Луі Даву

Луі-Нікаля Даву фр.: Louis-Nicolas Davout
Маршал Даву, герцаг Аўэрштэцкі
герб 1-га герцага Аўэрштэцкага
Ваенны міністр Францыі
20 сакавіка 1815 — 7 ліпеня 1815
Прэм'ер-міністр:	Ж. Фушэ
Манарх:	Напалеон I
Папярэднік:	А.-Ж.-Г. Кларк
Пераемнік:	Л. дэ Гувіён Сен-Сір
Манарх:	Фрыдрых Аўгуст
мэр Савіньі-сюр-Орж
Адукацыя:	ваенная школа ў Брыен-ле-Шато
Дзейнасць:	палітык, афіцэр, ваеннаслужачы
Нараджэнне:	10 мая 1770(1770-05-10) Анну (Бургундыя, цяпер — у дэпартаменце Ёна)
Смерць:	1 чэрвеня 1823(1823-06-01) (53 гады) Парыж
Пахаванне:	Пер-Лашэз
Бацька:	Jean-François d'Avout[d]
Маці:	Françoise-Adélaïde Minard de Velars[d]
Дзеці:	Adélaïde-Louise d'Eckmühl de Blocqueville[d]
Ваенная служба
Гады службы:	1788—1815
Прыналежнасць:	Першая імперыя
Род войскаў:	пяхота
Званне:	маршал Францыі
Камандаваў:	1-ы армейскі корпус (Вялікая армія)
Бітвы:	Рэвалюцыйныя войны: бітва ля Неервіндэна Егіпецкі паход: бітва ля пірамід бітва пры Абукіры Напалеонаўскія войны: бітва пры Марэнга бітва пад Ульмам бітва пад Аўстэрліцам бітва пры Аўэрштэце бітва пры Прэйсіш-Эйлау бітва пад Фрыдландам бітва пры Экмюле бітва пры Ваграме Айчынная вайна: бой пад Салтанаўкай Смаленская бітва Барадзінская бітва
Узнагароды:

Луі Нікаля Даву (фр.: Louis-Nicolas Davout ці D'Avout, Davoust) (10.5.1770, Ану, Шампань — 1.6.1823) — французскі ваенны дзеяч. Маршал Францыі (1804), герцаг Аўэрштэцкі (1808), прынц Экмюльскі (1809).

Біяграфія

Нарадзіўся ў бургундcкім мястэчку Ану у шляхецкай сям'і, быў старэйшым з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д'Аву (Jean-François d'Avout; 1739—1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (Françoise-Adelaide Minard de Velars; 1741—1810).

Скончыў ваеннае вучылішча ў Асеры ў 1785 і Парыжы 1778. У 1789 годзе падтрымаў рэвалюцыю і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць першай антыфранцузкай кааліцыі, грамадзянскай вайне ў Вандэі, Егіпецкай і Італьянскай кампаній.

Даву лічыўся аднім з найвыдатнейшых палкаводцаў Напалеона. У 1807—08 гадах быў генералам-губернатарам Варшаўскага герцагства. З 1811 камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені 1812 года ператвораны ў першы корпус «Вялікай арміі» для вайны супраць Расіі. У ходзе Віленскай аперацыі 1812 Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію П.І. Баграціёна; заняў 23 чэрвеня Валожын і 26 чэрвеня Мінск, чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. З-за недысцыплінаванасці Жэрома Банапарта, які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціёну ўдалося адысці на Бабруйск. Праследуючы другую армію, Даву ўзяў Магілёў, у баі каля Салтанаўкі адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг Дняпра. 22 ліпеня першы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля Дуброўны, у далейшым удзельнічаў у Смаленскай аперацыі 1812. У Барадзінскай бітве Даву быў паранены. Пры адступленні з Масквы Даву камандаваў ар'ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.

У 1813—14 камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай Гамбурга. У час «Ста дзён» Напалеона быў ваенным міністрам. Пры другой рэстаўрацыі Бурбонаў звольнены з арміі і да 1817 высланы пад нагляд паліцыі.

Пасля бітвы пры Ватэрлоа Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаныя прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 Даву атрымаў доступ да двара Людовіка XVIII, а ў 1819 годзе быў узведзены ў пэры Францыі.

Памёр Даву 1 чэрвеня 1823 года ў Парыжы ад туберкулёзу лёгкіх.

Літаратура

• Chenier Davout, duc d'Auerstaedt. — P., 1866.
• Marquise de Blocqueville (дочь Даву). Le Maréchal Davout raconté par les siens et lui-même. — P., 1870—1880, 1887.
• John G. Gallaher. The Iron Mashal — a biography of Louis N. Davout. — L.: The Greenhill Books, 2000.
• Чиняков М. К. Луи-Никола Даву. — Вопросы истории. — 1999. — № 2. — С. 59-72.
• Исходящая переписка маршала Даву (с 14 октября по 31 декабря 1811 г.) // Отечественная война 1812 года. Отд. 2. Т. 1. Спб., 1903.