Блажэ Конескі

Блажэ Конескі
Блажэ Конескі
	макед.: Блаже Конески
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	19 снежня 1921[…]
Месца нараджэння	Прылеп, Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў[d];
Дата смерці	7 снежня 1993 (71 год)
Месца смерці	Скоп’е, Паўночная Македонія;
Грамадзянства	Паўночная Македонія; Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў[d]; Каралеўства Югаславія; СФРЮ;
Альма-матар	Бялградскі ўніверсітэт; Сафійскі ўніверсітэт;
Месца працы	Універсітэт Святых Кірыла і Мяфодзія ў Скоп'і;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, палітык, перакладчык, выкладчык універсітэта, пісьменнік
Грамадская дзейнасць
Член у	Македонская акадэмія навук і мастацтваў; Славенская акадэмія навук і мастацтваў; Сербская акадэмія навук і мастацтваў (7 мая 1976); Сербская акадэмія навук і мастацтваў (7 снежня 1993);
Прэміі	Dis prize[d] (1978) Залаты вянок[d] (1981) Q121359105? (1975)
Узнагароды
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бла́жэ Ко́нескі (макед.: Блаже Конески; 19 снежня 1921, вёска Небрэгава каля Прылепу, Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў (цяпер у Паўночнай Македоніі) — 7 снежня 1993, Скоп’е, Рэспубліка Македонія) — стваральнік і адзін з кадыфікатараў сучаснай літаратурнай македонскай мовы, выбітны літаратурны, культурны і грамадскі дзеяч, паэт, празаік, эсэіст, гісторык літаратуры, лінгвіст, перакладчык і прафесар на філасофскім факультэце ўніверсітэта ў Скоп’е.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Сярэднюю школу скончыў у Прылепе, у 1934—1939 гадах наведваў вышэйшую гімназію ў Крагуеўцы (Сербія). Падчас навучання пачаў выдаваць першыя вершы.

У 1939 годзе паступіў на медыцынскі факультэт універсітэта ў Бялградзе (пад імем «Благое Коневіч»), але праз год перавёўся на філасофскі факультэт. Пасля капітуляцыі Каралеўства Югаславіі давучваўся ва ўніверсітэце ў Сафіі (пад імем Благой Конеў).

Уваходзіў у склад камісіі па стварэнні літаратурнай македонскай мовы. З’яўляецца аўтарам правапісу македонскай мовы, рэдактарам «Слоўніка македонскай мовы». Заснавальнік аддзялення македаністыкі ва ўніверсітэце ў Скоп’е. З 1958 да 1960 года быў рэктарам універсітэта. З 1967 года — член Македонскай акадэміі навук і мастацтваў, да 1975 года — яе прэзідэнт.

Быў рэдактарам літаратурных часопісаў «Нов ден» («Новы дзень») і «Македонски јазик» («Македонская мова»).

Літаратурная дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Блажэ Конескі — ключавая постаць у развіцці македонскай мовы. Быў сябрам акадэмій навук у Заграбе, Сараеве, Бялградзе, Чыкага, Лодзі, ганаровы доктар універсітэтаў Чыкага, Кракава і Скоп’е. Яго творы перакладзеныя на сербскую, славенскую, албанскую, турэцкую, венгерскую, французскую, рускую, італьянскую, грэчаскую, польскую, румынскую, нямецкую і англійскую мовы.

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Земјата и љубовта (паэзія, 1948)
Македонски правопис со правописен речник (1950)
Граматика на македонскиот литературен јазик (першы том, 1952)
За македонскиот литературен јазик (1952)
Песни (1953)
Граматика на македонскиот литературен јазик (другі том, 1954)
Везилка (паэзія, 1955)
Лозје (кароткія апавяданні, 1955)
Речник на македонскиот јазик (1961)
Песни (1963),
Историја на македонскиот јазик (1965)
Речник на македонскиот јазик (1965, 1966)
Стерна (паэзія, 1966)
Ракување (1969)
Јазикот на македонската народна поезија (1971)
Беседи и огледи (1972)
Записи (паэзія, 1974)
Стари и нови песни (1979)
Места и мигови (паэзія, 1981)
Чешмите (паэзія, 1984)
Македонскиот 19. век, јазични и книжевно-историски прилози (1986)
Ликови и теми (эсэ, 1987)
Послание (паэзія, 1987)
Тиквешки зборник (1987)
Средба во рајот (паэзія, 1988)
Црква (паэзія, 1988)
Дневник по многу години (проза, 1988)
Златоврв (паэзія, 1989)
Поезија (Константин Миладинов), читање на Блаже Конески (1989)
Сеизмограф (паэзія, 1989)
Македонски места и теми (эсэ, 1991),
Небесна река (1991),
Светот на легендатата и песната (1993),
Црн овен (паэзія, 1993)

Беларускія пераклады[правіць | правіць зыходнік]

Паасобныя вершы на беларускую мову пераклалі Алесь Каско^[4], Лявон Баршчэўскі^[5].

Зноскі

↑ Конески Блаже // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б Blaže Koneski // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
↑ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8). — С. 405.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Блажэ Конескі

[_554d76de72604aa9-1] Конески Блаже // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_1709f0e03f92aba1-2] а ^б Blaže Koneski // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_d624579f13813cd1-3] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[4] Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

[5] І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Лаўрэаты прэміі «Залаты вянок»
1966—1975	Роберт Раждзественскі (1966) • Булат Акуджава (1967) • Ласла Надзь (1968) • Мак Дзіздар (1969) • Міадраг Паўлавіч (1970) • Уістан Хью Одзен (1971) • Пабла Неруда (1972) • Эўджэніа Мантале (1973) • Фазыл Хюсню Дагларджа (1974) • Леапольд Седар Сенгор (1975)
1976—1985	Эжэн Гільвік (1976) • Артур Лундквіст (1977) • Рафаэль Альберці (1978) • Міраслаў Крлежа (1979) • Ганс Магнус Энцэнсбергер (1980) • Блажэ Конескі (1981) • Нікіта Стэнеску (1982) • Агея (1983) • Андрэй Вазнясенскі (1984) • Яніс Рыцас (1985)
1986—1995	Ален Гінзберг (1986) • Тадэвуш Ружэвіч (1987) • Дзесанка Максімовіч (1988) • Томас Шапкот (1989) • Хуста Хорхе Падрон (1990) • Іосіф Бродскі (1991) • Ферэнц Юхас (1992) • Генадзій Айгі (1993) • Тэд Х'юз (1994) • Егуда Аміхай (1995)
1996—2005	Макота Аока (1996) • Адоніс (1997) • Лу Хуан (1998) • Іў Банфуа (1999) • Эдаарда Сангвінецці (2000) • Шэймас Хіні (2001) • Слаўка Міхаліч (2002) • Тумас Транстромер (2003) • Васка Граса Моўра (2004) • Уільям Стэнлі Мёрвін (2005)
2006—2015	Нэнсі Марэхон (2006) • Махмуд Дарвіш (2007) • Фатас Арапі (2008) • Томаж Шаламун (2009) • Любамір Леўчаў (2010) • Матэя Матэўскі (2011)