Кадыс: Розніца паміж версіямі

Кадыс
Герб	Сцяг
Краіна	Іспанія
Абшчына	Баія-дэ-Кадыс
Каардынаты	36°31′ пн. ш. 6°17′ з. д.HGЯO
Мэр	José María González Santos[d]
Заснаваны	XI стагоддзе да н.э.
Плошча	12 100 000 м²;
Вышыня цэнтра	11 м
Водныя аб’екты	Атлантычны акіян
Насельніцтва	130 561 чалавек (2006)
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Паштовыя індэксы	11000
Аўтамабільны код	CA
Афіцыйны сайт	cadiz.es (ісп.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 20:14, 23 кастрычніка 2013

Кадыс^[2] (ісп.: Cádiz, лац.: Gades) — горад на паўднёвым-захадзе Іспаніі, у Андалусіі. Муніцыпалітэт знаходзіцца ў складзе раёна (камаркі) Баія-дэ-Кадыс. Насельніцтва - 133 000 чал. (2004) (з прыгарадамі - 629 000).

Гісторыя

Кадыс быў заснаваны фінікійцамі каля 1100 года да н.э. і прэтэндуе на званне найстарэйшага горада Еўропы. У фінікіянаў Гадэс быў адабраны карфагенянамі. Пасля Другой Пунічнай вайны, гэта значыць у 206 годзе да н.э., Гадэс перайшоў да рымлян. Цэзар даў гораду муніцыпальнае права. Пазней Кадыс падпаў пад уладу вандалаў, вестготаў і арабаў. У грэкаў і візантыйцаў Кадыс лічыўся «краем Свету», была нават прымаўка «далей Кадыса і шляху няма». Яе ўжываў, напрыклад, Рыгор Багаслоў у «пахвальным слове» Васілю Вялікаму.

У 1262 годзе горад быў заваяваны Кастыліяй. У першай іспанскай хроніцы «Estoria de Espanna» 1282 ці 1284 года, падрыхтаванай каралём Альфонса X, гаворыцца пра тое, што ў горадзе знаходзіліся памежныя слупы самога Геркулеса, і засяленне мясцовасці ўзводзілася да гэтага старажытнагрэчаскага героя^[3]. У эпоху Вялікіх геаграфічных адкрыццяў Кадыс стаў галоўным портам для адпраўкі іспанскіх экспедыцый у Амерыку. З суседняга з Кадысам порту Палас-дэ-ла-Франтэра адпраўляліся на захад караблі Калумба.

У 1766 годзе кароль Карлас III сваім указам вырашыў даць аўтаномныя правы востраву Леон, такім чынам пазбавіўшы кіраўнікоў Кадыса ўлады над гэтым востравам. Аблога Кадыса французамі ў 1810—1812 гады беспаспяхова працягвалася два гады. Падчас гэтай аблогі Кадыскія картэсы склалі канстытуцыю 1812 года. У 1823 годзе ў Кадысе знайшлі прытулак картэсы, разам з паланёным імі каралём Фердынандам VII. Кадыс быў абложаны французамі і ўзяты ў 1824 годзе.

У 1868 годзе ў Кадысе ўспыхнула паўстанне, якое пацягнула за сабой адрачэнне ад пасады Ізабелы II, адстаўку Гансалеса Брава і фарміраванне новага ўрада на чале з Хасэ Кончам.

Славутасці

Уваход у стары горад Кадыса абараняе Земляная брама (па-іспанску: Puerta de Tierra).
Кадыскі Новы сабор быў пабудаваны ў стылі барока па праекце іспанскага архітэктара Вісентэ Асера.
Стары сабор Кадыса, цяпер царква Санта-Крус, быў пабудаваны ў XIII стагоддзі і моцна пацярпеў падчас наступу на Кадыс англічанін у 1596 годзе.
У назіральнай вежы Тавірэ працуе камера-абскура.

