Свіслач (Асіповіцкі раён): Розніца паміж версіямі

Свіслач
Краіна	Беларусь
Вобласць	Магілёўская
Раён	Асіповіцкі
Сельсавет	Свіслацкі
Каардынаты	53°26′28″ пн. ш. 28°58′31″ у. д.HGЯO
Вышыня цэнтра	148 м
Насельніцтва	852 чал. (1999);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2235
Паштовы індэкс	213714
Аўтамабільны код	6
	Свіслач на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 22:26, 23 верасня 2017

Сві́слач^[1] (трансліт.: Svislač, руск.: Свислочь) — аграгарадок у Асіповіцкім раёне Магілёўскай вобласці, пры ўтоку ракі Свіслач у Бярэзіну. Адміністрацыйны цэнтр Свіслацкага сельсавета. Насельніцтва 852 чал. (1999). Знаходзіцца за 25 км на паўночны ўсход ад Асіповічаў, за 7 км ад чыгуначнай станцыі Ялізава; на скрыжаванні аўтамабільных дарог Асіповічы — Клічаў і Градзянка — Сычкова. Рачная прыстань.

Гісторыя

На мяжы XI—XIII стст. на месцы цяперашняй вёскі існавала паселішча замкавага тыпу, умацаванае ровам і валам^[2]. У XIV ст. Свіслач зрабілася цэнтрам княства, пазней — староства. У 1506 мястэчка зруйнавалі татары, а ў 1535 — маскоўскія захопнікі^[3].

У сяр. XVI ст. Свіслач перайшла ва ўладанні Гарабурдаў гербу Габданк. Каля мястэчка існаваў замак. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) мясцовасць увайшла ў склад Мінскага павета Менскага ваяводства. У 1648 Свіслач захапіў казацкі загон Г. Бута, у Трынаццацігадовую вайну (1654—1667) у верасні 1654 — загон І. Залатарэнкі. У 1705 у мястэчку заснавалі кляштар францысканцаў^[4].

У XVIII ст. мястэчка належала Завішам герба «Лебедзь». Пасля, належала Незабытоўскім герба «Любіч».^[5]

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Свіслач апынулася ў складзе Расійскай імперыі, дзе зрабілася цэнтрам воласці Бабруйскага павета Мінскай губерні. У 1812 з'яўлялася асноўнай штаб-кватэрай генерала Дамброўскага. Станам на 1886 у мястэчку было 46 двароў, 2 школы, валасная ўправа, 2 царквы, касцёл, пошта, 40 крамаў. На

У 1919 Свіслач увайшла ў БССР, дзе ў 1924 зрабілася цэнтрам раёна (з 1931 цэнтр сельсавета)^[6].

Насельніцтва

XIX стагоддзе: 1886 — 420 чал.^[7]
XX стагоддзе: 1999 — 852 чал.

Інфраструктура

У Свіслачы працуюць сярэдняя і базавая школы, дашкольная ўстанова, бальніца, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Дзейнічае дзіцячы санаторый «Свіслач».

Славутасці

Свіслацкае гарадзішча (на паўночнай ускраіне вёскі)
Свіслацкі замак (12-17 ст.)
Могілкі яўрэйскія

Страчаная спадчына

Касцёл і кляштар францысканцаў
Сінагога
Сядзіба
Царква

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)
↑ Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 264.
↑ Свіслач // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 559.
↑ к // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. С. 453.
↑ Żyskar Józefat. "Nasze kościoły: opis ilustrowany wszystkich kościołów i parafji znajdujących się na obszarach dawnej Polski i ziemiach przyległych". Warszawa-Peterburg. 1913
↑ Саврицкий Дм. Как это было // Асіповіцкі край. — Асіповічы: 2012. — № 7 февраля.
↑ Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 265.

Літаратура

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
Świsłocz (3) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. S. 720—721.

Галерэя

Краявіды Замчышча
Агульны выгляд
Руіны гаспадарчай пабудовы
Агульны выгляд
Фрагмент

Спасылкі

мяст. Свіслач на Radzima.org

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)

[2] Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 264.

[3] Свіслач // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 559.

[4] к // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. С. 453.

