Лахва (Лунінецкі раён)

Вёска Лахва Свята-Раства-Багародзіцкая царква Герб Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Лунінецкі Сельсавет Лахвенскі Каардынаты 52°12′55″ пн. ш. 27°06′24″ у. д. Першая згадка 1493 Вышыня цэнтра 108 ± 1 м Насельніцтва 1 850 чалавек (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 8 (01647) Паштовы індэкс 225640 Аўтамабільны код 1 СААТА 1247830011 Лахва на карце Беларусі ±

Лахва на Вікісховішчы

Ла́хва (трансліт.: Lachva, руск.: Лахва) — вёска ў Лунінецкім раёне Брэсцкай вобласці, на рацэ Смердзь. Адміністрацыйны цэнтр Лахвенскага сельсавета. Насельніцтва 1850 чал. (2009). Знаходзіцца за 25 км на ўсход ад Лунінца, 2 км ад чыгуначнай станцыі Лахва (лінія Лунінец — Калінкавічы); на шашы Лунінец — Мікашэвічы.

Назва

На думку беларускага географа В. Жучкевіча, тапонім «Лахва», як і адпаведны гідронім, утварыўся ад этноніма лях.

Назва паселішча на іншых мовах: польск.: Łachwa, ідыш: לאכווע

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра вёску Лахва датуецца 1493. У XVI ст. яна ўвайшла ў склад Наваградскага павета Навагрудскага ваяводства. Мясцовасць знаходзілася ва ўладанні вялікіх князёў, пазней Кішкаў, Радзівілаў.

3 XVII ст. Лахва мела статус мястэчка, непадалёку існаваў сядзібны комплекс. У XVIII ст. тут збудавалі палац, у 1746 — мураваны касцёл Найсв. Тройцы.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Лахва апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Мазырскім павеце Мінскай губерні. Мясціна перайшла да Вітгенштэйнаў. У пач. XIX ст. тут працавалі фабрыкі па вырабу плеценай мэблі. Станам на 1886 — 112 двароў, школа, 2 царквы, капліца, 2 сінагогі, 2 крамы.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Лахва апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабілася цэнтрам гміны Лунінецкага павета Палескага ваяводства. У 1925—1938 гадах у мястэчку знаходзіўся штаб брыгады Корпуса аховы памежжа «Палессе».

У 1939 Лахва ўвайшла ў склад БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 зрабілася цэнтрам сельсавета Лунінецкага раёна. Статус паселішча панізілі да вёскі.

Перад вайной у вёсцы жыло 1840 чалавек у 546 дварах.

У Другую сусветную вайну 3 верасня 1942 года ў Лахве адбылося адно з першых паўстанняў у яўрэйскім гета.

У ліпені 1944 гадах гітлераўцамі было спалена 168 дамоў, забіта 437 чалавек.

Станам на 1972 у вёсцы было 675 двароў, на 1996 — 652 двары, на 2009 — 683 двары.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Капліца
• 
  Касцёл, з боку апсіды
• 
  Каплічка
• 
  Вуліца Любажынская

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1886 — 892 чал.
• XX стагоддзе: 1972 — 2374 чал.; 1996 — 1850 чал.

Інфраструктура

Забудова

У Лахве працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, бальніца, Брэсцкі абласны дзіцячы цэнтр медыцынскай рэабілітацыі «Лахва», дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасці

За 2 км ад вёскі знаходзіцца паселішча жалезнага веку.

Казармы

Казармы

• Гістарычная забудова (кан. XIX — пач. XX стст.; фрагменты)
• Могілкі яўрэйскія
• Свята-Раства-Багародзіцкая царква (1880)

Страчаная спадчына

• Капліца
• Касцёл могілкавы
• Касцёл Найсв. Тройцы (1746)
• Сінагога

Вядомыя асобы

• Мар'ян Гутэн-Чапскі
• Хаім Кантаровіч (1890—1936) — амерыканскі педагог, пісьменнік.
• Канстанцін Фёдаравіч Шэўчык (нар. 1948) — беларускі палітык.
• Адам Пятровіч Басюкевіч (нар. 1949) — беларускі савецкі дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч.

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Łachwa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy (польск.). — Warszawa, 1882. S. 566—567.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лахва (Лунінецкі раён)
• Агульная інфармацыя
• Лахва на Radzima.org
• Лахва на Globustut.by