Мсціслаўскае ваяводства

Мсціслаўскае ваяводства
Мсціслаўскае ваяводства
	Palatinatus Mscislaviensis
	Герб[d]
Краіна	Вялікае Княства Літоўскае
Уваходзіць у	Вялікае Княства Літоўскае;
Адміністрацыйны цэнтр	Мсціслаў
Дата ўтварэння	1566
Дата скасавання	1772
Плошча	22,6 тыс. км²
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мсціслаўскае ваяводства (1566—1772) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Вялікага Княства Літоўскага. Плошча складала каля 22,6 тыс. км². Сталіцай ваяводства з’яўляўся Мсціслаў. Ваяводства паўстала з Мсціслаўскага княства (у выніку адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы 1565—1566 гадоў^[1]).

Ваеннае ліхалецце прычыніла павету вялікае спусташэнне. Сойм Вялікага Княства Літоўскага 1661 года характарызаваў стан ваяводства як «цалкам спустошаны маскоўскім непрыяцелем»^[2], а колькасць дымаў скарацілася на 69 %^[3].

Ваяводства не мела падзелу на паветы^[A].

Ваяводства ахоплівала тэрыторыі былога Мсціслаўскага княства, Крычаўскай воласці і прыватных маёнткаў, папярэдне вылучаных з іхняга складу (усход сучаснай Магілёўскай вобласці і поўдзень Смаленскай вобласці)^[B].

Найбуйнейшыя населеныя пункты: Дрыбін, Жукава, Крычаў, Радамль, Расна, Хіславічы, Хоцімск, Шумячы.

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай тэрыторыя ваяводства адышла да Расійскай імперыі, дзе ўвайшла ў склад Магілёўскай губерні^[1]. Тым не меней, намінальна ваяводства працягвала існаваць у складзе Рэчы Паспалітай да апошняга яе падзелу ў 1793 годзе^[6].

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

↑ Некаторыя крыніцы сцвярджаюць^[1], што ў 1-й палове XVII стагоддзя былі ўтвораны Крычаўскі, Магілёўскі, Чавускі і Чэрыкаўскі паветы, аднак сучасныя даследаванні гэта абвяргаюць^[4].
↑ На многіх картах часоў Рэчы Паспалітай і пазнейшых, а таксама заснаваных на іх крыніцах, да Мсціслаўскага ваяводства часам адносяць Магілёў, Прапойск і навакольныя землі да Друці, аднак насамрэч гэтыя тэрыторыі ніколі не ўваходзілі ў Мсціслаўскае ваяводства^[5].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Беларусь, 1995
↑ Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem xx. pijarow w Warszawie od r. 1732 do r. 1782 wyd. T. 4. — Petersburg: J. Ohryzko,1859. — 518 s. — S. 386—389.
↑ Morzy, J. Kryzys demograficzny na Litwie i Białorusi w II połowie XVII wieku / Józef Morzy. — Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1965. — 405 s. — Tabl. 22, 24. — (Prace Wydziału Filozoficzno-Historycznego — Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Historia 21).
↑ Мяцельскі, 2014, с. 195
↑ Мяцельскі, 2014, с. 195—200
↑ Мяцельскі, 2014, с. 253

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Мяцельскі А. А. Мсціслаўскае княства і ваяводства ў XII—XVIII cтст.. — 2-е выд. — М.: Беларуская навука, 2014. — 664 с. — ISBN 978-985-08-1663-4.
Мсцісла́ўскае ваяво́дства // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 501. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

[5] Некаторыя крыніцы сцвярджаюць^[1], што ў 1-й палове XVII стагоддзя былі ўтвораны Крычаўскі, Магілёўскі, Чавускі і Чэрыкаўскі паветы, аднак сучасныя даследаванні гэта абвяргаюць^[4].

[7] На многіх картах часоў Рэчы Паспалітай і пазнейшых, а таксама заснаваных на іх крыніцах, да Мсціслаўскага ваяводства часам адносяць Магілёў, Прапойск і навакольныя землі да Друці, аднак насамрэч гэтыя тэрыторыі ніколі не ўваходзілі ў Мсціслаўскае ваяводства^[5].

[Беларусь—1995——-1] а ^б ^в Беларусь, 1995

[2] Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem xx. pijarow w Warszawie od r. 1732 do r. 1782 wyd. T. 4. — Petersburg: J. Ohryzko,1859. — 518 s. — S. 386—389.

[3] Morzy, J. Kryzys demograficzny na Litwie i Białorusi w II połowie XVII wieku / Józef Morzy. — Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1965. — 405 s. — Tabl. 22, 24. — (Prace Wydziału Filozoficzno-Historycznego — Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Historia 21).

[Мяцельскі—2014——195-4] Мяцельскі, 2014, с. 195

[Мяцельскі—2014——195—200-6] Мяцельскі, 2014, с. 195—200

[Мяцельскі—2014——253-8] Мяцельскі, 2014, с. 253

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[6]

[4]

[5]

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Вялікага Княства Літоўскага
Ваяводствы	Віленскае (1413—1795) · Троцкае (1413—1795) · Полацкае (1504—1793) · Новагародскае (1507—1795) · Віцебскае (1508—1793) · Смаленскае (1508—1667) · Берасцейскае (1566—1795) · Менскае (1566—1793) · Мсціслаўскае (1566—1772) · Інфлянцкае (1667—1772) · Браслаўскае (1793—1795) · Гарадзенскае (1793—1795) · Жамойцкае (1793—1795) · Мерацкае (1793—1795)
Іншыя рэгіёны	Жамойцкае староства (XIII стагоддзе — 1795) · Курляндскае герцагства (1562—1795)
Ваяводствы, якія адышлі да Польскага каралеўства ў 1569	Кіеўскае (1471—1569) · Падляшскае (1513—1569) · Брацлаўскае (1566—1569) · Валынскае (1566—1569)