Гарады-пабрацімы

Зноскі

↑ ^а ^б http://www.abc.es/espana/20150613/abci-alcalde-kichi-cadiz-201506131201.html
↑ Напісанне Кадыс у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.7. Мн., 1998, С.407
↑ Primera Cronica General. Estoria de España. Tomo I. — Madrid, Bailly-Bailliere e hijos, 1906, стар. 8

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кадыс
Афіцыйны сайт

Шаблон:Муніцыпалітэты раёна Баія-дэ-Кадыс (камарка)

Шаблон:Link GA

[_4210a768a9bbc862-1] а ^б http://www.abc.es/espana/20150613/abci-alcalde-kichi-cadiz-201506131201.html

[pr-2] Напісанне Кадыс у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.7. Мн., 1998, С.407

[3] Primera Cronica General. Estoria de España. Tomo I. — Madrid, Bailly-Bailliere e hijos, 1906, стар. 8

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 72: / Радок 72: @@
 }}
 '''Кадыс'''<ref name=pr>Напісанне '''Кадыс''' у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.7. Мн., 1998, С.407</ref>  ({{lang-es|Cádiz}}, {{lang-la|Gades}}) — горад на паўднёвым-захадзе [[Іспанія|Іспаніі]], у [[Андалусія|Андалусіі]]. Муніцыпалітэт знаходзіцца ў складзе раёна (камаркі) Баія-дэ-Кадыс. Насельніцтва - 133 000 чал. (2004) (з прыгарадамі - 629 000).
+== Гісторыя ==
+Кадыс быў заснаваны [[фінікійцы|фінікійцамі]] каля [[1100 да н.э.|1100 года да н.э.]] і прэтэндуе на званне найстарэйшага горада [[Еўропа|Еўропы]]. У фінікіянаў Гадэс быў адабраны [[карфаген]]янамі. Пасля [[Другая Пунічная вайна|Другой Пунічнай вайны]], гэта значыць у [[206 да н.э.|206 годзе да н.э.]], Гадэс перайшоў да [[Старажытны Рым|рымлян]]. Цэзар даў гораду муніцыпальнае права. Пазней Кадыс падпаў пад уладу [[вандалы|вандалаў]], [[вестготы|вестготаў]] і [[арабы|арабаў]]. У [[Старажытная Грэцыя|грэкаў]] і [[Візантыйская імперыя|візантыйцаў]] Кадыс лічыўся «краем Свету», была нават прымаўка «далей Кадыса і шляху няма». Яе ўжываў, напрыклад, [[Рыгор Багаслоў]] у «пахвальным слове» [[Васіль Вялікі|Васілю Вялікаму]].
+У [[1262]] годзе горад быў заваяваны [[Каралеўства Кастылія|Кастыліяй]]. У першай іспанскай хроніцы «Estoria de Espanna» [[1282]] ці [[1284]] года, падрыхтаванай каралём [[Альфонса X Кастыльскі|Альфонса X]], гаворыцца пра тое, што ў горадзе знаходзіліся памежныя слупы самога [[Геркулес]]а, і засяленне мясцовасці ўзводзілася да гэтага старажытнагрэчаскага героя<ref>Primera Cronica General. Estoria de España. Tomo I. — Madrid, Bailly-Bailliere e hijos, 1906, стар. 8</ref>. У эпоху [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці|Вялікіх геаграфічных адкрыццяў]] Кадыс стаў галоўным портам для адпраўкі іспанскіх экспедыцый у [[Амерыка|Амерыку]]. З суседняга з Кадысам порту [[Палас-дэ-ла-Франтэра]] адпраўляліся на захад караблі [[Хрыстафор Калумб|Калумба]].
-== Зноскі ==
-{{commons|Cádiz}}
