Пандэмія COVID-19

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Распасюджанне хваробы ў Кітаі.
Распасюджанне каронавіруса па свеце.

Успышка хваробы, выкліканай новым каронавірусам (2019-nCoV), пачалася ў сярэдзіне снежня 2019 года ў горадзе Ухань у цэнтральным Кітаі са з’яўлення і фіксацыі сярод мясцовых жыхароў, звязаных з рынкам жывёл і морапрадуктаў Ухань, пнеўманіі невядомага паходжання. Пасля кітайскія навукоўцы вылучылі новы каронавірус — 2019-nCoV, які, як было ўстаноўлена, не менш чым на 70% падобны па генетычнай паслядоўнасці на які выклікае цяжкі востры рэспіраторны сіндром (вядомы таксама як атыповая пнеўманія) вірус SARS-CoV. Пасля яны склалі карту і ўсталявалі генетычную паслядоўнасць геному новага віруса[1][2][3][4].

Першыя паведамленні аб успышках хваробы з’явіліся 31 снежня 2019 года[5], а першыя клінічныя праявы ў тых, хто захварэў паўсталі раней — 8 снежня 2019 года[6]. Рынак у Уханi быў зачынены 1 студзеня 2020 года, а людзей з клінічнымі праявамі ізалявалі. Пасля быў праведзены маніторынг больш за 700 чалавек, у тым ліку больш за 400 медыцынскіх работнікаў, якія кантактавалі з падазронымі выпадкамі захворванняў[7]. Што датычыцца прымянення дыягнастычнага ПЛР-тэсту пацвердзілася наяўнасць каронавiруса 2019-nCoV у 41 чалавека ў раёне Ухань. Пазней паведамлялася аб шлюбнай пары, у якой адзін з ix на рынку не быў, але ўсё роўна захварэў, тады як яшчэ трое іншых членаў гэтай жа сям’і працавалі на гэтым рынку[8][9]. 9 студзеня 2020 года ў горадзе ад новай хваробы памёр 61-гадовы чалавек[10]. 16 студзеня ўлады Кітая абвясцілі, што напярэдадні памёр яшчэ адзін 69-гадовы мужчына ў Уханi, у якога таксама пацвердзілася захворванне[11][12][13].

30 студзеня на пасяджэнні камітэта па надзвычайных сітуацыях СААЗ ўспышка новага каронавiруса была прызнана надзвычайнай сітуацыяй у галіне грамадскай аховы здароўя міжнароднага значэння. На 9 лютага пацверджана 37111 заражаных у 28 краінах (а таксама 36 757 падазраваных выпадкаў у Кітаі), 806 смяротных выпадкаў. Пераважная колькасць выпадкаў прыпадае на Кітай[14].

Прычыны ўзнікнення

Многія першыя хворыя мелі дачыненне да рынку Уханя, на якім прадаюцца морапрадукты, а таксама птушкі, змеі, кажаны і сельскагаспадарчыя жывёлы. Меркавалася, што каронавірус мутаваў у арганізме жывёлы, пасля чаго атрымаў магчымасць заразіць чалавека.

Спачатку лічылася, што гэта былі морапрадукты (але гэтая версія была вельмі ненадзейнай, паколькі хвароба пачынаецца з пнеўманіі, што азначае, што гаворка ідзе аб паветраных шляху перадачы). Пазней эксперты прыйшлі да высновы, што 2019-nCoV, па-відаць, з’яўляецца гібрыдам каронавіруса, знойдзенага ў лятучых мышэй. На наступным этапе даследчыкі выявілі, што вірус, верагодна, перадаўся людзям ад змей[15].

Эпідэміялогія

Па стане на 26 студзеня 2020 года, паводле афіцыйнай інфармацыі Кітая, зарэгістравана больш за 2033 выпадкаў заражэння вірусам. Сімптомы хваробы ва ўсіх хворых з'явіліся паміж 8 снежня 2019 года і 2 студзеня 2020 года. 7 заражаных былі класіфікаваны як цяжка хворыя. 11 студзеня 2020 г. адзін з пацыентаў, 61-гадовы мужчына, памёр, а 15 студзеня 2020 года другі хворы, 69-гадовы мужчына, памёр ад наступстваў віруснай інфекцыі. Усяго, на дадзены момант, загінула 80 чалавек[16].