[5] Żyskar Józefat. "Nasze kościoły: opis ilustrowany wszystkich kościołów i parafji znajdujących się na obszarach dawnej Polski i ziemiach przyległych". Warszawa-Peterburg. 1913

[6] Саврицкий Дм. Как это было // Асіповіцкі край. — Асіповічы: 2012. — № 7 февраля.

[7] Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 265.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Радок 37: / Радок 37: @@
 На мяжы [[XI стагоддзе|XI]]—[[XIII стагоддзе|XIII]] стст. на месцы цяперашняй вёскі існавала паселішча замкавага тыпу, умацаванае ровам і валам<ref>Свіслач // {{Крыніцы/ЭГБ|6-1к}} С. 264.</ref>. У [[XIV стагоддзе|XIV ст.]] Свіслач зрабілася цэнтрам княства, пазней — староства. У [[1506]] мястэчка зруйнавалі татары, а ў [[1535]] — [[Маскоўская дзяржава|маскоўскія]] захопнікі<ref>Свіслач // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 559.</ref>.
-У сяр. [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] Свіслач перайшла ва ўладанні Гарабурдаў. Каля мястэчка існаваў [[Свіслацкі замак|замак]]. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) мясцовасць увайшла ў склад [[Мінскі павет|Мінскага павета]] [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У [[1648]] Свіслач захапіў казацкі загон Г. Бута, у [[Вайна 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовую вайну]] ([[1654]]—[[1667]]) у верасні [[1654]] — загон І. Залатарэнкі. У [[1705]] у мястэчку заснавалі кляштар францысканцаў<ref>{{Крыніцы/Каталіцкія храмы Беларусі, 2008|к}} С. 453.</ref>.
+У сяр. [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] Свіслач перайшла ва ўладанні [[Род Гарабурдаў|Гарабурдаў]] гербу [[Габданк]]. Каля мястэчка існаваў [[Свіслацкі замак|замак]]. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) мясцовасць увайшла ў склад [[Мінскі павет|Мінскага павета]] [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У [[1648]] Свіслач захапіў казацкі загон Г. Бута, у [[Вайна 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовую вайну]] ([[1654]]—[[1667]]) у верасні [[1654]] — загон І. Залатарэнкі. У [[1705]] у мястэчку заснавалі кляштар францысканцаў<ref>{{Крыніцы/Каталіцкія храмы Беларусі, 2008|к}} С. 453.</ref>.
+У XVIII ст. мястэчка належала [[Род Завішаў|Завішам]] герба «[[Лебедзь (герб)|Лебедзь]]». Пасля, належала [[Род Незабытоўскіх|Незабытоўскім]] герба [[Герб «Любіч»|«Любіч»]].<ref>Żyskar Józefat. "Nasze kościoły: opis ilustrowany wszystkich kościołów i parafji znajdujących się na obszarach dawnej Polski i ziemiach przyległych". Warszawa-Peterburg. 1913</ref>
-У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Свіслач апынулася ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласці Бабруйскага павета [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Станам на [[1886]] у мястэчку было 46 двароў, 2 школы, валасная ўправа, 2 царквы, касцёл, пошта, 40 крамаў.
+У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Свіслач апынулася ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласці Бабруйскага павета [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. У 1812 з'яўлялася асноўнай штаб-кватэрай генерала Дамброўскага. Станам на [[1886]] у мястэчку было 46 двароў, 2 школы, валасная ўправа, 2 царквы, касцёл, пошта, 40 крамаў. На
 У [[1919]] Свіслач увайшла ў [[Беларуская ССР|БССР]], дзе ў [[1924]] зрабілася цэнтрам [[Свіслацкі раён (Бабруйская акруга)|раёна]] (з [[1931]] цэнтр [[Свіслацкі сельсавет, Асіповіцкі раён|сельсавета]])<ref>{{артыкул|аўтар=Саврицкий Дм.|загаловак=Как это было|спасылка=http://www.gzt-akray.by/osipovichi/2012/02/KAK-ETO-BYLO-Vsego-sem-let/|выданне=Асіповіцкі край|месца=Асіповічы|выдавецтва=|год=2012|нумар=7 февраля|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref>.

Свіслацкі сельсавет
Цэнтр	Свіслач
Аграгарадкі	Краснае
Вёскі	Буда Вуглата Вязычын Галынка Копча Навасёлкі Паліцкае Прыцерпа Слабада Сталяры Чучча Шэйпічы