+У [[1766]] годзе кароль [[Карлас III, кароль Іспаніі|Карлас III]] сваім указам вырашыў даць аўтаномныя правы востраву Леон, такім чынам пазбавіўшы кіраўнікоў Кадыса ўлады над гэтым востравам. Аблога Кадыса французамі ў [[1810]]—[[1812]] гады беспаспяхова працягвалася два гады. Падчас гэтай аблогі [[Кадыскія картэсы]] склалі канстытуцыю [[1812]] года. У [[1823]] годзе ў Кадысе знайшлі прытулак картэсы, разам з паланёным імі каралём [[Фердынанд VII|Фердынандам VII]]. Кадыс быў абложаны французамі і ўзяты ў [[1824]] годзе.
-{{reflist}}
+У [[1868]] годзе ў Кадысе ўспыхнула паўстанне, якое пацягнула за сабой адрачэнне ад пасады [[Ізабела II Бурбон|Ізабелы II]], адстаўку [[Луіс Гансалес Брава|Гансалеса Брава]] і фарміраванне новага ўрада на чале з [[Хасэ Конча]]м.
+== Славутасці ==
+* Уваход у стары горад Кадыса абараняе Земляная брама ({{lang-es|Puerta de Tierra|скарочана}}).
+* [[Кадыскі Новы сабор]] быў пабудаваны ў стылі барока па праекце іспанскага архітэктара [[Вісентэ Асера]].
+* Стары сабор Кадыса, цяпер царква Санта-Крус, быў пабудаваны ў [[13 стагоддзе|XIII стагоддзі]] і моцна пацярпеў падчас наступу на Кадыс англічанін у [[1596]] годзе.
+* У назіральнай вежы Тавірэ працуе [[камера-абскура]].
+== Гарады-пабрацімы ==
+{| cellpadding="11"
+|- valign="top"
+|
+* {{Сцяг Францыі}} [[Брэст]], [[Францыя]]
+* {{Сцяг Аргенціны}} [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргенціна]]
+* {{Сцяг Кубы}} [[Гавана]], [[Куба]]
+* {{Сцяг Вялікабрытаніі}} [[Медуэй]], [[Вялікабрытанія]]
+* {{Сцяг Уругвая}} [[Мантэвідэа]], [[Уругвай]]
+* {{Сцяг Марока}} [[Танжэр]], [[Марока]]
+* {{Сцяг Пуэрта-Рыка}} [[Сан-Хуан, Пуэрта-Рыка|Сан-Хуан]], [[Пуэрта-Рыка]]
+* {{Сцяг Бразіліі}} [[Сантас, Сан-Паўлу|Сантас]], [[Бразілія]]
+* {{Сцяг Заходняй Сахары}} [[Дахла]], [[Заходняя Сахара]]
+||
+||
+* {{Сцяг ЗША}} [[Індыа, Каліфорнія|Індыа]], [[ЗША]]
+* {{Сцяг Лівана}} [[Біблас]], [[Ліван]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Ла-Карунья]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Сеўта]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Уэльва]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Мосталес]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Лас-Пальмас]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Санта-Крус-дэ-Тэнэрыфэ]], [[Іспанія]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Тарэв'еха]], [[Іспанія]]
+||
+||
+* {{Сцяг Калумбіі}} [[Картахена-дэ-Індыяс]], [[Калумбія]]
+* {{Сцяг Калумбіі}} [[Гвадуас]], [[Калумбія]]
+* {{Сцяг Калумбіі}} [[Ла-Дарада]], [[Калумбія]]
+* {{Сцяг Калумбіі}} [[Амбалема]], [[Калумбія]]
+* {{Сцяг Калумбіі}} [[Багата]], [[Калумбія]]
+* {{Сцяг Мексікі}} [[Мехіка]], [[Мексіка]]
+* {{Сцяг Мексікі}} [[Пуэбла]], [[Мексіка]]
+* {{Сцяг Мексікі}} [[Веракрус]], [[Мексіка]]
+|}
+{{Зноскі}}
+== Спасылкі ==
+{{Commons|Cádiz}}
+* [http://www.cadiz.es/ Афіцыйны сайт]
 {{Шаблон:Сталіцы правінцый Іспаніі}}