Першыя паведамленні аб успышках хваробы з'явіліся 31 снежня 2019 года[5], а першыя клінічныя праявы ў тых, хто захварэў паўсталі раней — 8 снежня 2019 года[6]. Рынак у горадзе Ухань быў зачынены 1 студзеня 2020 года, а людзей з клінічнымі праявамі ізалявалі. Пасля быў праведзены маніторынг больш за 700 чалавек, у тым ліку больш за 400 медыцынскіх работнікаў, якія кантактавалі з падазронымі выпадкамі захворванняў[7]. Пацвердзілася наяўнасць каронавіруса 2019-nCoV у 41 чалавека ў раёне Ухань[1]. Пазней паведамлялася аб шлюбнай пары, у якой адзін з іх на рынку не быў, але ўсё роўна захварэў, тады як яшчэ трое іншых членаў гэтай жа сям’і працавалі на гэтым рынку[8][9]. 9 студзеня 2020 года ў горадзе ад новай хваробы памёр 61-гадовы чалавек[10].

16 студзеня ўлады Кітая абвясцілі, што напярэдадні памёр яшчэ адзін 69-гадовы мужчына ў Ухані, у якога таксама пацвердзілася захворванне[11][12][13].

Першы выпадак за межамі Кітая стаў вядомы 13 студзеня 2020 года. Гэта была 61-гадовая жанчына, якая прыляцела з Уханя 8 студзеня 2020 года Бангкок (Тайланд). Колькасць выпадкаў за межамі Кітая павялічылася да трох выпадкаў на 18 студзеня 2020 гады (два ў Тайландзе, адзін у Японіі).

З таго факту, што за межамі Кітая былі зарэгістраваныя некалькі выпадкаў захворвання, эпідэміёлагі прыйшлі да высновы, што колькасць людзей, інфіцыраваных у горадзе, павінна быць значна (на 1-2 парадку) больш, чым афіцыйна зарэгістраваны 41 выпадак. Паводле ацэнак выказваецца экспертамі-вірусолаг, колькасць людзей, інфіцыраваных ва Ухані, складае ад 1700 чалавек на 17 студзеня 2020 года.

Той факт, што некалькі супрацоўнікаў бальніцы, якія займаліся лячэннем хворых, таксама захварэлі, ясна паказаў, што вірус можа перадавацца ад чалавека да чалавека.

У аэрапортах Сінгапура і Ганконга былі прынятыя меры бяспекі, пасажыраў, якія прыбываюць з Уханя, спецыяльна даглядалі на прадмет падвышанай тэмпературы і апытвалі пра сімптомы пнеўманіі. Розныя аэрапорты ў Тайландзе, Паўднёвай Карэі, Малайзіі і на Філіпінах прынялі аналагічныя меры.

З 18 студзеня 2020 года адпаведныя меры кантролю таксама дзейнічалі ў трох асноўных аэрапортах ЗША — міжнародным аэрапорце Сан-Францыска (SFO), міжнародным аэрапорце Лос-Анджэлеса (LAX) і міжнародным аэрапорце імя Джона Кэнэдзі ў Нью-Ёрку (JFK).

20 студзеня 2020 года кітайскія ўлады раптам паведамілі аб рэзкім павелічэнні ліку новых выпадкаў захворвання выкліканага коронавирусом 2019-nCoV адразу на 140 новых пацыентаў, некаторыя з якіх апынуліся за межамі Уханя ў Шэньчжэне і ў Пекіне. Таксама паведамлялася аб яшчэ адной смерці, выкліканай вірусам, і пра першы выпадак захворвання ў Паўднёвай Карэі.

Кітайскія ўлады афіцыйна пацвердзілі, што мелі месца выпадкі перадачы інфекцыі ад чалавека да чалавека.

21 студзеня 2020 гады ў амерыканца, які вярнуўся з Уханя ў ЗША 15 студзеня 2020 года Сіэтл, была дыягнаставана першая інфекцыя nCoV 2019 гады за межамі Азіі.

