Перайсці да зместу

Першы ліст да Карынфян Святога Апостала Паўла

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з 1-е пасланне да Карынфянаў)
Першы ліст да Карынфян Святога Апостала Паўла

Эль Грэка. Св. Павел
Раздзел: Новы Запавет
Вікікрыніцы: Пе́ршае Пасланьне да Карыньцянаў сьв. ап. Паўлы

Тэкст на Вікікрыніцах

Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пе́ршы ліст да Карынфя́наў Свято́га Апо́стала Па́ўла[1], Пе́ршы ліст да Карынця́наў[2], Пе́ршае пасла́нне да Карынфя́н[3] — адзін з лістоў апостала Паўла, які ўваходзіць у спіс кніг Новага Запавету. У спісе кніг Новага Запавету ліст знаходзіцца пасля ліста да Рымлянаў і перад другім лістом Карынфянам.

Месцазнаходжанне Карынфа на сучаснай карце Грэцыі

Ліст накіраваны да хрысціян горада Карынфу. Павел наведаў Карынф падчас сваёй другой місіянерскай вандроўкі, пасля чаго заснаваў там царкву. Апостал даволі працяглы час заставаўся ў Карынфе. Больш за паўтары гады ён прапаведваў і вучыў у гэтым грэчаскім горадзе. Так атрымалася невыпадкова — у сярэдзіне першага стагоддзя Карынф быў вялізным гандлёвым горадам з двумя партамі, населены рознымі народамі, як грэкамі, так і рымлянамі. Дакладна вядомы час, калі Павел прыйшоў у Карынф. Згодна кнігі Дзеянняў апосталаў, гэта здарылася падчас пачатку кіравання праконсула Галіёна (51 г. н.э.), да якога Паўла прывялі раз'юшаныя яўрэі.

Карынфская суполка амаль цалкам складалася з былых язычнікаў, таму нядзіва, што апостал сутыкнуўся з праблемамі, якія былі распаўсюджаны сярод язычніцкага свету. Гэтыя праблемы ён яскрава акрэслівае ў сваім лісце: распуцтва і судовыя цяжбы. Таму апостал прылагае шмат намаганняў, каб звярнуць карынфян да святога жыцця. Акрама таго, жыхары Карынфу, як, дарэчы, і ўсе грэкі, былі апанаваны старадаўнягрэчаскай філасофіяй і рыторыкай, што лічылася сапраўднай праявай розуму. З гэтай прычыны яны з вялікім натхненнем прымалі настаўнікаў-вандроўнікаў, а таксама чакалі ад Паўла звыклых для іх паводзін. Таму апосталу прыходзілася прыкладаць вялікія намаганні, каб пераканаць Карынфян ачысціць царкву ад распусных людей, якія не жадалі мяняць свой вобраз жыцця. Таму нават пасля таго, як Павел пакінуў Карынф, ён напісаў вернікам ліст, які не захаваўся да нашых дзён і пра існаванне ліста можна даведацца з тэкстаў 1 Кар. 5:9-10, і ў якім апостал паўтарыў сваі патрабаванні. Але, на жаль, вернікі Карынфа няверна зразумелі апостала, яны інтэрпрэтавалі словы Паўла як загад адмежавацца ад свету, што ён зусім не меў на ўвазе.

Аўтарства ліста ніколі не ставілася пад сумнеў. У самым першым тэксце прыводзіцца імёны аўтараў: гэта апостал Павел і яго супрацоўнік Сасфен. Дакладна не вядомая роля, якую граў Сасфен у напісанні ліста, але сапраўдным аўтарам ліста з'яўляецца Павел, бо з пачатку і да канца ліста выкарыстоўваецца займеннік першай асобы адзіночнага ліку.

Мэты напісання ліста

[правіць | правіць зыходнік]

Павел даведаўся ад рабоў багатай жыхаркі Карынфа Хлоі, якіх даслалі ў Эфес па гаспадарчых справах, што ў Карынфскай суполкі з'явіліся сур'ёзныя праблемы. Так, у царкве ўтварыліся розныя групоўкі, паміж якімі перыядычна ўзнікалі спрэчкі і сваркі. Таксама Павел даведаўся пра абуральныя амаральныя паводзіны некаторых членаў суполкі, гэтак жа як і пра судовыя цяжбы сярод хрысціян. Праз непрацяглы час да Паўла прыбылі прадстаўнікі царквы Стэфанас, Фартунат і Ахаік, якія прынеслі ахвяраванні для Іерусалімскай царквы. Акрамя грошай яны прынеслі шэраг пытанняў, на якія карынфская суполка жадала атрымаць адказ. Таму Павел накіраваў у Карынф свайга блізкага сябра і супрацоўніка Цімафея з лістом-адказам, у якім растлумачвалася пазіцыя апостала па вострых пытаннях у жыцці хрысціян.

