Іосіп Броз Ціта

Іосіп Броз Ціта сербахарв.: Јосип Броз, Josip Broz
15-ы Генеральны сакратар ЦК СКЮ
14 сакавіка 1949 — 4 мая 1980
Папярэднік:	Драга Марушыч
Пераемнік:	Бранка Мікуліч
Старшыня Урада ФНРЮ
7 сакавіка 1945 — 14 студзеня 1953
Папярэднік:	Драга Марушыч як прэм'ер-міністр урада ў выгнанні
Пераемнік:	ён жа як Старшыня Федэральнага Выканаўчага Савета
Прэзідэнт Югаславіі
14 студзеня 1953 — 4 мая 1980
Папярэднік:	Іва Рыбар (як Старшыня Прэзідыума Народнага сходу)
Пераемнік:	Лазар Калішэўскі (як Старшыня Прэзідыума)
1-ы Старшыня Федэральнага Выканаўчага Савета Югаславіі
14 студзеня 1953 — 29 чэрвеня 1963
Папярэднік:	пасада заснавана
Пераемнік:	Петар Стамбаліч
1-ы Старшыня Прэзідыума СФРЮ
16 мая 1974 — 4 мая 1980
Папярэднік:	пасада заснавана
Пераемнік:	Лазар Калішэўскі
1-ы Саюзны сакратар народнай абароны Югаславіі
7 сакавіка 1945 — 14 студзеня 1953
Папярэднік:	пасада заснавана; Іван Шубашыч як міністр абароны ўрада ў выгнанні
Пераемнік:	Іван Гошняк
1-ы Генеральны сакратар Руху недалучэння
1 верасня 1961 года — 5 кастрычніка 1964 года
Папярэднік:	пасада заснавана
Пераемнік:	Гамаль Абдэль Насер
Партыя:	1) СДПХС (1910—1920) 2) СКЮ (з 1920)
Адукацыя:	Міжнародная ленінская школа[d]
Дзейнасць:	палітык, камісар, токар, дзяржаўны дзеяч, змагар Супраціўлення
Член у:	Сербская акадэмія навук і мастацтваў[d] (4 мая 1980) Македонская акадэмія навук і мастацтваў Славенская акадэмія навук і мастацтваў Антыфашысцкае веча народнага вызвалення Югаславіі[d]
Веравызнанне:	атэізм і Lapsed Catholic[d]
Нараджэнне:	7 мая 1892(1892-05-07) Кумравец, Каралеўства Харватыя і Славонія, Аўстра-Венгрыя
Смерць:	4 мая 1980(1980-05-04) (87 гадоў) Любляна, Сацыялістычная Рэспубліка Славенія, СФРЮ
Пахаванне:	Дом кветак, Бялград
Дынастыя:	Брозы[d]
Бацька:	Франц Броз
Маці:	Марыя Явершак
Жонка:	1) Пелагея Дзянісаўна Белавусава (1918—1939) 2) Герта Хас (1940-43) 3) Даваранка Паўнавіч (1941—1946) 4) Ёванка Будзісаўлевіч (з 1952)
Дзеці:	сыны: Жарка, Аляксандар, Хінка дачка: Злаціца
Ваенная служба
Гады службы:	1941—1980
Род войскаў:	Інтэнацыянальныя брыгады[d]
Званне:	маршал Югаславіі
Бітвы:	Першая сусветная вайна,Другая сусветная вайна
Аўтограф:
Узнагароды:	СФРЮ: Шаблон:Ордэн Рэспублікі з залатым вянком Шаблон:Ордэн Югаслаўскай Народнай Арміі з лаўровым вянком СССР: Іншых дзяржаў: Шаблон:Крыж Добраахвотнікаў (1939—1945) Шаблон:Вялікі крыж ордэна Мануеля Амадора Гуерэра Шаблон:Медаль 2500-годдзя заснаванні Персідскай імперыі

Іосіп Броз (сербахарв.: Јосип Броз, Josip Broz), партыйны псеўданім Ціта (сербахарв.: Тито, Tito), пасля псеўданім і прозвішча злучыліся (25 мая 1892, Кумравец, Харватыя і Славонія, Аўстра-Венгрыя — 4 мая 1980, Любляна, СР Славенія, Югаславія) — лідар Югаславіі з канца Другой Сусветнай вайны да сваёй смерці (1945—1980), маршал (1943).

Нарадзіўся ў сяле Кумравец у аўстра-венгерскай Харватыі і Славоніі, у сям’і харвата і славенкі. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне, трапіў у рускі плен. Удзельнік Грамадзянскай вайны ў Расіі (уступіў у Чырвоную гвардыю). У 1920 годзе вярнуўся на радзіму, член КПЮ. У 1935—1936 гг. — у Маскве ў Камінтэрне. З 1937 г. узначальваў КПЮ.

У 1941 годзе арганізаваў супраціўленне югаславаў нямецка-фашысцкай агрэсіі. Пад канец вайны югаслаўскі ўрад у выгнанні прызнаў Ціта вярхоўным камандуючым Народна-вызваленчай арміі Югаславіі (НВАЮ). Разам з савецкімі войскамі НВАЮ вызваляла Югаславію.

Пасля вызвалення краіны — прэм’ер-міністр і міністр замежных спраў. Выступіў супраць планаў савецкага кіраўніцтва стварэння Балканскай федэрацыі, што выклікала разрыў адносін паміж Югаславіяй і СССР.

З 1953 годзе — прэзідэнт краіны. Адносіны паміж СФРЮ і СССР нармалізаваліся пры М. Хрушчове. Ціта падтрымаў аднаўленне парадку ў Венгрыі ў 1956 г., але выступіў супраць аналагічнай акцыі Арганізацыі Варшаўскага дагавора ў Чэхаславакіі ў 1968.

Адзін з ініцыятараў стварэння Руха недалучэння, у якім Югаславія заняла віднае месца.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іосіп Броз Ціта
• Ціта
• Узнагароды І. Ціта
• Шыпы і ружы ад Броз Ціта