Былі выказаны сур’ёзныя апасенні, што маючы адбыцца кітайскі Новы год можа значна спрыяць распаўсюджванню віруса. Сотні мільёнаў кітайцаў традыцыйна наведваюць гэтае свята ў Кітаі і за яго межамі, каб адпачыць, адсвяткаваць і наведаць сваіх сваякоў.

17 студзеня гурт мікрабіёлагаў з Імперскага каледжа Вялікабрытаніі апублікавала ацэнку дынамікі распаўсюджвання захворвання, згодна з якой к 12 студзеня 2020 гады адбылося 1723 выпадкі заражэння (даверны інтэрвал 95%, 427—4471). Гэтыя разлікі засноўваліся на ўдакладненай статыстыцы і мадэлі першапачатковага распаўсюджвання аналагічнага каронавіруса ў Тайландзе і ў Японіі. Яны таксама прыйшлі да высновы, што «нельга выключаць магчымасць хуткай самастойнай перадачы віруса ад чалавека чалавеку»[17]. Па меры з’яўлення новых выпадкаў заражэння, пазней былі ўнесены карэктывы: «у адпаведнасці з новымі дадзенымі пра дынаміку росту колькасці людзей, якія маюць сімптомы заражэння 2019-nCoV, мяркуецца наяўнасць больш за 4000 выпадкаў у горадзе Ухань»[18][19]. Група вірусолагаў з універсітэтаў Ганконга прыйшла да гэтай жа высновы, што і папярэднія даследчыкі, з дадатковымі ўдакладненнямі адносна хуткасці распаўсюджвання захворвання на транспарце Кітая.

30 студзеня на пасяджэнні камітэта па надзвычайных сітуацыях СААЗ ўспышка новага каронавiруса была прызнана надзвычайнай сітуацыяй у галіне грамадскай аховы здароўя міжнароднага значэння. Як растлумачыў генеральны дырэктар СААЗ Тэдрас Аданам Гебрэісус, асноўная прычына такога рашэння не ў распаўсюдзе віруса ў Кітаі, а ў тым, што яго фіксуюць у іншых краінах. Больш за ўсё СААЗ турбуе магчымасць ўспышкі віруса ў краінах з неразвітымі сістэмай аховы здароўя[20].

Распаўсюджванне

Краiна Заражаныя Смерцi Вылечана Крынiцы
 КНР (без Ганконку, Тайваня i Макаа) 36757 804 2383 [21][22][23]
 Тайланд 32 10 [24]
 Ганконг 26 1 [25]
Тайвань Тайвань 17 1 [26]
 Макаа 10 1 [27][28]
 Малайзія 16 1 [29]
 Сінгапур 40 2 [30]
 Японія 89 4 [31][32][33]
 Аўстралія 15 5 [34]
 ЗША 12 1 [35][36]
 Германія 14 [37]
 Рэспубліка Карэя 24 1 [38][39]
 Францыя 11 [40][41]
 В’етнам 13 3 [42] [43][44]
 Камбоджа 1 [45]
 Канада 7 2 [46][47][48]
 Італія 3 [49]
 Непал 1 [50][51]
 ААЭ 7 [52]
 Шры-Ланка 1 [53]
 Фінляндыя 1 [54]
 Расія 2 [55]
 Вялікабрытанія 3 [56]
 Індыя 3 [57]
 Філіпіны 3 1 [58][59]
 Швецыя 1 [60]
 Іспанія 1 [61]
 Бельгія 1 [62]
Усяго 37111 806 2394

Каранцін

Транспартныя сувязі ў правінцыі Хубэй прыпынілі дзесяць гарадоў[63]: першым аб увядзенні абмежаванняў на выезд і ўезд у горад заявіў горад Ухань, пазней да яго дадаліся яшчэ дзевяць гарадоў — Хуаншы, Эньшы, Чыбі, Сяньтао, Хуанган, Чжыцзян, Эчжоу, Цяньцзян і Сяньнін.

