Каралёва Слабада 2: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др clean up using AWB (7893) |
др clean up using AWB (7794) |
||
| Радок 61: | Радок 61: | ||
}} |
}} |
||
'''Каралева Слабада́-2'''<ref>Гарады і вёскі Беларусі. Гомельская вобласць. Мн., 2005.</ref>, |
'''Каралева Слабада́-2'''<ref>Гарады і вёскі Беларусі. Гомельская вобласць. Мн., 2005.</ref>, '''Каралеўская Слабада́-2'''<ref>РАПАНОВІЧ Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Гомельскай вобласці. Мн., [[1986]].</ref> — [[вёска]] ў Краснаўскім сельсавеце [[Светлагорскі раён|Светлагорскага раёна]] Гомельскай вобласці Беларусі. Размешчана на паўночным захадзе [[Раён, адміністрацыйная адзінка|раёна]], на [[Рака Бярэзіна|р. Бярэзіна]], у 2-х км ад шашы [[Горад Бабруйск|Бабруйск]] — [[Гарадскі пасёлак Парычы|Парычы]]. 5 км ад в. Краснаўка, 14 км ад г. п. Парычы, 39 км ад [[Горад Светлагорск|г. Светлагорска]]; 22 км ад г. Бабруйска [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]]<ref>Гомельская область. Общегеографический атлас. Мн., 2005, с. 2, 11, 12.</ref>. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
Версія ад 21:44, 25 сакавіка 2012
|
Каралёва Слабада-2
Каралёва Слабада-2 на карце Беларусі ±   |
Каралева Слабада́-2[1], Каралеўская Слабада́-2[2] — вёска ў Краснаўскім сельсавеце Светлагорскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі. Размешчана на паўночным захадзе раёна, на р. Бярэзіна, у 2-х км ад шашы Бабруйск — Парычы. 5 км ад в. Краснаўка, 14 км ад г. п. Парычы, 39 км ад г. Светлагорска; 22 км ад г. Бабруйска Магілёўскай вобласці[3].
Гісторыя
Па назве можна меркаваць, што пасяленне заснавана ў 16 — 17 ст. на землях караля Рэчы Паспалітай (выснова кандыдата філалагічных навук А. Ф. Рогалева, г. Гомель)[4]. Паводле высноваў доктара гістарычных навук С. Я. Рассадзіна (г. Мінск), в. Каралеўская Слабада ўзнікла на месцы г. Казімір. Гэты горад быў утвораны ў 1643 г. з в. Слабада Бабруйскага староства Рэчыцкага павету Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ), Рэч Паспалітая[5]. У некаторых дакументах Казімір, які існаваў да 1655 г., пададзены пад назвамі Казімерава Слабада, Каралеўская Слабада.
Выказвалася меркаванне, што Каралеўская Слабада, магчыма, колісь называлася Бярэзінскае Сяло[6], якое разам са Стрэшынам у 1399 г. вялікі князь Вітаўт перадаў віленскаму капітулу (рада святароў кафедральнага касцёла св. Станіслава)[7]. У самой грамаце князя Вітаўта ад 03.04.1399 сяло не згадваецца, а гаворыцца: «дали есмо землю… на имя Березынская, къ Стрешину»[8].
У крыніцах 18 — 19 ст. сустракаюцца таксама найменні Каралеўская Слабодка, Казіміраўская Слабада. У рашэнні Сейму Рэчы Паспалітай 01.02.1717 г. Каралеўская Слабодка названая сярод уладанняў Рэчыцкага павету, якія ўносілі гіберну («зімовы хлеб», падатак для ўтрымання войска) на конную харугву надворнага падскарбія ВКЛ (з 1713 — Язэп Францішак Сапега). Вёска ўносіла 110 злотых[9]. З 01.07.1736 маёнтак Казіміраўская Слабада — ва ўладанні мужа і жонкі Садоўскіх, якія атрымалі яго ў цэсію ад Пятра Глушынскага[10].
З 22.07.1793, у выніку ІІ-га падзелу Рэчы Паспалітай — у Расійскай Імперыі, у Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. У рэвізскай казцы (спісе сялян) 1795 г. вёска названая як Казіміраўская Слабада, а ў дадатку да дакумента — Каралеўская Слабада; у рэвізскіх казках 1811 і 1834 г. — Казіміраўская Слабада, у 1850 г. — Каралеўская Слабада. У гэты перыяд маёнткам валодалі Прушаноўскія[5]. За 1835 г. у Каралеўскай Слабадзе згадваецца грэка-каталіцкі храм[11]. З 1874 г. маёнтак належаў Марыі Бажанавай, меў 356 валок, 2 млыны, мноства лугоў. Вёска мела 8 двароў, жыхары займаліся сельскай гаспадаркай, рыбалоўствам і плытніцтвам[6].
