Светлагорск: Розніца паміж версіямі

Светлагорск
Герб	Сцяг
Краіна	Беларусь
Статус	у Светлагорскім раёне
Вобласць	Гомельская вобласць
Каардынаты	52°38′ пн. ш. 29°44′ у. д.HGЯO
Заснаваны	XIII стагоддзе
Першая згадка	1560
Ранейшыя назвы	Шацілавічы, Шацілкі
горад з	1961
Плошча	25,85948 км²;
НУМ	131 м
Водныя аб’екты	Бярэзіна
Афіцыйная мова	беларуская
Насельніцтва	73,4 тыс. чалавек (2001)
Нацыянальны склад	беларусы, рускія, інш.
Канфесійны склад	праваслаўныя, католікі, ; пратэстанты, інш.
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Тэлефонны код	375 (0) (2342)
Паштовы індэкс	24743х
Паштовыя індэксы	247431 — 247436, 247439
Аўтамабільны код	3
Афіцыйны сайт	svetlogorsk.by
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 15:33, 17 верасня 2009

Шаблон:Вызн (да 1961 г. — Шацілкі) — горад раённага падпарадкавання ў Светлагорскім раёне Гомельскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр раёна.

Геаграфічныя звесткі

Горад размешчаны на раўніне Гомельскае Палессе, сярэдняя тэмпература паветра студзеня –6,6 ºС, ліпеня 18,4 ºС, ападкаў 602 мм/год. Прыстань на р. Бярэзіна. У 90 км ад г. Гомеля^[2]; на аўтамабільнай дарозе Бабруйск — Рэчыца; чыгуначная станцыя на лініі Жлобін — Калінкавічы.

Паводле археалагічных раскопак, паселішча на месцы сучаснага горада існавала з 6 — 7 ст. Па пісьмовых звестках вядома з 15 ліпеня 1560 як вёска ў Рэчыцкім павеце ВКЛ, у якой быў маёнтак Шацілінскі Востраў.^[3] У 1639 у дакуменце назва вёскі — Шацілавічы, з 1800 — Шацілкі.^[4]

З 1793 у Расійскай Імперыі, у Парыцкай воласці Бабруйскага павета Мінскай губерні. З 20 жніўня 1924 мястэчка Шацілкі — цэнтр сельскага Савету ў Парыцкім раёне, адзін з цэнтраў лесосплава на р. Бярэзіне. З 30 снежня 1956 — гарадскі пасёлак. З 9 чэрвеня 1960 — цэнтр Парыцкага раёну. 29 ліпеня 1961 гар. п. Шацілкі пераўтвораны ў горад Светлагорск (а Парыцкі раён перайменаваны у Светлагорскі)^[5].

Эканоміка

Прадпрыемствы хімічнай, цэлюлозна-папяровай, будаўнічых матэрыялаў, харчовай прамысловасці, цеплаэлектрацэнтраль і інш.

Адукацыя, культура

У горадзе — 12 агульнаадукацыйных школ, школа-інтэрнат. Працуюць міжшкольны вучэбна-вытворчы камбінат, 2 прафесійна-тэхнічныя навучальныя ўстановы, індустрыяльны каледж. У 1993 — 2001 дзейнічала філія НДГЛ імя Я. Коласа, у 1998 — 2009 — філіял Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва^[6].

Сярод устаноў культуры — музей, дом рамёстваў, мастацкая галерэя. Дзейнічаюць 3 стадыёны, спартыўны комплекс, плавальны басейн.

У цэнтры горада ўсталяваны помнік першаму вядомаму па пісьмовых крыніцах жыхару Шацілак — Раману Шаціле, у вобразе якога ўшанаваныя заснавальнікі і першапасяленцы Шацілак. У горадзе — помнікі на месцах пахаванняў воінаў і алея Герояў, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну; помнік землякам, якія загінулі ў розных войнах.

Зноскі

↑ ^а ^б http://gp.by/upload/iblock/62e/62e2e55200c9c99201b5cd479b21af04.pdf
↑ Гомельская область. Общегеографический атлас. Мн., 2005. С. 1.
↑ Маслюкоў Т. В. З гісторыі Шацілавічаў / Гомельшчына: старонкі мінулага. ІІ выпуск. Гомель, 1996. С. 23.
↑ бел.: шаць — добрае, прыгожае месца, у слоўніку рус. мовы Ул. Даля — "гара сярэдняй велічыні".
↑ Цяперашняя назва — cкладанае слова, ад слоў "святло" і "горад".
↑ Зачыненыя ўсе філіялы Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва // Радыё Рацыя. 2009. 12 чэрвеня.

