Іван Мікалаевіч Нікітчанка

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Іван Мікалаевіч Нікітчанка
Дата нараджэння 10 студзеня 1939(1939-01-10)
Месца нараджэння
Дата смерці 20 лістапада 2010(2010-11-20) (71 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Род дзейнасці вучоны, палітык
Навуковая сфера селекцыя жывёл
Месца працы Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Навуковая ступень доктар сельскагаспадарчых навук
Альма-матар
Партыя
Узнагароды і прэміі
Дзяржаўная прэмія СССР


Іван Мікалаевіч Нікітчанка (10 студзеня 1939, вёска Гарыцы Пагарскага раёна Бранскай вобласці — 20 лістапада 2010, горад Маладзечна) — беларускі навуковец у галіне селекцыі жывёл. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1986), доктар сельскагаспадарчых навук (1979), прафесар (1981).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Віцебскі ветэрынарны інстытут (1960). З 1968 навуковы супрацоўнік, загадчык сектара, кіраўнік селекцыйнага цэнтра Беларускага НДІ жывёлагадоўлі. Лаўрэат дзяржаўнай прэміі СССР (1982). З 1986 намеснік старшыні Дзяржаграпраму БССР, ад 1991 генеральны дырэктар НДІ «Агранавука». З 1993 віцэ-прэзідэнт Нацыянальнага цэнтра стратэгічных даследаванняў. Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР ў 1985—1990.

19 лістапада 2010 годзе а 14:45 на ўласным аўто сутыкнуўся з грузавіком «ЗІЛ», які належыць РУП «Рамонтна-будаўнічы трэст» Кіравання справамі прэзідэнта Беларусі[1]. Навукоўца даставілі ў шпіталь горада Маладзечна, дзе ён памёр а 2 гадзіне ночы на 20 лістапада[2]. Пахаваны на Паўночных могілках у Мінску.

Грамадска-палітычная дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Сябар партыі БНФ. У першай палове 1990-х уваходзіў у склад ценевага кабінету апазіцыі БНФ у Вярхоўным Савеце XII склікання.

Доўгі час узначальваў аргкамітэты правядзення «Чарнобыльскага шляху». Крытыкаваў планы пабудовы ў Беларусі атамнай электрастанцыі. У інтэрв'ю Радыё Свабода (2007) Іван Нікітчанка сказаў[3]:

" Да ідэі будаўніцтва АЭС у Беларусі я стаўлюся вельмі адмоўна. Бо тыя 20 працэнтаў, што збіраюцца атрымаць праз яе будаўніцтва, можна атрымаць іншым шляхам. Найперш, праз мадэрнізацыю тэхналогій. У адным толькі аграрным сектары мы можам значна больш зэканоміць энергіі, чым дасць АЭС. І такая мадэрнізацыя вывела б нашу сельскую гаспадарку на патрэбны ўзровень і зрабіла б яе канкурэнтаздольнай. "

Падчас прэзідэнцкай выбарчай кампаніі 2010 увайшоў у лік давераных асоб кандыдата ў прэзідэнты ад партыі «Беларуская хрысціянская дэмакратыя» Віталя Рымашэўскага. Гэты крок тлумачыў тым, што менавіта В. Рымашэўскі аддае найбольшую ўвагу пытанням пераадолення наступстваў чарнобыльскай аварыі[4].

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Даследаваў генетыка-матэматычныя метады аналізу селекцыйнай працы і аўтаматызаваных сістэм кіравання ў племянной жывёлагадоўлі. Распрацаваў прагнозныя індэксы абмену рэчываў, метады прагназавання прадуктыўнасці і генетычнай схільнасці жывёл да захворванняў і стрэсаў.

Меў больш за 280 навуковых прац, у тым ліку 6 манаграфій, 5 вынаходніцтваў[5].

Асноўныя працы:

  • Системы ведения сельского хозяйства Белорусской ССР. Мн.: Ураджай, 1986 (в соавт.).
  • Гетерозис в свиноводстве. Л.: Агропромиздат, 1987.
  • Адаптация, стрессы и продуктивность сельскохозяйственных животных. Мн.: Ураджай, 1988 (в соавт.).
  • Энциклопедия сельского хозяина. Мн.: БелЭн, 1994.
  • Чернобыль: как это было. Мн., 1999.

Зноскі

  1. ↑ Нікітчанка сутыкнуўся з ЗІЛам Упраўлення справамі Лукашэнкі. Палітыка. «Хартыя'97». Праверана 9 снежня 2010.
  2. ↑ Генадзь Кеснер Развітанне з Іванам Нікітчанка. «Новы час». Праверана 9 снежня 2010.
  3. ↑ Іван Нікітчанка // «Радыё Свабода», 25 красавіка 2007.
  4. ↑ У аўтакатастрофе пад Маладзечнам загінуў Іван Нікітчанка // «Радыё Свабода», 20 лістапада 2010.
  5. ↑ Член-карэспандэнт НІКІТЧАНКА Іван Мікалаевіч. Афицыйны сайт НАН Беларусі. Праверана 20 лістапада 2010.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Беларусь: Энцыклапедычны даведнік / Рэдкал.: Б. І. Сачанка і інш — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 637—538. — 800 с. — 5000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
  • Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1985. — Т. 4. — 599 с. — 10 000 экз.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Іван_Мікалаевіч_Нікітчанка&oldid=3344599"