Барыс Уладзіміравіч Аракчэеў

Барыс Аракчэеў
Барыс Аракчэеў
Імя пры нараджэнні	Барыс Уладзіміравіч Аракчэеў
Дата нараджэння	19 красавіка 1926
Месца нараджэння	Турбанава[d], Малогскі павет[d], Яраслаўская губерня, РСФСР, СССР;
Дата смерці	10 сакавіка 2013 (86 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Дзеці	Аксана Барысаўна Аракчэева
Род дзейнасці	мастак, настаўнік мастацтва
Месца працы	Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў;
Жанр	пейзаж, нацюрморт, батальны жывапіс
Вучоба	Мінскае мастацкае вучылішча (1953); Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут (1959);
Мастацкі кірунак	рэалізм, сацыялістычны рэалізм
Уплыў	В. К. Цвірка, А. П. Мазалёў
Уплыў на	У. Кожух, А. Кузьміч, У. Рускевіч, Ф. Янушкевіч, В. Ясюк
Узнагароды	;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барыс Уладзіміравіч Аракчэеў (19 красавіка 1926, в. Турбанава, Яраслаўская вобласць, СССР — 10 сакавіка 2013, Мінск) — беларускі мастак, педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі (1996). Працаваў у станковым жывапісе, у жанрах пейзажа, нацюрморта, тэматычных карцін і батальных сцэн.

Біяграфічныя звесткі

Юнацтва мастака супала з гадамі Вялікай Айчыннай вайны. Ён запісаўся добраахвотнікам на фронт, адкуль у 1944 быў накіраваны ў Бабруйск, а затым у Мінскі штаб акругі, адкуль дэмабілізаваўся.

У 1950 годзе паступіў у Мінскае мастацкае вучылішча, якое датэрмінова, за добрую паспяховасць, скончыў у 1953. Затым Барыс Аракчэеў паступіў у толькі што адчынены ў Мінску Тэатральна-мастацкі інстытут. Яго настаўнікам і пасля кіраўніком дыплома стаў вядомы беларускі жывапісец і педагог Віталь Цвірка. Адначасова з Барысам Аракчэевым першымі выпускнікамі гэтага інстытута ў 1959 у сталі народныя мастакі Анатоль Анікейчык, Віктар Грамыка, Арлен Кашкурэвіч і Леанід Шчамялёў.

Творчасць

Дыпломная праца Барыса Аракчэева «Этапы вялікага шляху», напісаная на «выдатна», была адабрана для экспазіцыі ў Маскве на Усесаюзнай выставе, надрукавана ў шматлікіх маскоўскіх выданнях і цяпер знаходзіцца ва ўласнасці і пастаяннай экспазіцыі Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі. Сярод твораў Аракчэева — пейзажы, нацюрморты, серыя партрэтаў сучаснікаў і знакамітых людзей. З’яўляўся адным з чатырох стваральнікаў дыярамы «Мінскі кацёл» (1969—1972) у Музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, разам з мастакамі Фёдарам Бараноўскім, Мікалаем Залозным і Леанідам Асядоўскім. Член Беларускага Саюза мастакоў з 1964 года. З 1964 па 1971 Барыс Аракчэеў выкладаў жывапіс і кампазіцыю ў Мінскім мастацкім вучылішчы імя Глебава. З 1971 па 1996 — у Беларускай Акадэміі мастацтваў, дзе атрымаў званне дацэнта кафедры. З’яўляўся настаўнікам многіх вядомых беларускіх мастакоў, сярод якіх Уладзімір Кожух, Аляксей Кузьміч, Вячаслаў Рускевіч, Фелікс Янушкевіч, Васіль Іларыёнавіч Ясюк і іншыя. З 1968 па 1977 Барыс Аракчэеў уваходзіў у праўленне Саюза мастакоў БССР.

Творы Аракчэева знаходзяцца ў многіх музеях Рэспублікі Беларусь: 18 работ у Нацыянальным мастацкім музеі, столькі ж у Фондзе Саюза Мастакоў Беларусі, яшчэ 17 работ у Магілёўскім мастацкім музеі, а таксама працамі Аракчэева валодаюць Музей сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, Літаратурны музей Максіма Багдановіча, Музеі гісторыі горада Мінску, мастацкія галерэі Гомеля, Светлагорска, Полацка, Крупак, Баранавічаў, і прыватныя калекцыянеры замежных краін. Жыў у Мінску^[1].

Бацька трох дачок, кожная з якіх з’яўляецца мастаком-прафесіяналам^[2].

Майстэрня мастака знаходзілася ў раёне Плошчы Свабоды, на скрыжаванні вуліц Леніна і Інтэрнацыянальнай.