Літаратура

Гомельская область. Общегеографический атлас. Мн., 2005.
Лук'янаў П. Р. З гісторыі Светлагорска // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1997. № 3. С. 42 – 43.
Маслюкоў Т. В. З гісторыі Шацілавічаў / Гомельшчына: старонкі мінулага. ІІ выпуск. Гомель, 1996. С. 22 — 26.
Памяць: Светлагорск і Светлагорскі раён. У 2-х кн. Кн. 1. Мн. 2000.
Памяць: Светлагорск і Светлагорскі раён. У 2-х кн. Кн. 2. Мн. 2004.
Рассадзін С. Я., Міхальчанка А. М. Гербы і сцягі гарадоў і раёнаў Беларусі. Мн., 2005.
Светлагорск / Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14. Мн., 2002. С. 253 — 254.
Светлагорск / Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6. Кн. 1. Мн., 2001. С. 257.
Светлагорскі раён / Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гомельская вобласць. Мн., 1985. С. 334 — 336.
Сцепук У., Савасценка Я. Светлагорск. Мн., 1966.

У Сеціве

Галерэя

[_c6b35f8e65544820-1] а ^б http://gp.by/upload/iblock/62e/62e2e55200c9c99201b5cd479b21af04.pdf

[2] Гомельская область. Общегеографический атлас. Мн., 2005. С. 1.

[3] Маслюкоў Т. В. З гісторыі Шацілавічаў / Гомельшчына: старонкі мінулага. ІІ выпуск. Гомель, 1996. С. 23.

[4] бел.: шаць — добрае, прыгожае месца, у слоўніку рус. мовы Ул. Даля — "гара сярэдняй велічыні".

[5] Цяперашняя назва — cкладанае слова, ад слоў "святло" і "горад".