У горадзе Ухань (паняцце горад у Кітаі ўжываецца не колькі да самога гораду, колькі да адміністрацыйнай адзінцы, куды звычайна акрамя самога горада ўваходзяць і іншыя размешчаныя зблізку яго населеныя пункты, у тым ліку сельскія; насельніцтва самага Ухань каля 9 млн чалавек; і 12 млн чал. з прыгарадамі) эфектыўны каранцін пры ўездзе і выездзе з горада быў паўнавартасна ўведзены з 23 студзеня з 10:00 раніцы. Авіясувязь, чыгуначны транспарт, грамадскія аўтобусы, сістэма метро і міжгароднія аўтобусы цалкам прыпыненыя да далейшага паведамлення[64]. Жыхары Уханя атрымалі ўказанне не пакідаць горад. Бібліятэкі, музеі і тэатры адмянілі мерапрыемствы і спектаклі.

У Ухані створаны каардынацыйны цэнтр па стрымліванні эпідэміі. Эпідэміёлагі з групамі, якія складаюцца з медыцынскіх спецыялістаў, заявілі, што ўспышка ў Ухані, па меншай меры, у 10 разоў больш па памерах, чым успышка атыповай пнеўманіі, паклікаўшы людзей трымацца далей ад Уханя, як толькі магчыма[65][66][67][68].

Пасля ўвядзення каранціну ўзніклі праблемы з лагістыкай, якія выклікалі перабоі ў пастаўках харчовых прадуктаў, лекаў і тавараў першай неабходнасці. Фіксуецца значны (у 6—10 разоў) рост коштаў на прадукты харчавання[69] і медыкаменты, недахоп прадуктаў, які выклікае цісканіну і чэргі ў гандлёвых кропках. Ёсць праблемы з перамяшчэннем па горадзе на грамадскім транспарце, праблемы з дастаўкай і цяжкасці для медыцынскага персаналу, дабіраліся да бальніц і лабараторый[70].

Некаторыя пасты на Weibo абвяшчаюць, што лякарня ў Ухані перагружаная тысячамі людзей з ліхаманкай і пераканаўча просяць вельмі крытычна ставіцца да дакладнасці і афіцыйных дадзеных кітайскага ўрадам (хоць такія пасты цяпер выдаленыя па невядомых прычынах)[71]. Мясцовы ўрад горада Ухань запатрабаваў ад дзяржаўнага прадпрыемства China Construction Third Engineering Bureau Group Co., Ltd (中 建 三 局 集團) з максімальнай хуткасцю перабудаваць памяшканне ў Ухані ў Цэнтр вірусотэрапіі[72], параўнальны з тым, што выкарыстоўваўся падчас масавай успышкі атыповай пнеўманіі SARS у 2003 годзе[73].

У іншых гарадскіх акругах, акрамя Уханья, таксама было абвешчана пра закрыццё ўезду і выезду ў Хуанган (насельніцтва 6 млн чал.), Эчжоу (насельніцтва за 1 млн чал.) І аб увядзенні каранцінных мерапрыемстваў на ўсёй тэрыторыі названых населеных пунктаў.

23 студзеня а 23:00 (UTC + 8) урад Кітая абвясціў аб закрыцці Чыбі (насельніцтва за 0,5 млн чал.), якое ўступіла ў сілу ў 00:00 24 студзеня[74][75][76].

Наступствы

Рэакцыя

22 студзеня 2020 года г. Ухань быў змешчаны ў карантын, увесь грамадскі транспарт спынены, горад зачынены на ўезд і выезд. Горада Хуанган, Эчжоу, Чыбі і Чжыцзян, прылеглыя да Уханя, таксама былi змешчаны пад аналагічны каранцін з 24 студзеня 2020 года[77][78].

У сувязі з успышкай віруса было праведзена экстранае пасяджэнне надзвычайнага камітэта Сусветнай арганізацыі аховы здароўя. 23 студзеня 2020 года генеральны дырэктар СААЗ Тэдрас Аданам Гебрэісус заявіў, што камітэт па надзвычайных сітуацыях СААЗ падзяліўся ў меркаваннях аб тым, ці ўяўляе сабой успышка новага каронавiруса асаблівую небяспеку, у сувязі з чым пакуль надзвычайнае становішча ў галіне грамадскага аховы здароўя міжнароднага значэння не аб’яўляецца.

