Генрых II Набожны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Генрых II Набожны
польск.: Henryk II Pobożny
Манета Генрыха II. XIII стагоддзе.
Манета Генрыха II. XIII стагоддзе.
Князь Польшчы (Кракава), князь Сілезіі князь Вялікай Польшчы
1238 — 1241
Папярэднік Генрых I Барадаты
Пераемнік Баляслаў II Рагатка

Нараджэнне 1192(1192)
Смерць 9 красавіка 1241(1241-04-09)
Месца пахавання
Род Сілезскія Пясты
Бацька Генрых I
Маці Ядвіга Сілезская[d]
Жонка Ганна Лягніцкая[d][1]
Дзеці Constance of Wrocław[d], Bolesław II Rogatka[d], Mieszko, Duke of Lubusz[d], Генрых III Белы, Konrad I, Duke of Głogów[d], Лізавета Уроцлаўская[d], Ladislaus of Salzburg[d], Agnes[d], Q11716007? і Гертруда Сілезская[d]
Дзейнасць палітык
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Генрых II Набожны (польск.: Henryk II Pobożny; 11921241) — сын Генрыха I Барадатага. У перыяд з 1238 па 1241 год — князь Князь Польшчы (Кракава), князь Сілезіі, князь Вялікай Польшчы. У перыяд з 1238 па 1239 год быў рэгентам Сандаміра і Верхняй Сілезіі.

Узначальваў дзесяцітысячную польскую армію ў бітве пад Легніцай 9 красавіка 1241 года. Палякі пацярпелі паражэнне, а сам ён быў забіты манголамі. Яго галаву насадзілі на дзіду і прынеслі да варотаў горада.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Спадчыннік. Суправіцель[правіць | правіць зыходнік]

Ён быў другім сынам, але пасля смерці старэйшага брата Баляслава стаў самым старэйшым дзіцем у сям’і. Шэраг аўтараў лічыць, што ён у 1213 годзе ўдзельнічаў разам з малодшым братам Конрадам у бітве пад Студніцай (польск.). Гібель Конрада зрабіла Генрыха адзіным спадчыннікам бацькі.

Генрых II (другі справа) у асяроддзі. XIV стагоддзе

З 1222 года суправіцель бацькі. Пасля таго як падчас сустрэчы польскіх князёў у Гансаве ў 1227 годзе Генрых Барадаты быў сур’ёзна паранены, роля Генрыха II узрасла. Ён стаў актыўна ўдзельнічаць у справах бацькі.

У 12331234 гадах Генрых II, падчас вайны крыжакоў з прусамі, удзельнічаў у заснаванні горада Марыенвердэр.

Аднаасобнае кіраванне[правіць | правіць зыходнік]

Пасля смерці ў 1238 годзе Генрыха Барадатага, які быў князем сілезскім, велікапольскім і кракаўскім, усе гэтыя тытулы атрымаў у спадчыну Генрых II. Але астатнія князі выказвалі прэтэнзіі на гэтыя землі. Толькі ў Сілезіі становішча было ўстойлівым. Але і там у 1239 годзе Генрыху прыйшлося перадаць фактычную ўладу над Верхняй Сілезіяй Мешку і Уладзіславу Апольскім, якія дасягнулі паўналецця.

Чорнай лініяй паказаны межы дзяржавы Генрыха II у 1239 годзе

Пасля смерці Генрыха Барадатага Атон III Брандэнбургскі і архібіскуп Магдэбургскі ізноў спрабавалі захапіць Любуш і Сантак. Але ў 1239 годзе іх войскі пацярпелі паражэнне. Генрых II змог вырашыць атрыманы ў спадчыну ад бацькі канфлікт з-за падатковых збораў з гнезненскім архібіскупам Пелкам і уроцлаўскім біскупам[2]. Генрых II пакінуў традыцыйны саюз яго сям’і Штаўфенамі і ў канфлікце імператара і Папы падтрымаў Грыгорыя IX. Гэта дапамагло вырашыць яго спрэчкі з Царквой. Таксама Генрых апекваўся пад кляштарамі ў Генрыкаве Любанскім (польск.), Тшэбніцы, і прыцягваў бенедыкцінцаў у Кжэшаў (польск.) і кларысінцаў ва Уроцлаў[3].

Уварванне манголаў і смерць[правіць | правіць зыходнік]

Смерць Генрыха II на манускрыпце XVI стагоддзя

У 1241 годзе манголы падчас свайго заходняга паходу «да апошняга мора» ўварваліся ў Польшчу. Разарыўшы Вялікую і Малую Польшчы яны ўварваліся ў Сілезію, дзе Генрых II збіраў войскі. 9 красавіка 1241 года ў пры Легніцы адбылося кровапралітная бітва.

Большасць польскага войска разам з Генрыхам загінула. Галаву Генрыха насадзілі на дзіду і прынеслі да варотаў Легніцы. Пасля гэтага манголы адправіліся ў Венгрыю. Пазней труп Генрыха быў апазнаны маці па назе (на ёй было шэсць пальцаў). Быў пахаваны ва Уроцлаве ў францысканскім кляштары.

Пасля гібелі Генрыха II яго дзяржава, якая ахоплівала большую частку Польшчы, была падзелена. Ніводны з пераемнікаў не змог хуткім часам ізноў яе аб’яднаць. З пяці сыноў Генрыха II сілезскага, толькі Баляслаў і яго брат Мешка маглі кіраваць самастойна, не маючы патрэбы ў рэгенце. Але на працягу першых месяцаў кіравання, іх маці Ганна дапамагала ім.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Партрэт пэндзля Яна Матэйкі

Муж з 1214 / 1218 года Ганны Чэшскай (Багемскай), дачкі Пржэмысла Отакара I. У іх у шлюбе нарадзілася 10 дзяцей:

Зноскі

  1. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  2. Heinrich Appelt: Heinrich II. von Schlesien (ням.)(недаступная спасылка). Neue Deutsche Biographie. Архівавана з першакрыніцы 25 снежня 2012. Праверана 24 снежня 2012.
  3. Allgemeine Deutsche Biographie:Heinrich II. (Herzog von Schlesien) (ням.)(недаступная спасылка). Wikisource. Архівавана з першакрыніцы 20 сакавіка 2015. Праверана 24 снежня 2012.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]