[6] Зачыненыя ўсе філіялы Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва // Радыё Рацыя. 2009. 12 чэрвеня.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
  |статус                  = [[горад]]
  |беларуская назва        = Светлагорск
+ |падначаленне            = у [[Светлагорскі раён|Светлагорскім раёне]]
  |краіна                  = Беларусь
  |герб                    = Coat of Arms of Svietłahorsk, Belarus.png
@@ Радок 15: / Радок 16: @@
  |памер карты краіны      =
  |памер карты рэгіёна     =
  |памер карты раёна       =
+ |від рэгіёна             = вобласць
  |рэгіён                  = Гомельская вобласць
  |карта краіны            = <!-- альтэрнатыўная -->
@@ Радок 22: / Радок 24: @@
  |унутранае дзяленне      =
  |від главы               = старшыня раённага выканаўчага камітэта
  |глава                   =
+ |дата заснавання         =
  |першае згадванне        = 1560
  |ранейшыя імёны          = Шацілавічы, Шацілкі
  |статус з                = 1961
  |плошча                  =
- |від вышыні              =
+ |від вышыні              = НУМ
- |вышыня цэнтра НП        =
+ |вышыня цэнтра НП        = 131
  |афіцыйная мова          = беларуская|беларуская
  |афіцыйная мова-ref      = таксама руская|руская
@@ Радок 35: / Радок 38: @@
  |шчыльнасць              =
  |нацыянальны склад       = [[беларусы]], [[рускія]], інш.
- |канфесійны склад        = [[праваслаўныя]], [[католікі]], [[пратэстанты]], інш.
+ |канфесійны склад        = [[праваслаўныя]], [[католікі]], <br />[[пратэстанты]], інш.
  |часавы пояс             = +2
  |DST                     = так
  |тэлефонны код           = [[Тэлефонны план нумарацыі Беларусі|375 (0)]] [http://www.beltelecom.by/info/citynumber/data/%D1/ (2342)]
  |паштовы індэкс          = [http://zip.belpost.by/street/svetlogorsk-gomel 24743х]
- |паштовыя індэксы        = 247431 — 247436, 247439
+ |паштовыя індэксы        = [http://zip.belpost.by/city/svetlogorsk-gomel 247431 — 247436, 247439]
  |аўтамабільны код        = [[Нумарныя знакі ў Беларусі|3]]
  |від ідэнтыфікатара      =
@@ Радок 59: / Радок 62: @@
 }}
-{{вызн|1=Светлагорск}} — горад раённага падпарадкавання ў [[Светлагорскі раён|Светлагорскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], [[адміністрацыйны цэнтр]] [[Раён, адміністрацыйная адзінка|раён]]а. Размешчаны на [[Раўніна|раўніне]] Гомельскае [[Палессе]], сярэдняя тэмпература [[паветра]] [[Студзень|студзеня]] –6,6  ºС, [[Ліпень|ліпеня]] 18,4 ºС, ападкаў 602 мм/год. Прыстань на [[рака Бярэзіна|р. Бярэзіна]]. У 90 км ад [[Гомель|г. Гомеля]]<ref>Гомельская [[Вобласць, геаграфія|область]]. [[Геаграфія Беларусі|Общегеографический]] атлас. [[Мінск|Мн.]], [[2005]]. С. 1.</ref>; на [[Аўтамабільныя дарогі Беларусі|аўтамабільнай дарозе]] [[Бабруйск]] — [[Рэчыца]]; [[чыгуначная станцыя]] на лініі [[Жлобін]] — [[Калінкавічы]].
+{{вызн|1=Светла́горск}} (да 1961 г. — Шацілкі)  — горад раённага падпарадкавання ў [[Светлагорскі раён|Светлагорскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], [[адміністрацыйны цэнтр]] [[Раён, адміністрацыйная адзінка|раён]]а.
+== [[Геаграфія Беларусі|Геаграфічныя звесткі]] ==
-{{змест злева}}
+Горад размешчаны на [[Раўніна|раўніне]] Гомельскае [[Палессе]], сярэдняя тэмпература [[паветра]] [[Студзень|студзеня]] –6,6  ºС, [[Ліпень|ліпеня]] 18,4 ºС, ападкаў 602 мм/год. Прыстань на [[рака Бярэзіна|р. Бярэзіна]]. У 90 км ад [[Гомель|г. Гомеля]]<ref>Гомельская [[Вобласць, геаграфія|область]]. [[Геаграфія Беларусі|Общегеографический]] атлас. [[Мінск|Мн.]], [[2005]]. С. 1.</ref>; на [[Аўтамабільныя дарогі Беларусі|аўтамабільнай дарозе]] [[Бабруйск]] — [[Рэчыца]]; [[чыгуначная станцыя]] на лініі [[Жлобін]] — [[Калінкавічы]].
 == [[Гісторыя]] ==
 Паводле [[Беларуская археалогія|археалагічных]] раскопак, паселішча на месцы сучаснага горада існавала з [[6 ст.|6]] — [[7 ст.]] Па пісьмовых звестках вядома з [[15 ліпеня]] [[1560]] як [[вёска]] ў [[Рэчыца|Рэчыцкім]] павеце [[ВКЛ]], у якой быў маёнтак Шацілінскі Востраў.<ref>Маслюкоў Т. В. З гісторыі Шацілавічаў / Гомельшчына: старонкі мінулага. ІІ выпуск. Гомель, [[1996]]. С. 23.</ref> У [[1639]] у дакуменце назва вёскі — Шацілавічы, з [[1800]] — Шацілкі.<ref>{{lang-be|шаць}} — добрае, прыгожае месца, у слоўніку [[Руская мова|рус. мовы]] Ул. Даля — "гара сярэдняй велічыні".</ref>
