Карл Манэ Георг Сігбан

Карл Манэ Георг Сігбан
шведск.: Karl Manne Georg Siegbahn
Шведскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі
Дата нараджэння	3 снежня 1886(1886-12-03)[…]
Месца нараджэння	Эрэбру-Мікалай[d], Швецыя
Дата смерці	24 верасня 1978(1978-09-24) (91 год)
Месца смерці	Энгельбрэкт[d], камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя
Месца пахавання	Engelbrektskyrkans kolumbarium[d]
Грамадзянства	Швецыя
Жонка	Karin Högbom[d]
Дзеці	Кай Манэ Бёр'е Сігбан і Bo Siegbahn[d]
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Лундскі ўніверсітэт Упсальскі ўніверсітэт
Альма-матар	Лундскі ўніверсітэт Norra Real[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Шведская каралеўская акадэмія навук Французская акадэмія навук Каралеўскае фізіяграфічнае таварыства ў Лундзе[d] Шведская каралеўская акадэмія інжынерных навук[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Каралеўская акадэмія ваенных навук[d] Расійская акадэмія навук
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1924)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Манэ Георг Сігбан, таксама Зігбан (шведск.: Karl Manne Georg Siegbahn; 3 снежня 1886, Эрэбру, Швецыя — 24 верасня 1978, Стакгольм, Швецыя) — шведскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы ў 1924 годзе «за адкрыцці і даследаванні ў вобласці рэнтгенаўскай спектраскапіі». Заснавальнік рэнтгенаўскай і ядзернай спектраскапіі.

Біяграфія

Манэ Сігбан нарадзіўся ў сям’і станцыйнага наглядчыка шведскай чыгункі Нільса Рэйнхальда Георга Сігбана і яго жонкі Эмы Сафіі Мацільды (нар. Цэтэнберг). У 1906 годзе Сігбан паступіў ва ўніверсітэт Лунда, які ён скончыў ў 1911 годзе абаронай доктарскай дысертацыі па тэме «Вымярэнне магнітнага поля». Ужо з 1907 па 1911 гг. Сігбан працуе асістэнтам прафесара Іагана Рыдберга. Пасля абароны дысертацыі Сігбан становіцца дацэнтам і ў 1915 годзе прафесарам. Пасля смерці Рыдберга ў 1919 годзе Сігбан займае яго кафедру. У 1923 годзе Сігбан пераходзіць ва Упсальскі ўніверсітэт і ў 1937 годзе становіцца прафесарам-даследчыкам ў Шведскай каралеўскай акадэміі навук. З 1938 па 1947 гг. Сігбан — прэзідэнт міжнароднага саюза чыстай і прыкладной фізікі (IUPAP).

Аўтар навуковых прац па спектраскапіі рэнтгенаўскага выпрамянення, ядзернай фізіцы і ядзернай спектраскапіі.

Прапанаваў новыя метады атрымання рэнтгенаўскіх спектраў высокага раздзялення, вывучыў рэнтгенаўскія спектры хімічных элементаў і адкрыў новыя спектральныя лініі.

Выявіў дысперсію рэнтгенаўскіх прамянёў. Сканструяваў шэраг спектральных прылад.

Член Шведскай АН (1922), Лонданскага каралеўскага таварыства (1933). Замежны член АН СССР (1958).

У 1914 годзе Сігбан пабраўся шлюбам з Катрын Хегбом. Бацька двух сыноў: Бо (1915), які зрабіў кар’еру дыпламата, і Кай (1918), які стаў фізікам і атрымаў у 1981 годзе Нобелеўскую прэмію.

Узнагароды

• 1948 — Медаль Дудэля
• 1940 — Медаль Румфарда
• 1934 — Медаль Х’юза
• 1924 — Нобелеўская прэмія па фізіцы

Літаратура

• Сігбан, Зігбан Карл Мане Георг // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 365. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)