Халакост у Мазырскім раёне
За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Мазырскага раёна былі забітыя[1], а нешматлікія ацалелыя ў большасці ваявалі пасля ў партызанскіх атрадах[2].
Яўрэяў у раёне забівалі ў Мазыры, вёсках Мялешкавічы[3], Рэдзька[4], Слабада[5], Чарамашня (больш за 30 чалавек у жніўні 1941 года)[6][7][8] і іншых.
Рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, немцы стварылі на тэрыторыі раёна 2 гета.
- У гета горада Мазыр (восень 1941 — люты 1942) былі закатаваныя і забітыя каля 4000 прадстаўнікоў народа.
- У гета вёскі Скрыгалаў (да 15 студзеня (2 лютага[9]) 1942 года[10]) загінула 45—60[9] чалавек.
У Мазырскім раёне 7 чалавек былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»: Сліжэўская (Цалуйка) Хелена[11][12], Пашкоўскія Рыгор, Алена і Ларыса, Мазуркевіч Рыгор і Анастасія[13], Кірылава Марыя[14].
У Мазыры ўстаноўлены 4 помнікі і 2 памятныя дошкі ў месцах масавых забойстваў яўрэяў[15]. Помнік забітым прадстаўнікам народа таксама ўсталяваны ў вёсцы Чарамашня[7][16].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 200.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 281, 287.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 216.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 223.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 234.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 235.
- ↑ а б Памятник уничтоженным евреям в деревне Черемошня . Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2022. Праверана 12 лютага 2022.
- ↑ Свидетельствуют палачи 2010, с. 162.
- ↑ а б «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 226.
- ↑ «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён» 1997, с. 197.
- ↑ Яд Вашем. История спасения. Слижевская (Целуйко) Хелена. Архіўная копія ад 12 лютага 2022 на Wayback Machine
- ↑ Холокост на территории СССР 2011, с. 92.
- ↑ Яд Вашем. История спасения. Пашковские Григорий, Елена и Лариса. Архіўная копія ад 11 лютага 2022 на Wayback Machine
- ↑ Яд Вашем. История спасения. Кириллова Мария. Архіўная копія ад 11 лютага 2022 на Wayback Machine
- ↑ Holocaust in Mozyr Архіўная копія на Wayback Machine (англ.)
- ↑ Братская могила, д. Черемошня (бывшая) . Архівавана з першакрыніцы 11 верасня 2024. Праверана 11 верасня 2024.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Холокост на территории СССР. Энциклопедия / Гл. ред. И. А. Альтман. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: РОССПЭН, 2011. — 1143 с. — ISBN 978-5-8243-1463-2.
- Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.
- І. Д. Замулка, М. С. Кусянкоў, А. Л. Петрашкевіч i iнш. (рэдкал.); М. А. Капач, В. Р. Феранц (уклад.). «Памяць. Мазыр. Мазырскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі.. — Мн.: «Мастацкая літаратура», 1997. — 573 с. — ISBN 985-02-0388-9.