Эканамiчныя наступствы

Выказваліся апасенні, што новы вірус можа нанесці ўрон кітайскай эканоміцы як першай найбуйнейшай у свеце аналагічна курынаму грыпу ў 2003 годзе. Вірусная эпідэмія 2003 года нанесла ўрон значна больш значным у эканамічным плане рэгіёнах Кітая — правінцыі Гуандун і ваколіцам Пекіна, на якія прыходзілася 15% ВУП Кітая, у той час як вірус 2019—2020 гг. на 23 студзеня прысутнічаў толькі ў правінцыі Хубэй (1% ВУП[79]).

На аўторак 21 студзеня аб’ёмы таргоў на фондавых біржах у Ганконгу, Шанхаі і Шэньчжэне знізіліся на 2—3,5%[79]. Да 27 студзеня, на фоне росту колькасці хворых, падзенне закранула FTSE 100 і еўрапейскія біржы (кітайскія біржы былі зачыненыя на новы год).

На Лонданскай фондавай біржы мацней за ўсё ўпалі акцыі горназдабыўных кампаній з-за боязі зніжэння патрэбаў Кітая ў металах і карысных выкапняў. Зніжэння падвергліся акцыі гасцінічных холдынгаў, авіякампаній і рытэйлераў класа люкс (35% продажаў гэтых тавараў прыпадае на Кітай, а 25 студзеня вызначаўся Кітайскі Новы год[79]), кошт нафты на міжнародных рынках знізіўся на 3%. У той жа час падскочылі цэны на больш бяспечныя актывы накшталт золата і дзяржаўных аблігацый[80].

27 студзеня 2020 года сваю мяжу з Кітаем для пешаходаў і аўтамабілістаў закрыла Манголія, таксама згорнутыя адукацыйная дзейнасць і масавыя мерапрыемствы. Пры гэтым Улан-Батарская чыгунка, у апошні раз абнавіўшы расклад руху міжнародных цягнікоў у пачатку студзеня 2020 года, аб спыненні рэйсаў у i з Кітая не абвяшчала.

28 студзеня Расійскі саюз туріндустрыі афіцыйна закрыў ўезд арганізаваных турыстычных груп з Кітая[81].

Замежная дапамога

29 студзеня з аэрадрома ў Мачулішчах (Беларусь) у Кітай адправіўся транспартнік Іл-76МД, якога загрузілі гуманітарнай дапамогай для хворых[82]. На борце мелася 20 тон грузаў, у тым ліку лекі, медыцынская адзенне і сродкі дэзінфекцыі. Адправіць дапамогу ў Кітай распарадзіўся асабіста прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка. Міністэрства аховы здароўя рэспублікі аператыўна падала неабходныя тавары, у пагрузцы дапамагалі курсанты МНС, ўсебаковую падтрымку аказваў МЗС Беларусі[83].

2 лютага расійская кампанія «Лакаматыў», якая займаецца вытворчасцю бахілаў і медыцынскіх масак, сумесна з Міністэрствам прамысловага гандлю Рэспублікі Удмурція, накіравала ў Кітай 3,2 мільёна медыцынскіх масак, на чарзе знаходзіцца адпраўка яшчэ 7 мільёнаў масак і 15 мільёнаў бахілаў[84].

