Калуга

Горад Калуга руск.: Калуга Герб Сцяг Краіна Расія Рэгіён Калужская вобласць Каардынаты 54°32′ пн. ш. 36°16′ у. д. Кіраўнік Дзмітрый Дзянісаў[d] Першая згадка 1371 Плошча 125,5 км² Вышыня цэнтра 190 м Водныя аб’екты Ака і Ячанскае вадасховішча[d] Насельніцтва ▲ 327 650 чалавек (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 4842 Паштовыя індэксы 248xxx Аўтамабільны код 40 Афіцыйны сайт kaluga-gov.ru Калуга на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Калуга — горад у цэнтральнай Расіі, адміністрацыйны цэнтр (з 1944 года) Калужскай вобласці. Насельніцтва: 329 тыс. чалавек (2024). Горад размешчаны на берагах Акі, паблізу ракі Ячэнкі, за 190 км на паўднёвы захад ад Масквы. Чыгуначная станцыя на лініі Масква — Кіеў.

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў 1371 годзе ў грамаце вялікалітоўскага князя Альгерда. Узнік як памежная крэпасць на паўднёва-заходніх межах Маскоўскай дзяржавы. З 15 стагоддзя Калуга ўваходзіць у склад Маскоўскага княства (у 1505-18 гадах — самастойнае ўдзельнае княства). У 1607 годзе Калуга — цэнтр сялянскага паўстання пад правадырствам І. І. Балотнікава. У 1708 годзе Калуга ўвайшла ў Маскоўскую губерню, з 1777 года цэнтр Калужскага намесніцтва, з 1796 года — Калужскай губерні. У 17-19 ст. гуляла значную ролю як гандлёвы цэнтр. У Калузе пражыў большую частку свайго жыцця і пахаваны К. Э. Цыялкоўскі. У кастрычніку 1941 года акупавана нацысцкімі захопнікамі, вызвалена 30 снежня 1941 года.

Беларусы ў Калузе

• Беларуская вучнёўская грамада

Насельніцтва

Год Колькасць 2016 341 986 2017 341 892 Год Колькасць 2018 340 851 2020 332 039 Год Колькасць 2021 331 842

Гарады-пабрацімы

•  Binningen^[d], Швейцарыя
•  Panorama^[d], Грэцыя
•  Xianyang^[d], Кітай
•  Арол, Расія (1 мая 2003)
•  Біньчжоу, Кітай
•  Зуль, Германія (1969)
•  Кліруотэр, ЗША
•  Лахты, Фінляндыя
•  Лешна, Польшча
•  Махачкала, Расія
•  Мінск, Беларусь (2015)
•  Пуасі^[d], Францыя
•  Смаленск, Расія
•  Тула, Расія
•  Хемніц, Германія
•  /  Ціраспаль, Малдова / Прыднястроўе
•  /  Ялта, Украіна / Расія

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Мікалай Азараў — украінскі палітычны, дзяржаўны дзеяч.
• Ігар Аляксандравіч Гапонаў (нар. 1935) — беларускі архітэктар.
• Усевалад Вітольдавіч Кухта — беларускі рэжысёр.
• Людміла Міхайлаўна Красіева (нар. 1949) — беларускі архітэктар.
• Лілія Яфрэмаўна Стасевіч (1921—1999) — беларуская актрыса, дыктар радыё.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).