+З [[1793]] у [[Расійская Імперыя|Расійскай Імперыі]], у [[Парычы|Парыцкай]] воласці [[Бабруйск]]ага павета [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. З [[20 жніўня]] [[1924]] [[мястэчка]] Шацілкі — [[Адміністрацыйны цэнтр|цэнтр]] сельскага Савету ў Парыцкім раёне, адзін з цэнтраў лесосплава на р. Бярэзіне. З [[30 снежня]] [[1956]] — гарадскі пасёлак. З [[9 чэрвеня]] [[1960]] — цэнтр Парыцкага раёну. [[29 ліпеня]] [[1961]] гар. п. Шацілкі пераўтвораны ў горад Светлагорск (а Парыцкі раён перайменаваны у Светлагорскі)<ref>Цяперашняя назва — cкладанае слова, ад слоў "святло" і "горад".</ref>.
-[[Image:Stone with a cross from the Karaliova Slabada-2.JPG|left|thumb|[[Каралёваслабодскі камень з крыжом|Камень з крыжом]], [[17 ст.]] Музей г. Светлагорска.]]
-З [[1793]] у [[Расійская Імперыя|Расійскай Імперыі]], у [[Парычы|Парыцкай]] воласці [[Бабруйск]]ага павета [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. З [[20 жніўня]] [[1924]] [[мястэчка]] Шацілкі — [[Адміністрацыйны цэнтр|цэнтр]] сельскага Савету ў Парыцкім раёне, адзін з цэнтраў лесосплава на р. Бярэзіне. З [[30 снежня]] [[1956]] — гарадскі пасёлак. З [[Чэрвень|чэрвеня]] [[1960]] — цэнтр Парыцкага раёну. [[29 ліпеня]] [[1961]] гар. п. Шацілкі пераўтвораны ў горад Светлагорск (а Парыцкі раён перайменаваны у Светлагорскі)<ref>Цяперашняя назва — cкладанае слова, ад слоў "святло" і "горад".</ref>.
 == [[Эканоміка]] ==
@@ Радок 74: / Радок 78: @@
 == [[Адукацыя]], [[культура]] ==
-агульнаадукацыйных школ, школа-інтэрнат. У [[1993]] — [[2001]] дзейнічала [[Філіял Нацыянальнага дзяржаўнага гуманітарнага ліцэя імя Якуба Коласа ў г. Светлагорску|філія НДГЛ імя Я. Коласа]]. Працуюць міжшкольны вучэбна-вытворчы камбінат, 2 прафесійна-тэхнічныя вучылішчы, індустрыяльны каледж, філіял Інстытута [[Кіраванне|кіравання]] і прадпрымальніцтва. Сярод устаноў культуры — музей, дом рамёстваў, мастацкая галерэя. 3 стадыёны, спартыўны комплекс, плавальны басейн.
+У горадзе — 12 агульнаадукацыйных школ, школа-інтэрнат. Працуюць міжшкольны вучэбна-вытворчы камбінат, 2 прафесійна-тэхнічныя навучальныя ўстановы, індустрыяльны каледж. У [[1993]] — [[2001]] дзейнічала [[Філіял Нацыянальнага дзяржаўнага гуманітарнага ліцэя імя Якуба Коласа ў г. Светлагорску|філія НДГЛ імя Я. Коласа]], у [[1998]] — [[2009]] — філіял Інстытута [[Кіраванне|кіравання]] і прадпрымальніцтва<ref>[http://www.racyja.by/news/naviny/zdarenni/16065.html Зачыненыя ўсе філіялы Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва // Радыё Рацыя. 2009. 12 чэрвеня.]</ref>.
+Сярод устаноў культуры — музей, дом рамёстваў, мастацкая галерэя. Дзейнічаюць 3 стадыёны, спартыўны комплекс, плавальны басейн.
-У цэнтры горада ўсталяваны помнік першаму вядомаму па пісьмовых крыніцах жыхару Шацілак — Раману Шаціле, у вобразе якога ўшанаваны заснавальнікі і першапасяленцы Шацілак. У горадзе — помнікі на месцах пахаванняў воінаў і маракоў, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну, алея Герояў, якія загінулі пры вызваленні раёна падчас вайны; помнік землякам, якія загінулі ў розных войнах.
+У цэнтры горада ўсталяваны помнік першаму вядомаму па пісьмовых крыніцах жыхару Шацілак — Раману Шаціле, у вобразе якога ўшанаваныя заснавальнікі і першапасяленцы Шацілак. У горадзе — помнікі на месцах пахаванняў воінаў і алея Герояў, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну; помнік землякам, якія загінулі ў розных войнах.
 {{зноскі}}
@@ Радок 95: / Радок 101: @@
 * [http://wwww.1gb.ru/show_picture.php?id=208 Горбачёв Н. Новая явь светлого города] // Нефтяник Полесья. [[1998]]. № 2.
 * [http://nashkraj.info/content/view/103/125/ Гормаш Ю. М. Шацілкі: далёкая мінуўшчына і першыя археалагічныя даследванні / Краязнаўчы сайт Гомеля і Гомельшчыны.]
+* [http://www.racyja.by/news/naviny/zdarenni/16065.html Зачыненыя ўсе філіялы Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва] // [http://www.racyja.by/ Радыё Рацыя]. 2009. [[12 чэрвеня]].
+* [http://svetlahorsk.belarda.org/index.php?mod=news&id=112 Масьлюкоў Т. Продкі сьветлагорцаў супернічалі са славутым Карлам I Сцюартам // Рэгіянальны партал — Светлагорск] // 2009. [[16 верасня]].
 * [http://svetlahorsk.belarda.org/ Светлагорск — рэгіянальны партал]
+== Галерэя ==
+<gallery>
+[[Image:Stone with a cross from the Karaliova Slabada-2.JPG|left|thumb|[[Каралёваслабодскі камень з крыжом|Камень з крыжом]], [[17 ст.]] Музей г. Светлагорска.]]
+</gallery>
 {{DEFAULTSORT:Светлагорск горад}}