Зноскі

  1. ↑ а б The continuing epidemic threat of novel coronaviruses to global health – the latest novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, Hui, David S.; Azhar, Esam EI; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A. Памылка ў зносках: памылковы тэг <ref>; імя "Hui14Jan2020" вызначана некалькі разоў з розным зместам
  2. ↑ Undiagnosed pneumonia - China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757. Pro-MED-mail. International Society for Infectious Diseases. Праверана 13 студзеня 2020.
  3. ↑ Pinghui, Zhuang. Wuhan pneumonia: how search for source unfolded (англ.). South China Morning Post (15 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 15 студзеня 2020. Праверана 16 студзеня 2020.
  4. ↑ Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome. NCBI Genbank. National Center for Biotechnology Information. Праверана 20 студзеня 2020.
  5. ↑ а б Pneumonia of unknown cause – China. Disease outbreak news. World Health Organization (5 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2020. Праверана 6 студзеня 2020.
  6. ↑ а б Schnirring, Lisa. Report: Thailand's coronavirus patient didn't visit outbreak market (англ.). CIDRAP (14 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 14 студзеня 2020. Праверана 15 студзеня 2020.
  7. ↑ а б Schnirring, Lisa. China releases genetic data on new coronavirus, now deadly (англ.). CIDRAP (11 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 11 студзеня 2020. Праверана 12 студзеня 2020.
  8. ↑ а б Schnirring, Lisa. Second family cluster found in Wuhan novel coronavirus outbreak (англ.). CIDRAP (15 студзеня 2020). Праверана 16 студзеня 2020.
  9. ↑ а б Wee, Sui-Lee; Jr, Donald G. McNeil (2020-01-08). "China Identifies New Virus Causing Pneumonialike Illness". The New York Times [амерыканская англійская]. ISSN 0362-4331. Архівавана з арыгінала 2020-01-14. Праверана 2020-01-14.
  10. ↑ а б Qin, Amy; Hernández, Javier C. (2020-01-10). "China Reports First Death From New Virus". The New York Times [амерыканская англійская]. ISSN 0362-4331. Архівавана з арыгінала 2020-01-11. Праверана 2020-01-11.
  11. ↑ а б Schirring, Lisa. Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death (англ.). CIDRAP (16 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2020. Праверана 16 студзеня 2020.
  12. ↑ а б Kyodo News. China announces 2nd death from new coronavirus. Kyodo News+. Праверана 16 студзеня 2020.
  13. ↑ а б 武汉市卫生健康委员会. wjw.wuhan.gov.cn (16 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2020. Праверана 16 студзеня 2020.
  14. ↑ Tracking coronavirus: Map, data and timeline
  15. ↑ Китайский коронавирус оказался гибридным и передался людям от змей // Вести.ру, 23.01.2020
  16. ↑ По материалам немецкоязычной Википедии
  17. ↑ Gallagher, James (2020-01-18). "New Chinese virus 'will have infected hundreds'". BBC News. Праверана 2020-01-23.
  18. ↑ Lisa Schnirring | News Editor | CIDRAP News | Jan 22, 2020. WHO decision on nCoV emergency delayed as cases spike (англ.). CIDRAP. Праверана 23 студзеня 2020.
  19. ↑ "Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (Report 2)
  20. ↑ ВОЗ признала коронавирус международной чрезвычайной ситуацией
  21. ↑ 3g.dxy.cn.
  22. ↑ news.qq.com.
  23. ↑ Tracking coronavirus: Map, data and timeline.
  24. ↑ "สธ.ยืนยันพบผู้ป่วย "ไวรัสโคโรนา" 8 ราย". PPTVHD36 [тайская]. 2020-01-25. Праверана 2020-01-26.