Тэксты 1 Кар. 1:1-2 у грэчаскім манускрыпце 14 ст.
Тэксты 1 Cor. 1,1-21 у лацінскім тэксце пачатку 8 ст. Codex Amiatinus

Ліст складаецца з 16 раздзелаў. Па колькасці гэта столька ж, як і ў лісце да Рымлянаў, аднак па колькасці разглядаемых тэм ліст значна пераўзыходзіць усе іншыя лісты Паўла.

Пачынаецца ліст з апавядання пра тое, аб чым апостал даведаўся ад дамачадцаў Хлоі. Павел вельмі заклапочаны тым, што ў Карынфе з'явілася шмат кіраўнікоў, якія падзялі царкву на групы, што стала прычынай разладаў. Таму апостал шмат часу прысвячае тмумачэнню таго, што ў сваіх духоўных кіраўнікоў вернікі павінны бачыць служкаў Хрыста і прыклад браць з Хрыста. Потым Павел пераходзіць да адказаў на пытанні Карынфян. Вернікаў цікавіць погляд Паўла на шлюб, развод, удоўства і бясшлюбнасць. Таксама ў суполкі з'явіліся аскетычныя вучэнні, у якіх адмаўляліся шлюбныя адносіны. Яшчэ адным спрэчным пытаннем было ўжыванне ў ежу прынесенага ў ахвяру язычніцкім багам мяса. Пыталіся вернікі і пра дары Духа і пра тое, які з дароў Павел лічыць самым важкім. Карынфяне асабліва ганарыліся тым, што яны размаўлялі мовамі, гэта, як яны лічылі, рабіла іх асабліва духоўнымі. Былі ў вернікаў праблемы і з разуменнем уваскрасення мёртвых, якое яны разумелі выключна матэрыяльна. На ўсе гэтыя пытанні адзін за адным апостал дае адказы і тлумачэнні.

Але неглядзячы на ўсю гаму разглядаемых пытанняў, апостал выяўляе асноўную прычыну духоўных нястач карынфян: у іх мала любові. Гэтым тлумачацца разлады і цяжбы, і ўзнясенне адзін перад адным духоўнымі дарамі, і бязладзіца падчас багаслужэння, і сацыяльная розніца падчас імшы. Дарэчы, у лісце змешчаны самое старадаўняе апавяданне пра правядзенне імшы ў першай царкве.

Павел параўноўвае хрысціянскую царкву з чалавечым целам, у якім кожны член суполкі з'яўляецца часткай цела, пры адсутнасці якога цела не можа паўнавартасна жыць і існаваць. І гэтак жа, як у целе ўсе часткі розныя, дык і ў царкве ў кожнага сваё духоўнае служэнне, а таму кожны мае свой непаўторны дар Духа. І як часткі цела ўзяемазвязаны адным кіраўніцтвам, так і ў царкве ўсе вернікі звязаны ўзаемнай любоўю, якая зыходзіць ад галавы царквы — Хрыста. Тэме любові Павел прысвячае цэлы раздзел, які стаў велічным гімнам любові.

Месца і час напісання ліста

[правіць | правіць зыходнік]

Ліст напісаны з Эфеса, час напісання — 55 год, у той час апостал меў намер пакінуць правінцыю Азію і накіравацца ў Македонію і Ахею, а адтуль у Іерусалім.

Сціслы план ліста

[правіць | правіць зыходнік]
  • Прывітанне і малітва (1:1-9)
  • Падзяленні ў царкве (1:10-4:21)
  • Маральнасць, шлюбныя адносіны (5:1-7:40)
  • Ужыванне ў ежы мяса язычніцкіх ахвяр (8:1-11:1)
  • Пытанні духоўнага парадку (11:2-14:40)
  • Паўстанне з мёртвых Хрыста і вернікаў (15:1-58)
  • Збор сродкаў для Іерусалімскіх вернікаў (16:1-4)
  • Планы Паўла і завяршэнне ліста (16:5-24)

Зноскі

  1. Анатоль Клышка. Новы Запавет. — Мінск: Пазітыў-цэнтр, 2014. — 610 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-6983-42-2.
  2. Уладзіслаў Чарняўскі. Біблія. Кнігі Святога Пісання Старога і Новага Запаветаў. — Мінск: Біблейскае таварыства ў Рэспубліцы Беларусь, 2012. — 1127 с. — 4 000 экз. — ISBN 978-985-6183-14-6.
  3. Васіль Сёмуха. Біблія. Кнігі Сьвятога Пісаньня Старога і Новага Запавету. Кананічныя. У беларускім перакладзе. — DUNCANVILLE, USA: WORLD WIDE PRINTING, 2002. — 1538 с. — 10 000 экз. — ISBN 1-58712-085-2.
  • Жан Кальвин. Толкование на Первое Послание апостола Павла к Коринфянам. - Мн., 2012. - 342 с. ISBN 1-56773-027-2
  • Райт Н.Т. Павел. Послания к Коринфянам. Популярный комментарий. - М.: ББИ, 2010. - 448 с. ISBN 978-5-98647-215-7
  • Джон Ф. Мак-Артур (младший). Толкование книг Нового Завета. 1-е Послание к Коринфянам. Славянское Евангельское Общество, 2005. – 572 с. ISBN 1-56773-027-2