Выразка (філатэлія)

Выразка суцэльнай рэчы з надрукаванай маркай Расіі (1992 г., 1,5 рубля), правізорыем Выбарга (1996 г., 750 рублёў) і паштовым штэмпелем.

Вы́разка — у філатэліі выразаны з суцэльнай або суцэльнай рэчы або паштовага дакумента фрагмент прамавугольнай, квадратнай або іншай формы, які змяшчае пагашаныя знакі паштовай аплаты, адбіткі розных паштовых або іншых штэмпеляў і штампаў (напрыклад, папярэдняга гашэння).

Апісанне

Выразка маркі ЗША (Скот #599A) з паштовым штэмпелем і штампам рэкламнага кшталту (1929).

Па форме выразкі могуць быць круглыя, авальныя, прамавугольныя або многавугольныя. Выразка, якая прайшла пошту, можа змяшчаць адбітак паштовага штэмпеля (каляндарнага, спецыяльнага, франкатыпа). На выразцы можа быць змешчаны і выключна толькі адбітак паштовага штэмпеля без маркі. Выразка супрацьпастаўляецца «поўнай» цэльнай або цэлай рэчы або больш распаўсюджанай у мінулым практыцы «выразання па форме выявы» або абразання ўсёй паперы, акрамя надрукаванага малюнка.

Калекцыяніраванне выразак

Альбомны аркуш калекцыі паштовых штэмпеляў Прагі на выразках і марках.

Нягледзячы на тое, што большасць філатэлістаў у наш час аддае перавагу калекцыяніраванню канвертаў і паштовых картак цалкам, у мінулым, на працягу многіх дзесяцігоддзяў, была зроблена велізарная колькасць выразак. Некаторыя віды цэльных рэчаў захаваліся толькі ў выглядзе выразак. Выразкі, нават з сучасных маркіраваных канвертаў, па-ранейшаму лічацца прыдатнымі для калекцыяніравання, хаця сучасныя філатэлісты звычайна ўтрымліваюцца ад практыкі «выразання па форме выявы».

Стаўленне да выразак у філатэлістаў рознае. Адныя ўвогуле не вызнаюць ніякіх выразак. Іншыя мяркуюць, што іх можна рабіць толькі з цэльных рэчаў, трэція — з цэлых рэчаў. У апошні час выразкі шырока ўжываюцца ў філатэлістычных экспанатах, так як дазваляюць больш шчыльных выкарыстоўваць плошчу выставачнага стэнда.

Як рабіць выразку

Адбіткі штэмпеляў выразаюць такім чынам, каб выразка была прамавугольнай формы і каб вертыкальная вось адбітка штэмпеля праходзіла паралельна вертыкальным бакам выразкі. Пры выразанні адбітка штэмпеля разам з маркай краі выразкі павінны быць паралельнымі краям маркі. Ад краю выявы да краю выразкі пажадана пакідаць не менш за 0,5—1,0 см. Абрэз выразкі павінен быць роўным, без зарэзаў ад нажніцаў. Таму пажадана выкарыстоўваць спецыяльны разак (філатэлістычны або фатаграфічны).

Афармленне выразкі ў калекцыі

Выразкі ў калекцыі замацоўваюцца аналагічна паштовым маркам:

• У выпадку замацоўвання філатэлістычных матэрыялаў на падкладках або ў клемташах такім жа чынам афармляюць і выразкі.
• Калі маркі акружаюцца рамкай, то гэтак жа робяць і з выразкамі.

Гл. таксама

• Віды філатэлістычных калекцый
• Маркафілія
• Філатэлістычная сумесь

Літаратура

• Большой филателистический словарь / Под общ. ред. Н. И. Владинца и В. А. Якобса. — М.: Радио и связь, 1988. — 320 с. — ISBN 5-256-00175-2.
• Левитас Й. Я., Басюк В. М. Все про марки. — К.: Реклама, 1975. — 238 с.

Спасылкі

• Вырезки из конвертов (нявызн.). Русско-английский толковый словарь филателистических терминов — В. Юный филателист. Белпочта. Архівавана з першакрыніцы 14 лютага 2012. Праверана 20 кастрычніка 2009.
• Прямоугольные вырезки (нявызн.). Русско-английский толковый словарь филателистических терминов — П. Юный филателист. Белпочта. Архівавана з першакрыніцы 13 лютага 2012. Праверана 20 кастрычніка 2009.