  25. ↑ Latest situation of reported cases of Severe Respiratory Disease associated with a Novel Infectious Agent. Centre for Health Protection. Hong Kong: Centre for Health Protection (26 студзеня 2020). Праверана 26 студзеня 2020.
  26. ↑ "zh:我國新增確診二例嚴重特殊傳染性肺炎境外移入個案，指揮中心持續中港澳旅客主動關懷機制，全力守護國內防疫安全" [Chinese (Taiwan)]. Taiwan centers for disease control. 2020-01-24. Архівавана з арыгінала 2020-01-25. Праверана 2020-01-24.
  27. ↑ "電台新聞>本澳新增3宗新型冠狀病毒感染病例(2020.01.26 10:18)" [Three new cases of coronavirus infection in Macao]. TDM. 2020-01-26.
  28. ↑ "zh:澳門確診第2宗武漢肺炎　患者為66歲男遊客". HK [Chinese (Hong Kong)]. 2020-01-23. Архівавана з арыгінала 2020-01-24. Праверана 2020-01-23.
  29. ↑ Malaysia confirms fourth case of coronavirus infection. Reuters (25 студзеня 2020). Праверана 26 студзеня 2020.
  30. ↑ "4th confirmed case of Wuhan virus in Singapore: MOH". CNA. 2020-01-26. Праверана 2020-01-26.
  31. ↑ Japan confirms 4th coronavirus case. Japan Broadcasting Corporation (26 студзеня 2020).
  32. ↑ Japan confirms first case of coronavirus that has infected dozens in China. The Japan Times (16 студзеня 2020). Праверана 27 студзеня 2020.
  33. ↑ В Японии зафиксировали три новых случая заражения коронавирусом. ТАСС (1 лютага 2020). Праверана 1 лютага 2020.
  34. ↑ Kachor, Kate (2020-01-27). "Coronavirus: Three confirmed cases of infection in NSW, one in Victoria". Nine News. Праверана 2020-01-27.
  35. ↑ Lovelace Jr, Berkeley. CDC confirms second US case of coronavirus and is monitoring dozens of other potential cases. CNBC (24 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 25 студзеня 2020. Праверана 24 студзеня 2020.
  36. ↑ Fifth US case of coronavirus confirmed in Arizona, health officials say (англ.). CNBC. Праверана 26 студзеня 2020.
  37. ↑ https://www.spiegel.de/wissenschaft/medizin/corona-virus-erster-fall-in-deutschland-bestaetigt-a-19843b8d-8694-451f-baf7-0189d3356f99
  38. ↑ "South Korea confirms second case of Wuhan coronavirus". CNN. 2020-01-23. Архівавана з арыгінала 2020-01-23. Праверана 2020-01-23.
  39. ↑ (URGENT) S. Korea reports 3rd confirmed case of Wuhan coronavirus (англ.). Yonhap News Agency (26 студзеня 2020). Праверана 26 студзеня 2020.
  40. ↑ "Coronavirus: China extends lockdown as first cases reported in Europe". The Guardian. 2020-01-24. Архівавана з арыгінала 2020-01-24. Праверана 2020-01-24.
  41. ↑ "Coronavirus: France confirms three cases of deadly China virus". The Independent. 2020-01-24. Архівавана з арыгінала 2020-01-25. Праверана 2020-01-24.
  42. ↑ Le, Phuong (2020-01-23). "Vietnam confirms first acute pneumonia cases from Wuhan virus". VnExpress.
  43. ↑ https://bnonews.com/index.php/2020/01/the-latest-coronavirus-cases/
  44. ↑ Во Вьетнаме зафиксировали три новых случая заражения коронавирусом (руск.). РИА Новости (30 студзеня 2020). Праверана 31 студзеня 2020.
  45. ↑ "Cambodia confirms first case of Wuhan virus: Health minister". Праверана 2020-01-25.
  46. ↑ https://globalnews.ca/news/6474270/coronavirus-confirmed-toronto/
  47. ↑ https://www.thestar.com/news/canada/2020/01/28/first-bc-case-of-wuhan-coronavirus-confirmed.html
  48. ↑ В Канаде прекратили лечить двух людей, которые были заражены коронавирусом (руск.). РБК-Украина. Праверана 1 лютага 2020.
  49. ↑ http://www.rainews.it/dl/rainews/articoli/Conte-due-casi-di-coronavirus-accertati-in-Italia-60b4294a-3a3f-4b05-ad1f-b096d1c60110.html
  50. ↑ "Nepal confirms first case of new coronavirus infection". Xinhuanet.com. Xinhua News Agency. 2020-01-25. Праверана 2020-01-25.