Згодна апісанню 1879 г., Каралеўская Слабада — цэнтр праваслаўнага прыходу ў ІІ-ой благачыннай акрузе Бабруйскага павету, у 3-х вярстах ад паштовай дарогі, у 7 вярстах ад паштовай станцыі Баравая, у 35 вярстах ад павятовага гораду і чыгункі. У навакольнай мясцовасці мелася т. з. «Каменная магіла», «якая была адчынена, і ў ёй знойдзена некалькі манет і 3 крыжыка на пахаванні.» На тэрыторыі прыходу быў таксама рымска-каталіцкі касцёл, «у якім на памяці яшчэ прыхаджан вялі частыя малебствы свяшчэннікі з уніятаў»[12].
Паводле дадзеных 1886 г., Каралеўская Слабада — сяло Парыцкай воласці Бабруйскага павету, тут 13 двароў, 108 жыхароў, царкоўны прыход[13]. Пры царкве дзейнічала школа; праводзіліся кірмашы 19 жніўня[14]. У 1887 г. сюды перасяліліся выхадцы з Віленскай і Ковенскай губерній — стараабраднікі (мясцовая назва — ковенцы). Адбыўся падзел на 2 вёскі — Каралеўская Слабада-1 і −2.
У 20 ст. у вёсцы працавала школа, мелася прыстань. З 17.07.1924 — у складзе ўтворанага Парыцкага (з 29.07.1961 — Светлагорскага) раёна; 20.08.1924 раён падзелены на сельсаветы, сярод якіх быў Каралеўскаслабадскі (да 16.07.1954)[15]. У перыяд акупацыі падчас ІІ-ой сусветнай вайны у вёсцы дзейнічала антыфашысцкая падпольная група[16].
У наш час
На 1.1.2005 у вёсцы пражывала 132 чал., з якіх 18 ва ўзросце да 18 гадоў, 57 — у працаздольным узросце і 57 ва ўзросце, старэйшым за працаздольны; налічвалася 60 двароў; 4 вуліцы, 2 завулкі. Вёска ў выніку аварыі на Чарнобыльскай АЭС знаходзіцца ў зоне радыяцыі да 5 — 15 Ku/км². Маюцца крама, аўтобусны прыпынак, з 2007 — вежы мабільнай тэлефоннай сувязі «Вэлком» і МТС. Праваслаўны прыход адносіцца да храма Святой роўнаапостальнай Марыі Магдаліны ў г. п. Парычы. З 2006 г. у вёсцы вядуцца археалагічныя раскопкі (ліпень ці жнівень).
Спасылкі
- ↑ Гарады і вёскі Беларусі. Гомельская вобласць. Мн., 2005.
- ↑ РАПАНОВІЧ Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Гомельскай вобласці. Мн., 1986.
- ↑ Гомельская область. Общегеографический атлас. Мн., 2005, с. 2, 11, 12.
- ↑ РОГАЛЕЎ А. Каралеўская Слабада // Светлагорскія навіны. 1990. 16 чэрвеня. С. 2.
- ↑ а б РАССАДИН С. Е. Гербовый привилей 1643 г. на магдебургию г. Казимежу в старостве Бобруйском / Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып 2. Мн., 2001, с. 215—223. Памылка ў зносках: памылковы тэг
<ref>; імя "rassadzin" вызначана некалькі разоў з розным зместам - ↑ а б Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. X. Warszawa, 1889, s. 799.
- ↑ Daniłowicz I. Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych; uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśninia dziejów Litwy, Rusi Litewskiéj i ościennych im krajów. T.1. Wilno, 1860, s. 317.
- ↑ ВАСЬКОЎ Ул. Каталіцтва ва ўсходняй Гомельшчыне // Архэ. 2007. № 12.
- ↑ Dyspozycyje repartycyi tak lokacyi zimowej / Volumina Legum. T. VI. Petersburg, 1860, s. 184—201.
- ↑ КІТУРКА І. Матэрыялы па гісторыі Рэчыцкага рэгіёна ў кнізе запісаў Метрыкі ВКЛ за 1735—1740 гг. / Чацвёртыя міжнародныя Доўнараўскія чытанні. Гомель, 2004, с. 56 — 64.
- ↑ ПОРОМЕНСКИЙ П. Паричское женское св. Марии Магдалины училище духовного ведомства. СПб., 1910.
- ↑ Описание церквей и приходов Минской епархии. Т. 7: Бобруйский уезд. Мн., 1879, с. 71 — 73.
- ↑ Волости и важнейшие селения Европейской России. Вып. V. Губернии Литовской и Белорусской областей. СПб., 1886.
- ↑ КАВАЛЕНКА А. Легенды і паданні Каралеўскай Слабады / Краязнаўчы сайт Гомеля і Гомельшчыны.
- ↑ ДУЛЕБА Г. І., КУРЫЛОВІЧ Г. М. З гісторыі населеных пунктаў Светлагоршчыны / Памяць: Светлагорск і Светлагорскі раён. У 2 кн. Кн. 2. Мн., 2003, с. 741—742.
- ↑ Хронограф / Bobr.by. Бобруйский портал.