Вайна шостай кааліцыі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вайна Шостай кааліцыі
Асноўны канфлікт: Напалеонаўскія войны
Бітва народаў пад Лейпцыгам. У. І. Машкоў, 1815
Бітва народаў пад Лейпцыгам. У. І. Машкоў, 1815
Дата 18131814
Месца Прусія, Саксонія, правінцыя Шампань (Францыя)
Вынік Перамога кааліцыі (Парыжскі мір)
Праціўнікі
 Расійская імперыя

Прусія
 Аўстрыйская імперыя
Сцяг Швецыі Швецыя
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
 Іспанія
і інш. дзяржавы

Сцяг Францыі Францыя

Рэйнскі саюз[1]
Варшаўскае герцагства
Каралеўства Італія
Неапалітанскае каралеўства
Сцяг Даніі Данія
Гельветычная рэспубліка Гельветычная рэспубліка

Камандуючыя
Расія М. І. Кутузаў

Расія Барклай-дэ-Толі
Расія П. Вітгенштэйн
Аўстрыйская імперыя К. Шварцэнберг
Г. Блюхер
Швецыя кронпрынц Карл
Вялікабрытанія А. Уэлінгтан

Напалеон I

Францыя Н. Ш. Удзіно
Францыя Л. Н. Даву
Францыя Я. Багарнэ
Ю. Панятоўскі
І. Мюрат

Сілы бакоў
У цэнтр. Еўропе:
больш 500 тыс. салдат,
з якіх 175 тыс. рускіх,
170 тыс. прусакоў,
110 тыс. аўстрыйцаў,
18 тыс. шведаў
1380 прылад
У цэнтр. Еўропе:
440 тыс. салдат
1180 прылад
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вайна Шостай кааліцыі — вайна кааліцыі еўрапейскіх дзяржаў супраць Напалеонаўскай Францыі і яе саюзнікаў. Антыфранцузская кааліцыя склалася пасля знішчэння Вялікай арміі Напалеона ў Расіі падчас Рускай кампаніі 1812 года.

Напачатку 1813 года вайну супраць Напалеона ў цэнтральнай Еўропе вяла толькі Расія. У кааліцыю з Расіяй у сакавіку 1813 увайшла Прусія, затым улетку таго ж гады ўступілі Англія, Аўстрыя і Швецыя, а пасля разгрому Напалеона ў Бітве народаў пад Лейпцыгам у кастрычніку 1813 года да кааліцыі далучыліся германскія дзяржавы Вюртэмберг і Баварыя. Незалежна з Напалеонам на Пірэнейскім паўвостраве ваявалі Іспанія, Партугалія і Англія. Актыўныя баявыя дзеянні вяліся на працягу года з мая 1813 да красавіка 1814 года з 2-месячным перамір’ем улетку 1813-га.

У 1813 годзе вайна супраць Напалеона вялася з пераменным поспехам на тэрыторыі Германіі, галоўным чынам у Прусіі і Саксоніі. У 1814 годзе баявыя дзеянні перамясціліся на тэрыторыю Францыі і завяршыліся да красавіка 1814-га ўзяццем Парыжа і адрачэннем Напалеона ад улады.

Нямецкая гістарыяграфія вылучае ў самастойны эпізод гэтай вайны Вызваленчую вайну ў Германіі, якая аказала вырашальны ўплыў на стварэнне праз паўстагоддзя Другога Рэйха.

Зноскі

  1. Германскія дзяржавы, якія першапачаткова былі на боку Францыі да канца 1813 перайшлі на бок саюзнікаў.