Новы Запавет

Но́вы Запаве́т (грэч. Καινὴ Διαθήκη, Kainē Diathēkē) — збор кніг, які ўяўляе сабой адну з дзвюх, разам са Старым Запаветам, частак Бібліі.

Гісторыя

Tексты зыходна былі ананімнымі і аўтарства кожнага Евангелля было ўзгоднена толькі ў пачатку другога стагоддзя . У XVIII стагоддзі рашэнне пра аўтара ўпершыню было пастаўлена пад сумненне .

Зыходныя тэксты Новага Запавету, якія з'явіліся ў розны час, пачынаючы з другой паловы I стагоддзя н. э., былі напісаныя на грэчаскай кайнэ, якая лічылася агульнаўжывальнай мовай ўсходняга Міжземнамор'я ў першыя стагоддзі н. э. Канон Новага Запавету, які паступова сфармаваўся на працягу першых стагоддзяў хрысціянства, цяпер складаецца з 27 кніг - чатырох Евангелляў, якія апісваюць жыццё і пропаведзі Ісуса Хрыста, кнігі Дзеянняў апосталаў, якая з'яўляецца працягам Евангелля паводле Лукі, дваццаці аднаго паслання апосталаў, а таксама кнігі Адкрыцця Іаана Багаслова (Апакаліпсіс).

Паняцце «Новы Запавет» (лац.: Novum Testamentum) ўведзена апосталам Паўлам у першым і другім пасланнях Карынцянам:

Ён даў нам здольнасць быць слугамі Новага Запавету

Найбольш раннімі з тэкстаў Новага Запавету лічацца пасланні апостала Паўла, а найбольш познімі - творы Іаана Багаслова. Ірынэй Ліёнскі лічыў, што Евангелле паводле Матфея і Евангелле паводле Марка былі напісаныя ў той час, калі апосталы Пётр і Павел прапаведавалі ў Рыме (60-я гады н. э.), а Евангелле паводле Лукі трохі пазней.

Кнігі Новага Запавету

Спіс кніг Новага Запавету

Беларуская назва	Лацінскае назва	Скарачэнне			Мова арыгінала
		Бел.	Поўн.	Мін.
Евангелле паводле Мацвея	Evangelium secundum Matthaeum	Мф	Mt	Mt	Грэчаская (Кайнэ)
Евангелле паводле Марка	Evangelium secundum Marcum	Мр,Мк	Mk	M,Mk	Грэчаская (Кайнэ)
Евангелле паводле Лукі	Evangelium secundum Lucam	Лк	Lk	L,Lk	Грэчаская (Кайнэ)
Евангелле паводле Яна	Evangelium secundum Ioannem	Іаан	Jn	Jn,Jo	Грэчаская (Кайнэ)
Дзеянні Апосталаў	Actus Apostolorum	Дзеян	Acts	A	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Рымлянаў	Epistula ad Romanos	Рым	Rom	Ro	Грэчаская (Кайнэ)
Першы ліст Карынфянам	Epistula I ad Corinthios	1 Кар	1 Cor	1C	Грэчаская (Кайнэ)
Другі ліст Карынфянам	Epistula II ad Corinthios	2 Кар	2 Cor	2C	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Галатаў	Epistula ad Galatas	Гал	Gal	G	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Эфесянаў	Epistula ad Ephesios	Эф	Eph	E	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Філіпянаў	Epistula ad Philippenses	Філ	Phil	Phi	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Каласянаў	Epistula ad Colossenses	Кал	Col	C	Грэчаская (Кайнэ)
Першы ліст да Фесаланікійцаў	Epistula I ad Thessalonicenses	1 Фес	1 Thess	1Th	Грэчаская (Кайнэ)
Другі ліст да Фесаланікійцаў	Epistula II ad Thessalonicenses	2 Фес	2 Thess	2Th	Грэчаская (Кайнэ)
Першы ліст да Цімафея	Epistula I ad Timotheum	1 Цім	1 Tim	1T	Грэчаская (Кайнэ)
Другі ліст да Цімафея	Epistula II ad Timotheum	2 Цім	2 Tim	2T	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Ціта	Epistula ad Titum	Ціт	Tit	T	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Філімона	Epistula ad Philemonem	Флм	Philem	P	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст да Яўрэяў	Epistula ad Hebraeos	Гбр	Heb	H	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст Якава	Epistula Iacobi	Як	Jas	Ja	Грэчаская (Кайнэ)
Першы ліст Пятра	Epistula I Petri	1 Пет	1 Pet	1P	Грэчаская (Кайнэ)
Другі ліст Пятра	Epistula II Petri	2 Пет	2 Pet	2P	Грэчаская (Кайнэ)
Першы ліст Яна	Epistula I Ioannis	1 Ян	1 Jn	1J, 1Jn	Грэчаская (Кайнэ)
Другі ліст Яна	Epistula II Ioannis	2 Ян	2 Jn	2J, 2Jn	Грэчаская (Кайнэ)
Трэці ліст Яна	Epistula III Ioannis	3 Ян	3 Jn	3J, 3Jn	Грэчаская (Кайнэ)
Ліст Іуды	Epistula Iudae	Іуд	Jude	J	Грэчаская (Кайнэ)
Адкрыццё Яна Багаслова	Apocalypsis Ioannis	Адкр.	Rev	R	Грэчаская (Кайнэ)

Тэксты і пераклады

• Новы Запавет на мове арыгінала (стар.-грэч.)

Літаратура

• Брюс М. Мецгер. Текстология Нового Завета. Рукописная традиция, возникновение искажений и реконструкция оригинала (библиотека о. Якова Кротова)
• Владимиров А. Текстология Нового Завета / Апостолы. — М.: Беловодье, 2003. — С. 9-25 ISBN 5-93454-037-8
• Поиск «Богослова» в текстах «Нового Завета»
• Свенцицкая И., Трофимова М. Апокрифы древних христиан (Электронная Библиотека апокрифов)
• Толкование на Новый Завет. Библейская Энциклопедия. Труд и издание Архимандрита Никифора. Москва. 1891. (Поиск толкования слов и их употребления в Библии)

Спасылкі

• Пераклад кніг Новага Запавету на сайце catholic.by