Галерэя ў Крупках

2 красавіка 2015 года Крупскай мастацкай галерэі было прысвоена імя Барыса Аракчэева. Плошча галерэі складае 60 квадратаў. Яна размешчана ў двух пакоях раённага цэнтра культуры. Галерэя была адкрыта ў 2005 годзе і яе першым жывапісным палатном стаў твор Барыса Аракчэева «Генерал Кульнеў і гродзенскія гусары ў бітве пры Клясціцах». Праца над карцінай ішла 36 месяцаў. Два гады мастак рабіў замалёўкі, эскізы, складаў кампазіцыі і год пісаў. Аракчэеў асабіста падарыў карціну на адкрыццё культурнай установы ў 2005 годзе. Памеры твора не дазваляюць выстаўляць яго непасрэдна на галерэйных плошчах. Таму маштабныя батальныя творы Аракчэева — акрамя алейнага летапісу 1812 года, тут яшчэ і твор Барыса Аракчэева «Подзвіг абаронцаў Брэсцкай крэпасці» — экспануюцца ў адным з залаў краязнаўчага музея. Галерэя — філіял музея. Штогод галерэйны фонд папаўняўся творамі Барыса Аракчэева, які рыхтаваў і праводзіў там асабістыя і дынастычныя выстаўкі^[3].

Пейзажны жывапіс

«Позняя восень», 1963, палатно, алей, 71 x 188 см
«Каўказ. Мора і горы », 1973
«Шторм. Хоста », 1974, кардон, алей, 44 х 60 см
«Ракаў. Ранні снег», 1975, кардон, алей, 50 х 70 см
«Дуб Адама Міцкевіча», 1986, кардон, алей, 34 х 47 см
«Лета ў росквіце», 1998, кардон, алей, 28,5 х 49 см.
«Сінь Віцебскіх азёр», 2001, кардон, алей. 34,5 х 48 см.
«Рудая восень. Астрашыцкае возера», 2004, палатно, алей, 31 х 38 см
«Чыстае неба», 2007, палатно, алей. 18 х 34 см
«Лясное возера», 2008, палатно, алей. 28 х 41 см
«Аблокі плывуць над палямі і азёрамі», 2009, палатно, алей. 50х70 см.
«Лазня», 2012, палатно, алей. 100х100 см.

Нацюрморт

«Бэз ля калодзежа», 1956. Палатно, алей, 100 x 68 см
«Нацюрморт з лубінам», 1984. Палатно, алей, 100 x 92 см
«Дарога да дому», 2005. Палатно, алей, 73 x 81 см.
«Заквітнеў персідскі бэз». 2010, кардон, алей, 54 х 77 см

Зноскі

↑ Аксана Аракчэева. Сайт дынастыі мастакоў Аракчэевых (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2016. Праверана 19 снежня 2012.
↑ Сталічнае тэлебачанне. Сямейная выстава Аракчэевых (нявызн.) (25 верасня 2009). Архівавана з першакрыніцы 19 студзеня 2013. Праверана 19 снежня 2012.
↑ Крупскай мастацкай галерэі прысвоена імя Барыса Аракчэева Архівавана 5 сакавіка 2016.

Літаратура

Сяліцкая-Ткачова К.С. Аракчэеў Барыс Уладзіміравіч // Янка Купала. Энцыклапедыя. — Бел. Энцыклапедыя імя П. Броўкі. — Мн., 2017. — Т. 1. А—З. — С. 49. — 400 с. — 1 500 экз. — ISBN 978-985-11-1042-7.
Сяліцкая-Ткачова К.С. Барыс Аракчэеў. Этапы вялікага шляху. — Мн., 2019. — 136 с.
Бунто Т. Оксана Аракчеева: «В нашей семье всегда было творчество»(руск.) // Во славу Родины : газета. — Мн.: Мінабароны РБ, 13 мая 2017. — № 86. Архівавана з першакрыніцы 20 сакавіка 2018.
Весялуха М. Толькі мастацтва, толькі праца. Правілы жыцця Барыса Аракчэева // Звязда : газета. — 19 красавіка 2016. — В. 28182. — № 72. — С. 12.
Григорян А. Счастье быть вместе(руск.) // Во славу Родины : газета. — Мн.: Мінабароны РБ, 5 жніўня 2017. Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2018.

Спасылкі

Родныя вобразы. Барыс Аракчэеў.
Крупскай мастацкай галерэі прысвоена імя Барыса Аракчэева Архівавана 5 сакавіка 2016.
Мастерская — родовое гнездо художницы Оксаны Аракчеевой Архівавана 20 верасня 2015.
http://vsr.mil.by/2014/11/26/belorusskij-zhivopisec-boris-arakcheev/ Архівавана 4 чэрвеня 2017.

[1] Аксана Аракчэева. Сайт дынастыі мастакоў Аракчэевых (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2016. Праверана 19 снежня 2012.

[2] Сталічнае тэлебачанне. Сямейная выстава Аракчэевых (нявызн.) (25 верасня 2009). Архівавана з першакрыніцы 19 студзеня 2013. Праверана 19 снежня 2012.

[3] Крупскай мастацкай галерэі прысвоена імя Барыса Аракчэева Архівавана 5 сакавіка 2016.

[1]

[2]

[3]