Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў
Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў | |
---|---|
руск.: Андрей Дмитриевич Сахаров | |
![]() | |
Дата нараджэння | 21 мая 1921[1][2][…] |
Месца нараджэння |
|
Дата смерці | 12 мая 1998[2][3][…] (76 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Жонка | Алена Георгіеўна Бонэр |
Род дзейнасці | фізік, праваабаронец, вучоны-ядзершчык |
Навуковая сфера | фізіка |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар фізіка-матэматычных навук |
Навуковае званне | |
Альма-матар | |
Навуковы кіраўнік | Ігар Яўгенавіч Там[7] |
Вядомыя вучні | Q51668561? |
Член у | |
Узнагароды і прэміі | |
![]() |
Андрэй Дзмітрыевіч Са́хараў (руск.: Андре́й Дми́триевич Са́харов; 21 мая 1921, Масква — 14 снежня 1989) — савецкі фізік, праваабаронца і палітычны дзеяч.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
У 1938 паступіў у Маскоўскі дзяржаўны універсітэт. У 1942 скончыў універсітэт і пачаў працу на абаронных заводах.
З 1948 займаўся распрацоўкай тэрмаядзернай зброі. Доктар фізіка-матэматычных навук, правадзейны член АН СССР (1953). Адзін з стваральнікаў вадароднай бомбы.
З канца 1960-х выступаў за забарону выпрабаванняў ядзернай зброі, як праваабаронца. Атрымаў Нобелеўскую прэмію міру ў 1975 (яго не выпусцілі з СССР на атрыманне прэміі).
У студзені 1980 сасланы ў горад Горкі. Указам Прэзідыума ВС СССР быў пазбаўлены ганаровых званняў і прэмій. Вызвалены з ссылкі ў снежні 1986.
Вярнуўся ў Маскву. Працягваў навуковую і праваабарончую дзейнасць разам з жонкай Аленай Бонэр. У 1988 выязджаў за мяжу, дзе адбыліся яго сустрэчы з шэрагам лідараў краін Еўропы і ЗША. У 1989 абраны народным дэпутатам СССР.
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Сахаров Андрей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 23 : Сафлор — Соан. — С. 13. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ 3,0 3,1 Andrey Dmitriyevich Sakharov // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Andrej D. Sacharow // Munzinger-Archiv — 1913. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (unspecified title) Праверана 17 ліпеня 2019.
- ↑ 6,0 6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997. Праверана 22 жніўня 2018.
- ↑ 8,0 8,1 NNDB — 2002.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
![]() |
Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў у Вікіцытатніку |
---|---|
![]() |
Андрэй Дзмітрыевіч Сахараў на Вікісховішчы |
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Нарадзіліся 21 мая
- Нарадзіліся ў 1921 годзе
- Нарадзіліся ў Маскве
- Памерлі 12 мая
- Памерлі ў 1998 годзе
- Памерлі ў Маскве
- Пахаваныя на Вастракоўскіх могілках
- Дактары фізіка-матэматычных навук
- Выпускнікі фізічнага факультэта МДУ
- Выпускнікі МДУ
- Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
- Члены РАН
- Члены Французскай акадэміі навук
- Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
- Члены Амерыканскага філасофскага таварыства
- Героі Сацыялістычнай Працы
- Кавалеры ордэна Леніна
- Узнагароджаныя медалём «Трыццаць гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Узнагароджаныя медалём «Сорак гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Узнагароджаныя медалём «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Узнагароджаныя медалём «Ветэран працы»
- Узнагароджаныя медалём «За асваенне цалінных зямель»
- Узнагароджаныя медалём «У памяць 800-годдзя Масквы»
- Лаўрэаты Ленінскай прэміі
- Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Крыжа Віціса
- Лаўрэаты Сталінскай прэміі
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі міру
- Члены Амерыканскага фізічнага таварыства
- Памерлі 14 снежня
- Памерлі ў 1989 годзе
- Вучоныя СССР