Юрый Далгарукі

Запыт «Юрый Далгарукі» перанакіроўваецца сюды; гл. таксама іншыя значэнні.

Юрый Уладзіміравіч Далгарукі
Князь Юрый Уладзіміравіч Далгарукі. Партрэт з Царскага тытулярніка. 1672 год
Князь Растова-Суздальскі 1113 ці 1096 — 1149
Папярэднік	утварэнне княства
Пераемнік	Васілька Юр’евіч
1151 — 15 мая 1157
Папярэднік	Васілька Юр’евіч
Пераемнік	Андрэй Багалюбскі
Вялікі князь кіеўскі 1149 — 1151
Папярэднік	Ізяслаў Мсціславіч
Пераемнік	Ізяслаў Мсціславіч
1155 — 15 мая 1157
Папярэднік	Расціслаў Мсціславіч
Пераемнік	Ізяслаў Давыдавіч
Нараджэнне	1090-я Пераяслаў, Кіеўскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Смерць	15 мая 1157 Кіеў, Кіеўскае княства[d], Кіеўская Русь
Месца пахавання	Царква Спасу на Берастове[d]
Род	Рурыкавічы
Бацька	Уладзімір Манамах
Маці	Гіта Уэсекская
Жонка	1) дачка палавецкага хана Аепы 2) невядомая
Дзеці	Расціслаў Юр’евіч[d], Андрэй Юр’евіч Багалюбскі[d][…], Глеб Юр’евіч[d], Міхалка Юр’евіч[d], Усевалад Юр’евіч Вялікае Гняздо[d], Іван Юр’евіч, Барыс Юр’евіч, Вольга Юр’еўна[d], Васілька Юр’евіч, Мсціслаў Юр’евіч[d], Q61881734? і Peter of Murom[d]
Веравызнанне	праваслаўе
Дзейнасць	палітык
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Юрый Далгарукі (1090-я г. — 15 мая 1157) — князь суздальскі, вялікі князь кіеўскі.

Біяграфія

Сын вялікага кіеўскага князя Уладзіміра Усеваладавіча Манамаха. У дзіцячым узросце (1095?) адпраўлены на княжанне ў Растова-Суздальскую зямлю. Пасля смерці брата, вялікага кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча Вялікага (1132) на кароткі час захапіў Пераяслаўль. Каля 1135 абмяняў Суздаль, Растоў і іншыя свае гарады ў новага вялікага кіеўскага князя свайго брата Яраполка Уладзіміравіча на Пераяслаўль, але праз год з-за пратэстаў паўднёварускіх князёў яго ранейшы ўдзел быў адноўлены. У 1149 пачаў узброеную барацьбу за Кіеў і ўпершыню захапіў яго. На працягу 5 гадоў вёў безупынную барацьбу з пляменнікам Ізяславам Мсціславічам за вялікае княжанне. Кіеў некалькі разоў пераходзіў з рук у рукі. Пасля смерці Ізяслава і няўдалых ваенных дзеянняў новага вялікага кіеўскага князя Расціслава Мсціславіча ў 1154 Юрый Далгарукі асталяваўся ў Кіеве. Беспаспяхова намагаўся захапіць і Уладзіміра-Валынскае княства. Імкнучыся замацавацца ў Паўднёвай Русі, раздаваў падлеглыя Кіеву землі сваім сынам: Андрэю ў 1150 — Тураў, Пінск, Дарагабуж і Перасопніцу, Барысу ў 1155 — Тураў. Свайму саюзніку Святаславу Ольгавічу ў 1149 перадаў Слуцк і Клецк, каля 1155 — Мазыр. Князь Юрый Далгарукі не меў падтрымкі паўднёварускіх баяр. Пасля яго смерці (верагодна, быў атручаны), устаноўлены ім палітычны расклад быў скасаваны.

Юрый Далгарукі заснаваў г. Ксняцін, Пераяслаўль (Пераслаў-Залескі), Юр’еў-Польскі, Дзмітраў, збудаваў новыя гарадскія ўмацаванні ў Маскве, дзе яму як заснавальніку горада ў 1954 устаноўлены помнік.

Дзеці

Ад 1-га шлюбу: Расціслаў, Андрэй Багалюбскі, Іван, Глеб, Барыс, Алена, Марыя, Вольга. Ад 2-га шлюбу: Васілька, Мсціслаў, Яраслаў, Святаслаў, Міхаіл і Усевалад Вялікае Гняздо

Літаратура

• Юрый Далгарукі // ЭГБ у 6 т. Т. 6. Кн. ІІ. Мн., 2003.

Спасылкі

• Першае кіеўскае княжанне Юрыя Далгарукага (1149—1150) Архівавана 11 жніўня 2011.
• Заснаванне горада Пераяслава-Залескага Юрыем Далгарукім (1152 год) Архівавана 18 студзеня 2014.
• Апісанне, падрабязныя фатаграфіі і гісторыя помніка Юрыю Далгарукаму ў Маскве