта нашы горы… Архівавана 9 лютага 2014. (руск.)