  51. ↑ "First case of coronavirus in Nepal after student who returned from Wuhan tests positive". 2020-01-24.
  52. ↑ https://www.scmp.com/news/world/middle-east/article/3048057/china-coronavirus-uae-confirms-first-cases-middle-east
  53. ↑ https://www.reuters.com/article/us-health-china-sri-lanka/sri-lanka-confirms-first-case-of-coronavirus-health-official-idUSKBN1ZQ1WF
  54. ↑ https://yle.fi/uutiset/osasto/news/finlands_first_coronavirus_case_confirmed_in_lapland/11182855
  55. ↑ Губернатор Тюмени подтвердил заражение студентки коронавирусом
  56. ↑ https://bnonews.com/index.php/2020/01/the-latest-coronavirus-cases/
  57. ↑ https://pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1601095
  58. ↑ https://www.facebook.com/OfficialDOHgov/videos/225636625111007/?__tn__=-R
  59. ↑ Зафиксирована первая смерть от коронавируса за пределами Китая. lenta.ru. Праверана 2 лютага 2020.
  60. ↑ https://ria.ru/20200131/1564122734.html
  61. ↑ https://newsobservatory.com/breaking-spains-health-ministry-confirms-first-case-of-coronavirus
  62. ↑ https://bnonews.com/index.php/2020/02/the-latest-coronavirus-cases/
  63. ↑ Десять китайских городов приостановили транспортное сообщение // 24.01.2020
  64. ↑ В России рассказали о происхождении смертельного вируса // Лента. Ру, 23 января 2020
  65. ↑ 武漢肺炎疫情疑遭隱瞞 中國網友指患者多到躺地上 | 兩岸 | 重點新聞 | 中央社 CNA(нявызн.). www.cna.com.tw. Праверана 23 студзеня 2020.
  66. ↑ "SARS virologist warns Wuhan virus could infect more, as China moves to restrict travel in more cities". Праверана 2020-01-24.
  67. ↑ 武漢肺炎》抗煞專家待1天逃離武漢 估疫情SARS十倍起跳 - 國際 - 自由時報電子報(нявызн.). 自由電子報 (23 студзеня 2020). Праверана 24 студзеня 2020.
  68. ↑ 管轶：去过武汉请自我隔离. www.caixin.com. Праверана 24 студзеня 2020.
  69. ↑ 武汉一线 | 菜价上涨，市民称白菜35一颗_七环视频_澎湃新闻-The Paper. www.thepaper.cn. Праверана 24 студзеня 2020.
  70. ↑ 环球时报. 武汉公共交通暂停运营 医护人员反映出行遇到困难. news.sina.com.cn (23 студзеня 2020). Праверана 24 студзеня 2020.
  71. ↑ 武漢肺炎疫情疑遭隱瞞 中國網友指患者多到躺地上 | 兩岸 | 重點新聞 | 中央社 CNA(нявызн.). www.cna.com.tw. Праверана 23 студзеня 2020.
  72. ↑ В Ухане строят спецбольницу для заразившихся смертельным коронавирусом // Вести.ру, 24 января 2020
  73. ↑ 比照SARS集中醫治 武漢擬6天建千床醫療站 | 兩岸 | 重點新聞 | 中央社 CNA(нявызн.). www.cna.com.tw. Праверана 23 студзеня 2020.
  74. ↑ 武漢肺炎湖北再封第4城 赤壁市宣布公共運輸暫停 | 兩岸 | 重點新聞 | 中央社 CNA(нявызн.). www.cna.com.tw. Праверана 23 студзеня 2020.
  75. ↑ 湖北黃岡：城鐵站、火車站離開黃岡市區通道暫時關閉. www.hkcna.hk. Праверана 24 студзеня 2020.
  76. ↑ hermesauto. Wuhan virus: China locks down Huanggang, imposes tough travel restrictions in 3 other cities (англ.). The Straits Times (23 студзеня 2020). Праверана 24 студзеня 2020.
  77. ↑ 湖北黃岡：城鐵站、火車站離開黃岡市區通道暫時關閉. www.hkcna.hk. Праверана 23 студзеня 2020.
  78. ↑ hermesauto. Wuhan virus: China locks down Huanggang, imposes tough travel restrictions in 3 other cities, after Wuhan lockdown (англ.). The Straits Times (23 студзеня 2020). Праверана 23 студзеня 2020.
  79. ↑ а б в "World financial markets rocked by China coronavirus". The Guardian. 2020-01-23.
  80. ↑ "Global markets slide on back of coronavirus concerns in China". The Guardian. 2020-01-27.
  81. ↑ [1]
  82. ↑ Лукашэнка распарадзіўся адправіць самалёт з лекамі ў Кітай // Sputnik Belarus, 29 января 2020
  83. ↑ Самолет с белорусской гуманитарной помощью вылетел в Китай // Sputnik Belarus, 29 января 2020
  84. ↑ Удмуртия отправила в Китай 3 млн медицинских масок для профилактики коронавируса. ТАСС. Праверана 6 лютага 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Пандэмія_COVID-19&oldid=3551238"